همه چیز من ایرانی و در عین حال ایرانی نیست

جشنواره «هنرهای شاعرانه» فرانسه، یکی از جشنواره های هنرهای شاعرانه اروپا در زمینه اپرا و موسیقی کلاسیک است که هر ساله در منطقه «اکس آن پروانس» فرانسه برگزار می شود.
بخش اعظمی از این فستیوال به بزرگداشت اپراهای «موتزارت» اختصاص دارد و «عباس کیارستمی» در فستیوال امسال اپرای معروف «Tutte Fan Cosi» موتزارت را کارگردانی کرده است. به همین مناسبت روزنامه «لوموند» چاپ پاریس، با این کارگردان ایرانی مصاحبه ای انجام داده که «کیارستمی» در این گفتگو ضمن تاکید بر هویت ایرانی خود به لوموند گفته که در اجرای این اپرا از متون قدیمی شعر فارسی نیز بهره برده است.
«کیارستمی» علاوه بر کارگردانی در زمینه نقاشی، عکاسی، طراحی و شعر نیز در سراسر جهان معروف است و روزنامه لوموند در ابتدا از کیارستمی این سئوال را کرده که چرا به «اپرا» هم علاقه مند هستید؟ که کیارستمی در پاسخ به این سوال می گوید: «اپرای در زندگی من اتفاقی وارد شد.» او در ادامه می گوید که سالیان سال به اهمیت این هنر اندیشیده است، تا آنکه یک بار فکسی را دریافت می کند که در آن از او خواسته شده تا اپرایی را کارگردانی کند.
برنده نخل طلای ۱۹۹۷ می گوید: «فکر می کردم که اشتباهی رخ داده و جوابی به این فکس ندادم. وقتی رئیس فستیوال «اکس آن پروانس» هم به سراغم آمد همین حس را داشتم تا آنکه یک روز ایشان مرا به ناهار دعوت کرد تا متقاعدم کند. پانزده ساعت بعد از این ناهار و بعد از آنکه اپرا را یک بار دیگر شنیدم نظرم عوض شد.» لوموند همچنین از کیارستمی پرسیده که چرا برای ساختن این اپرا از مناظر دریایی و ساحلی فیلم برداری کرده است که کیارستمی پاسخ می دهد: «اول از همه دلم می خواست همان کاری را بکنم که بلدم.
یعنی بروم و از طبیعت فیلم بگیرم.» وی در ادامه به این موضوع اشاره می کند که از نظر او این اپرای موتزارت حسی از دریا و طلوع و غروب آفتاب در آن را در او بوجود آورده است. «کیارستمی» در ادامه درباره فرق سینما و اپرا به «لوموند» می گوید: «به نظر من اساس کارگردانی سینما و اپرا تفاوت چندانی با هم ندارد. من ابتدا دانشجوی هنرهای زیبا بودم و بعد گرافیست و طراح شدم و سپس به سینما روی آوردم و پس از آن عکاس شدم. به نظرم اپرا مجموعه همه این تجربیات است.
تنها باید دنیای صوت را به دنیای تصویر آورد. این همان کاری است که من همیشه کرده ام.» «کیارستمی» درباره ارتباط عشق و رنج می گوید: «رنج به من قوه درک بخشیده. رنج کشیدن یک درس لازم و جهانی است. شاعران هم همین حرف را می زنند.
در اجرای این اپرا از متون قدیمی شعر فارسی نیز بهره برده ام. من از ده سالگی شعر خوانده ام و شعر گفته ام.
این روزها هم همینطور. گاهی شعر می گویم.» به گزارش فارس، در ادامه خبرنگار لوموند این سئوال را از کیارستمی می پرسد: «این اپرای موتزارت به اعتقاد بسیاری اپرای زن گریزی است اما انگار که شما به این موضوع اعتقادی ندارید، درست است؟» کیارستمی در پاسخ می گوید: «در این اپرا، زن گریزی نمی بینم.» لوموند در پایان از کیارستمی پرسیده که چه وجه تشابهی بین این اپرا و دنیای هنر ایرانی و شرقی می بینید که کیارستمی می گوید: «همه موضوعات جهانی هستند. همه چیز من ایرانی است و در عین حال هیچ چیز من ایرانی نیست.»

منبع : روزنامه ابتکار