پیامک همچنان پولساز است

اعیاد و مناسبت‌های مختلف همیشه برای ما آدم‌هایی که در این دنیای وانفسا خود را هم فراموش کرده‌ایم، چه برسد به اطرافیانمان، فرصت مناسبی است تا دیگران را به یاد آوریم.به خاطر آوریم چقدر به توجه و حضور همین آدم‌هایی که از کنارشان به سادگی می‌گذریم، نیازمندیم و تا چه حد دوستشان داریم.به خاطر آوریم علاقه و محبتمان به آنها قابل قیمت‌گذاری نیست و حاضریم برای بودنشان و نشان دادن محبتمان به آنها بهای گزافی بپردازیم.
حال این بها می‌تواند شامل یک پیامک باشد یا یک هدیه آنچنانی!
از پیامک و ارسال پیامک‌های تبلیغاتی گفتیم، به یاد روز پدر که همین چند روز پیش آن را پشت‌سر گذاشتیم افتادم. راستش را بخواهید روز پدر امسال با سال‌های گذشته به برکت افزایش نرخ پیامک لاتین و عدم ارائه نرم‌افزار کامل پیامک فارسی تا حدودی متفاوت بود.
نه اینکه تصور کنید کاربران اپراتورهای مختلف تلفن‌همراه به ویژه همراه اول به دلیل افزایش هزینه پیامک، عطای ارسال پیامک را به لقایش بخشیده یا در حق پدرانشان کم‌لطفی کرده‌اند! (هر چند برخی از کاربران تلفن‌همراه با عدم ارسال پیامک به نحوی سعی در نشان دادن نارضایتی خود از اقدام وزارت ارتباطات داشتند). بلکه این اقدام وزارت ارتباطات کاربران تلفن‌همراه را که خود ما نیز جزئی از آنها هستیم را به این فکر انداخت که دیدار و تبریک حضوری هرگز به پای تبریک پیامکی نمی‌رسد.اگرچه وزارت ارتباطات هرگز چنین هدفی را دنبال نمی‌کرد و اذعان کرده است، آمار ارسال پیامک تبریک به مناسبت روز پدر نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، اما شواهد نشان می‌دهد میزان ارسال و دریافت پیامک‌های تبریک در این ایام برای هر نفر به یک یا دو پیام محدود شده بود. بله، امسال برخلاف سال گذشته صدای زنگ پیامک کاربران مرد تلفن‌همراه هر دقیقه بلند
نمی‌شد.احتمالا کاربران تلفن‌همراه با یک حساب سرانگشتی دریافته بودند به ازای ارسال پیامک تبریک به پدر، پدربزرگ، برادر، دایی و... باید مبلغ زیادی به مخابرات پرداخت کنند.
اگر هم به ارسال پیامک فارسی روی آورده باشند ممکن است گوشی تلفن گیرنده پیامک فارسی به نرم‌افزار پیامک فارسی مجهز نباشد.از طرفی ارسال پیامک فارسی که هزینه‌ای معادل ۸۹ ریال دارد، گاه هزینه بالاتری نسبت به پیامک‌های لاتین روی دست فرستنده می‌گذارد، چرا که در یک پیامک فارسی تنها هفتاد کاراکتر توسط گوشی‌هایی که قابلیت ارسال پیامک فارسی را دارند جا می‌شود و در صورتی که تعداد کاراکترها بیشتر باشد هزینه پیامک دو، سه و گاه چهار برابر می‌شود.
● تراژدی افزایش قیمت پیامک
قصه از زمانی آغاز شد که وزارت ارتباطات در واپسین روزهای سال ۸۶ از افزایش هزینه پیامک لاتین از ۱۴۹ریال به ۲۲۲ریال خبر داد.با اعلام این خبر بسیاری از کارشناسان و کاربران نسبت به این موضوع موضع‌گیری کرده و این اقدام وزارت ارتباطات را بی‌توجهی به حقوق کاربران تلفن همراه دانستند.
کارشناسان نیز معتقد بودند در صورت تحقق این امر، کاربران راه‌حل‌های به اصطلاح زیرزمینی تازه‌ای برای کاهش هزینه‌های ارسال پیامک پیدا کرده که نتیجه آن به زیان اپراتور اول خواهد بود.
برخی از کارشناسان نیز پیش‌بینی کردند با افزایش هزینه پیامک لاتین میزان درآمد این سرویس ارزش افزوده کاهش خواهد یافت و این موضوع که با افزایش نرخ پیامک لاتین مردم به ارسال پیامک‌های فارسی روی می‌آورند قابل‌تحقق نخواهد بود و کاهش ارسال پیامک مهم‌ترین دستاورد این طرح خواهد بود که البته این پیش‌بینی تا حدودی درست از آب درآمد.
مصداق عینی آن نیز کاهش میزان پیامک‌های دریافتی و ارسالی مشترکان اپراتور اول طی چند هفته اخیر است.
البته محمدحسین فلاح اصغری، معاون نظارت و مدیریت شبکه ارتباطات سیار حدود یک هفته گذشته اعلام کرده است؛ تغییر تعرفه ارسال پیام کوتاه که از ابتدای تیرماه اعمال شده است تاثیر چندانی در کاهش و افزایش آمار ارسال پیام کوتاه نداشته است.
به گفته وی، مشترکان همراه اول روزانه نزدیک به ۴۷ تا ۵۰میلیون پیام کوتاه ارسال می‌کنند.
اما حدود دو تا سه روز بعد، یعنی یک روز پس از روز پدر محمدحسین فلاح اصغری در گفت‌و‌گو با موبنا اعلام کرد، مشترکان همراه اول در روز ولادت حضرت علی ۸۲میلیون پیام کوتاه ارسال کردند که از این تعداد ۷۱میلیون پیامک بدون مشکل به مقصد رسیدند.
با بررسی آمار ارسال پیامک طی سال گذشته دریافتیم، سال گذشته ۵/۱۷میلیون مشترک تلفن همراه به مناسبت روز پدر ۶۷۸۴۷۱۳۰ پیامک ارسال کرده‌اند و بیش از ۹۳۸میلیون تومان برای مخابرات ایران درآمدزایی داشته‌اند. اما آیا رشد تقریبا ۱۴میلیون عددی ارسال پیامک به معنی رشد استفاده از این سرویس است؟
براساس آمار درج‌شده در آخرین گزارش شرکت مخابرات ایران که مربوط به عملکرد این شرکت تا هفته ۱۷سال ۱۳۸۷ است،‌ تعداد کل مشترکان همراه اول ۲۹ میلیون و ۸۱۱ هزار و ۸۷۴ نفر است (۱۶ میلیون و ۶۵۲ هزار و ۳۴۸ دائمی و ۱۳میلیون و ۱۵۹ هزار و ۴۹۹ اعتباری است) که توسط این تعداد کاربر ۸۰میلیون پیامک در روز پدر امسال ارسال شده است.
با توجه به رشد دو برابر تعداد کاربران تلفن همراه طی یک سال گذشته (از ۵/۱۷میلیون به ۲۹میلیون و ۸۱۱ هزار و ۸۴۷نفر) انتظار می‌رفت میزان ارسال پیامک نیز حدود دو برابر شود، اما این اتفاق نیفتاد و طی این یک ماه اخیر با توجه به تصمیمات و اقدامات وزارت ارتباطات شاهد رشد ۱۴میلیون عددی پیامک در روز پدر نسبت به سال گذشته بودیم. این موضوع نشان‌دهنده این است که اقدام این وزارتخانه برای افزایش تعرفه ارسال پیامک باعث کاهش استقبال کاربران از این سرویس ارزش افزوده شده است.
● پیامک‌های بدون محتوا
این هم یکی دیگر از اشتباهات برخی از ما آدم‌ها است که عادت کرده‌ایم فقط جلوی پایمان را نگاه کنیم و افق دیدمان به همین یکی دو قدم ختم می‌شود.
انگار می‌ترسیم یا حوصله نداریم که کمی نگاهمان را کش بدهیم و کمی به دورتر، مثلا به ۶ماه یا یک سال آینده فکر کنیم.انگار می‌ترسیم متوجه شویم که استفاده از سرویس ارزش افزوده ساده که همان پیامک خودمان است تنها به ردوبدل کردن چند sms بامزه و بی‌مزه، اعلام خبر عروس یا داماد شدن فلان شخص و ... محدود نمی‌شود.
اگر کمی دورتر را نگاه کنیم متوجه می‌شویم در بسیاری از کشورهای آسیای جنوبی شرقی از پیامک در موارد مختلفی مانند ثبت‌نام در دانشگاه‌ها، پرداخت قبوض و ... استفاده می‌شود. حتی برخی از دروس در کشور ژاپن بر پایه پیامک ارائه می‌شوند.
پس ما نیز می‌توانیم امیدوار باشیم در کشورمان حداقل والدین از نمرات فرزندانشان به وسیله پیامک مطلع شوند، قبوض خود را از این طریق پرداخت کنند و ...
متاسفانه در حال حاضر با توجه به عدم‌فرهنگ‌سازی در این زمینه بسیاری از کاربران تلفن همراه تصور می‌کنند پیامک سرویسی است که تنها برای ایجاد سرگرمی راه‌اندازی شده است.
البته در این مورد نمی‌توان تنها کاربران را مقصر دانست، چراکه این اپراتورها هستند که باید در این زمینه خدمات بیشتر و بهتری به کاربران ارائه دهند و همچنین به تولید محتوای پیامکی بپردازند. این در حالی است که متاسفانه اپراتورها اکنون بیشتر به افزایش میزان ردوبدل شدن پیامک چشم امید دوخته‌اند تا از این طریق درآمد خود را افزایش دهند. به طور کلی شرکت ارتباطات سیار در زمینه ارائه سرویس‌های ارزش افزوده بسیار ضعیف عمل کرده است.
به عنوان مثال طی ۱۵سال که از فعالیت این شرکت می‌گذرد تنها موفق به ارائه سرویس ارزش افزوده پیام کوتاه (sms) شده است.
البته تلاش زیادی نیز برای راه‌اندازی GPRS کرده است ولی تاکنون در این زمینه موفقیتی کسب نکرده و حدود دو سال است ارائه این سرویس را هر سه ماه یکبار به تعویق می‌اندازد.
به نظر می‌رسد شرکت ارتباطات سیار در طول این ۱۵سال بیشتر به افزایش تعداد کاربران و جدیدا افزایش تعرفه توجه داشته است تا افزایش قابلیت‌ها و... با توجه به اعتراض برخی کاربران نسبت به هزینه بالای ارسال پیامک (۱۴۹ریال سابق) تنها تدبیری که اندیشیده است کاهش نرخ پیامک فارسی به ۸۹ریال بوده است که البته این موضوع نیز برای کاربران چندان بی‌دردسر نبوده است.
زمانی که وزیر ارتباطات از کاهش هزینه ارسال پیامک فارسی به ۸۹ریال که قرار بود از اول سال ۸۷ اعمال شود خبر داد، برخی از کاربران پیامک‌های فارسی را جایگزین پیامک‌های لاتین کردند تا هزینه کمتری برای پیامک‌ها پرداخت کنند، اما پس از گذشت دو تا سه ماه مشخص شد هزینه پیامک‌های فارسی به همان مبلغ پیامک‌های لاتین محاسبه شده است. (۱۴۹ریال) به همین دلیل شرکت مخابرات افرادی را که پیامک فارسی ارسال کرده بودند بستانکار معرفی کرد و اعلام کرد در ماه‌های آینده مابه‌التفاوت مبلغ در صورت‌حساب آنها منظور می‌شود. بماند که همین مابه‌التفاوت رقم برای وزارت ارتباطات سود به حساب می‌آید و نوعی سرمایه‌گذاری از حساب کاربر است.
● نرم‌افزار پیامک فارسی
ارسال‌کنندگان پیامک‌های فارسی که با دل خوش پیامک‌های فارسی را پشت‌سرهم برای دوست و آشنا ارسال می‌کردند، علاوه بر مشکل محاسبه هزینه مشکلات یا بهتر بگوییم مصائب دیگری نیز داشتند.
یکی از مشکلات اساسی این بخش این بود که تعداد کاراکترهایی که در یک پیامک فارسی گنجانده می‌شد، نهایتا هفتاد کاراکتر بود و اگر پیامک حتی ۷۲کاراکتر می‌بود هزینه ارسال آن دو برابر یعنی ۱۷۸ریال و اگر بیشتر از ۱۴۰کاراکتر بود، هزینه ارسال آن ۲۶۷ریال می‌شد.
با این وجود می‌توان نتیجه گرفت که ادعای وزارت ارتباطات در رابطه با کاهش هزینه پیامک چندان صادقانه نبوده است. با توجه به این موضوع مجددا کاربران و کارشناسان نسبت به این اقدام وزارت ارتباطات اعتراض کردند و این وزارتخانه ناچار شد برای عبور از این بحران چاره‌ای بیندیشد.
نتیجه چاره‌جویی وزارت ارتباطات هم چیزی نبود جز ارائه نرم‌افزار پیامک فارسی!
البته این نرم‌افزار ده روز پس از اعمال افزایش تعرفه پیامک لاتین ارائه شد که البته تنها ایراد آن دیر ارائه شدن نبود.
عدم همخوانی با صفحه کلیدها، عدم اجرای نرم‌افزار در سیستم گوشی‌ها، عدم ارسال گروهی پیامک، ضعف در ویرایش متن، عدم تست روی تمام گوشی‌ها، عدم دسترسی به امکانات مولتی‌مدیا، نداشتن سیستم اطلاع از دریافت پیامک، الزام نصب نرم‌افزار توسط ارسال‌کننده و گیرنده پیام و... برخی از مشکلاتی است که این نرم‌افزار داشته است. به همین منظور و با هدف رفع این مشکلات پیمانکار شرکت ارتباطات سیار که مرکز ICT پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف است نسخه دوم این نرم‌افزار را ارائه داد.به گفته حمیدرضا ربیعی، مدیر مرکز ICT پیشرفته دانشگاه شریف، امکان درج شکلک، درج تاریخ شمسی در پیام‌ها و اضافه شدن پوشه ذخیره پیام‌ها از ویژگی‌های نسخه جدید نرم‌افزار پیام‌رسان فارسی همراه اول است. وی با تاکید بر این نکته که ۱۲ ویژگی جدید به نسخه جدید نرم‌افزار پیامک فارسی اضافه شده گفت: در این نرم‌افزار امکان ویرایش الگوها، اضافه کردن میان‌برها به منو و گزینه‌ها و صفحات و نیز درج آیکون‌های گرافیکی نشان‌دهنده وضعیت پیامک در پوشه وجود دارد.
وی اعلام کرد: تا ۳۱ تیرماه حدود ۳۵۰هزار نفر موفق به دانلود این نرم‌افزار شدند. البته به نظر می‌رسد آمار ارائه شده تنها به تعداد بازدیدکنندگان از این نرم‌افزار اشاره دارد و آمار اعلام شده مربوط به تعداد دانلودکنندگان نرم‌افزار نیست.
● مشکلات نرم‌افزار پیامک فارسی
درصد زیادی از کاربران تلفن‌همراه که مشترکان سیم‌کارت‌های اعتباری هستند و از گوشی‌های ارزان‌قیمت استفاده می‌کنند، موفق به دانلود این‌ نرم‌افزار نمی‌شوند.
به این موضوع بارها در گزارش‌های دیگر اشاره شده است. اما هنوز در این رابطه تصمیمی اتخاذ نشده است. از طرفی برخی کاربران تلفن‌همراه ممکن است به رایانه دسترسی نداشته باشند. تکلیف این کاربران چیست؟ آیا باید به قول معروف، بی‌خیال این نرم‌افزار شوند؟ یا به دکان‌های جدیدی که در زیرزمین‌های علاءالدین راه‌اندازی شده‌اند مراجعه‌کنند تا این نرم‌افزار را روی گوشی خود نصب کنند؟
البته این کار نیز برای دارندگان گوشی‌های دوربین‌دار ریسک به حساب می‌آید، چرا که شواهدی وجود دارد که اطلاعات محرمانه و عکس و فیلم‌های بسیاری از کاربران که برای نصب‌ نرم‌افزارهای مختلف به این دکان‌ها مراجعه کرده‌اند، توسط افراد سودجو منتشر شده است.
مورد دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که مدیر فنی پروژه نرم‌افزار پیام‌رسان فارسی همراه اول اعلام کرده است، از واردکنندگان قانونی گوشی خواسته شده است تا نمونه‌ای از گوشی‌های وارداتی را برای آزمایش نرم‌افزار پیامک فارسی به آزمایشگاه خدمات ارزش افزوده موبایل شریف ارائه دهند، اما تاکنون هیچ استقبالی در این زمینه نشده است.
این در حالی است که واردکنندگان گوشی در این زمینه می‌گویند، تاکنون هیچ مذاکره‌ای در زمینه نرم‌افزار پیامک فارسی با واردکنندگان گوشی تلفن‌همراه صورت نگرفته است. به هر حال، با وجود مشکلات این‌چنینی به نظر می‌رسد ارتباطات سیار نمی‌خواهد بپذیرد تعرفه ارسال پیامک عادلانه نیست.
همچنین با توجه به تنشی که میان وزارت ارتباطات و سازمان بازرسی کل کشور بر سر نرخ تعرفه پیام کوتاه وجود داشت و اعتقاد سازمان بازرسی کل کشور که هزینه ارسال پیامک ۵۰ریال است نه ۱۴۹ریال، به نظر می‌رسد این اقدام وزارت ارتباطات (افزایش هزینه ارسال پیامک)، دهن‌کجی به سازمان بازرسی کل کشور بوده است. البته در این زمینه احتمالات دیگری نیز وجود دارد.
برخی کارشناسان معتقدند به این علت که شرکت مخابرات وارد بورس شده است ناچار به افزایش سرمایه شده است و راهی جز افزایش هزینه پیامک پیش‌رو نداشته است. از طرف دیگر برخی شایعات تکذیب نشده وجود دارد که می‌گوید: بخشی از کسری بودجه سال گذشته از محل درآمدهای شرکت مخابرات تامین شده است. به همین دلیل شرکت مخابرات ناچار به افزایش هزینه پیامک شده است.
● مجلس هشتم وارد می‌شود
اعمال تعرفه‌ها درست زمانی صورت گرفت که نمایندگان مجلس هفتم جای خود را به نمایندگان مجلس هشتم می‌دادند. در نتیجه در ابتدای کار، یک نهاد قانون‌گذار به طور مستمر و قاطع وجود نداشت تا مقابل این اقدام وزارت ارتباطات بایستد.
اما اکنون پس از گذشت یک ماه از اعمال این تعرفه، نمایندگان مجلس نیز نسبت به این موضوع موضع‌گیری کرده و شکایت دارند.
سازمان بازرسی کل کشور هم همچنان کاهش تعرفه را در دستور کار خود دارد. البته در این بین سازمان رگولاتوری و تنظیم مقررات که برای حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان فعالیت می‌کنند، به نفع وزارت ارتباطات در این زمینه سکوت کرده‌اند.
کارشناسان معتقدند اگر این بار وزارت ارتباطات نتواند در برابر خواسته‌های کاربران و کارشناسان و... مقاومت کند و تصمیم به کاهش هزینه ارسال پیامک بگیرد، واضح است که نه تنها باید مابه‌التفاوت تعرفه فعلی و قبلی پرداخت یا در قبوض مشترکان محاسبه کند بلکه باید توجه داشته باشیم که مبلغ ارسال پیامک از ۲۲۲ریال به ۱۴۹ریال سابق بازنگردد، چرا که کارشناسان و سازمان بازرسی کل کشور معتقدند هزینه عادلانه ارسال پیامک حدود ۵۰ تا ۷۰ریال است. از طرفی اگر هزینه ارسال پیامک فارسی می‌تواند ۸۹ریال باشد، پس هزینه پیامک لاتین نیز می‌تواند با این مبلغ محاسبه شود.
● ختم کلام
امیدواریم مجلس هشتم بتواند در زمینه کاهش تعرفه ارسال پیامک اقدام موثری کرده و مدافع حقوق‌ کاربران تلفن همراه باشد. چرا که در صورت کاهش تعرفه و افزایش قابلیت‌های این سرویس، بسیاری از امور به این وسیله انجام می‌شوند و دیگر لازم نیست برای پرداخت قبوض، اطلاع از حساب بانکی، وضعیت درسی فرزندانمان و... به ترافیک شهری بیفزاییم. افزایش قابلیت‌های سرویس‌های ارزش افزوده از جمله پیامک می‌تواند تا حد زیادی از سفرهای کاذب درون‌شهری و مصرف سوخت و آلودگی محیط‌زیست بکاهد.

مریم عسگری

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی ITanalyze