SWOT در کشاورزی - آموزش کشاورزی ـ بخش دوازدهم

● وضعیت موجود آموزش کشاورزی
فعالیت‌های انجام یافته در زمینه آموزش کشاورزی در دهه ۷۰ تا ۸۰ شامل آموزش‌های کارکنان (ضمن خدمت) ۲۱۴۸۰۰ نفر ماه و آموزش کارکنان (بلندمدت) ۹۰۶۵ نفر ماه، آموزش کاربران ۸۸۰۹۵ نفر ماه بوده است. ضمناً طی این مدت آموزش‌های رسمی مقطع متوسطه و آموزش علمی کاربردی که از سال ۱۳۷۶ با ۱۶۰۱ نفر شروع شده تا در سال ۸۰ به ۱۹۰۸ نفر رسیده است. تحقق اهداف طی این مدت در زمینه آموزش کارکنان ۴۲ تا ۸۴ درصد، آموزش ۲۷ تا ۱۳۰ درصد، آموزش رسمی ۹۲ تا ۱۰۴ درصد و آموزش علمی کاربردی ۳۷ تا ۹۲ درصد بوده است. عملکرد آموزش کارکنان در برنامه‌های اول و دوم توسعه از رشد بالائی برخوردار بوده لیکن در برنامه سوم نسبت به برنامه دوم افت داشته که متاثر از عواملی نظیر تغییر وضعیت و عدم ثبات سازمانی شاغلان، ادغام وزارتخانه‌های جهاد و کشاورزی، بالا بودن شاغلین غیرفنی در ترکیب نیروی انسانی و عدم تخصیص اعتبارات مورد نیاز جهت اجرای برنامه‌های آموزشی می‌باشد.
لازم به توضیح است که اختصاص یک درصد از اعتبارات دستگاه‌های اجرائی به امر آموزش یکی از عوامل موثر بر توسعه و تشویق فعالیت‌های آموزشی بوده است. سرانه آموزش سالیانه کاربران (بهره‌برداران کشاورزی) نیز طی ده سال مذکور رو به افزایش بوده و از ۷ دقیقه در برنامه اول به ۲۹ دقیقه در برنامه سوم رسیده است که در راستای بهبود سطح دانش حرفه‌ای کشاورزان کشور در زمینه‌های زراعت، باغبانی، فنی و مهندسی و... با همکاری دستگاهها و همچنین برنامه‌های همکاری مشترک با بانک جهانی، سازمان نهضت سوادآموزی، طرح اجراء دوره‌های مددکاران ترویجی زن صورت گرفته است.
● امکانات و قابلیت‌ها
- همکاری با نهادها و مجامع سیاستگذارآموزش کشور و فراهم بودن زمینه توسعه آن
- وجود ظرفیت وامکان استاندارد سازی وتدوین پودمان‌های آموزش مورد نیاز مشاغل و بهره‏برداران بخش کشاورزی با بهره‌گیری ازنیروی متخصص واحدهای آموزشی، تحقیقاتی و اجرایی وزارت جهاد کشاورزی
- امکانات اجرایی، فنی وحضور ساختاری و فرآیندی وزارت جهاد کشاورزی تا سطوح روستا و بازارکار و ارتباط نهادینه شده با شاغلان بخش کشاورزی در سراسرکشور
- برخورداری ازنیروی انسانی دارای دانش، مهارت و تجربه لازم در زمینه آموزش کشاورزی در مدارج علمی مختلف
- برخورداری از ۶۵ واحد آموزشی با پراکنش جغرافیایی مناسب با مجموع ۴۶۸ کلاس با ۱۴۴۰۸ نفر ظرفیت
● محدودیت‌ها و تنگناهای اساسی
- وجود قوانین متعارض فرابخشی دررابطه با تولی گری آموزش دربخش کشاورزی
- عدم پذیرش آموزش و نوآوری‌های کشاورزی به دلیل فرسودگی و نامطلوب بودن هرم نیروی انسانی بخش کشاورزی
- نـبود تـعادل مـنطقی بین نیازها، برنامه‌ها، امکانات و تجهیزات آموزشی وزارت جهاد کشاورزی با منابع و اعتبارات پیش‌بینی شده و تخصیص یافته
- فراهم نبودن زمینه‌ها و فقدان سازوکار مناسب برای مشارکت بخش خصوصی در ارائه خدمات آموزشی در بخش کشاورزی
● اهداف کیفی بلندمدت
- توسعه منابع انسانی و بازسازی، بهسازی و توانمند سازی نیروی انسانی بخش کشاورزی به منظور تامین منابع نیروی انسانی لازم برای تحقق هدف آرمانی بخش
● اهداف کیفی پنجساله (جهت‌گیری های اصلی)
- استقرار رویکرد تقاضا محوری در نیازسنجی آموزشی و اثربخشی در ارزشیابی برنامه‌ها و فعالیت‌های آموزشی
- توسعه برنامه‌های آموزشی متناسب با طرح‌های محوری و پروژه‌های واحدهای سازمانی وزارت جهاد کشاورزی در برنامه چهارم توسعه کشور
- توسعه مشاغل کشاورزی با طراحی و تدوین استانداردها و اجرای دوره‌های آموزشی بهره‏برداران کشاورزی
- توسعه برنامه آموزش‌های شغلی پودمانی کارکنان و مدیران وزرات جهاد کشاورزی در زیربخش‌های تخصصی
- حمایت از توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای متوسطه و آموزش عالی به ‌ویژه علمی کاربردی
- کاهش تصدی‌گری و توسعه تولی‌گری در برنامه‌ریزی، طراحی و اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های آموزشی وزارت جهاد کشاورزی
- تعامل و همکاری با مجامع و نهادهای ملی، بین‌المللی علمی و تخصصی در زمینه آموزش بخش کشاورزی
- افزایش بهره‌وری نظام آموزشی
- بهره‌گیری مناسب از ظرفیت‌های آموزشی موجود با بازسازی، بهسازی و نگهداری کمی و کیفی امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی مراکز آموزشی
- توسعه زیرساخت‌ها و تعیین گرایش تخصصی واحدهای آموزشی وزارت جهاد کشاورزی متناسب با سیاست‌ها و سند ملی آموزش بخش کشاورزی در برنامه چهارم توسعه کشور
● اهداف کمی
● فعالیت‌های محوری
- طرح بهسازی و بازسازی دانش و مهارت بهره‌برداران بخش کشاورزی
- طرح آموزش کارکنان
- طرح توسعه آموزش‌های رسمی (فنی حرفه‌ای، کارو دانش و علمی کاربردی)
- طرح مطالعات و ارتقاء بهره‌وری در آموزش کشاورزی
- طرح توسعه نهادهای آموزشی در تشکل‌های غیردولتی بخش کشاورزی
- طرح تکمیل، تجهیز و بهسازی مراکز آموزشی وزارت جهاد کشاورزی
● سیاست‌های فضایی و منطقه‌ای
- توزیع فضاهای آموزشی براساس توانمندی‌های علمی، ظرفیت‌های تولیدی و نیازهای منطقه‌ای
● اقدامات
۱) طرح بهسازی و بازسازی دانش مهارت بهره‏برداران بخش کشاورزی:
- برگزاری دوره های آموزشی منطقه‌ای و بین‌المللی ویژه کارکنان و بهره‌برداران
- طراحی، تدوین، بازنگری، اجرا، ارزشیابی و تعیین اثر بخشی استانداردهای آموزشی بهره‌برداران
- برنامه‌ریزی و اجرای دوره‌های آموزش مهارتی ـ تخصصی بهره‌برداران پیشرو، مهندسین ناظر و مدیران تعاونی‌های تولید
- تهیه منابع، مواد و رسانه‌های آموزشی
- کمک به توسعه آموزش‌های سواد آموزی تابعی شاغلان بی‌سواد و کم سواد
- برگزاری جشنواره‌های ملی و بین‌المللی بهره‌برداران، دانش آموزان، دانشجویان و کارکنان بخش کشاورزی
۲) طرح توسعه آموزش‌های رسمی فنی و حرفه ای، کاردانش و علمی کاربردی:
- برنامه‌ریزی برای توسعه، اجرا، ارزشیابی و تعیین اثربخشی آموزش‌های متوسطه و کاردانی فنی و حرفه‌ای، کاردانش و علمی- کاربردی کشاورزی
- پذیرش دانش آموزش و دانشجویان در زمینه آموزش‌های کارآفرینی، کاروزی و کارآموزی مرتبط با بخش کشاورزی
- تعیین گرایش‌های تخصصی واحدهای آموزشی و توزیع مناسب ظرفیت آنها میان انواع آموزش‌های متناسب با موضوعات مرتبط با بخش کشاورزی
- پروژه فراهم نمودن زمینه‌های لازم جهت ورود فعالیت بخش خصوصی در فرایندهای آموزش کشاورزی
۳) طرح آموزش کارکنان:
- طراحها تدوین، بازنگری، اجرا، ارزشیابی و تعیین اثر بخشی پودمان‌های آموزشی مدیران، کارشناسان و مجریان زیربخش‌ها
- برنامه‌ریزی و اجرای آموزش‌های زبان انگلیسی و مهارت‌های هفت گانه برای کارکنان
- آموزش‌های بلندمدت کارکنان براساس برنامه‌ریزی توسعه نیروی انسانی وزارت جهاد کشاورزی و نیازهای زیربخش‌ها
- برگزاری دوره‌های آموزشی منطقه‌ای و بین‌المللی ویژه کارکنان و بهره‌برداران
- تهیه منابع، مواد و رسانه‌های آموزشی
- کمک به توسعه آموزش‌های سواد آموزی تابعی شاغلان بی‌سواد و کم سواد
- برگزاری جشنواره‌های ملی و بین‌المللی بهره‌برداران، دانش آموزان، دانشجویان و کارکنان بخش کشاورزی
۴) طرح مطالعات و ارتقاء بهره‌وری-آموزش کشاورزی:
- طراحها تدوین، بازنگری، اجرا، ارزشیابی و تعیین اثر بخشی پودمان‌های آموزشی مدیران، کارشناسان و مجریان زیربخش‌ها
- برنامه‌ریزی و اجرای آموزش‌های زبان انگلیسی و مهارت‌های هفت گانه برای کارکنان
- آموزش‌های بلندمدت کارکنان براساس برنامه‌ریزی توسعه نیروی انسانی وزارت جهاد کشاورزی و نیازهای زیربخش‌ها
- برگزاری دوره‌های آموزشی منطقه‌ای و بین‌المللی ویژه کارکنان و بهره‌برداران
- تهیه منابع، مواد و رسانه‌های آموزشی (نشریات، فیلم و بسته‌های آموزشی)
- کمک به توسعه آموزش‌های سواد آموزی تابعی شاغلان بی‌سواد و کم سواد
- برنامه‌ریزی برای توسعه، اجرا، ارزشیابی و تعیین اثربخشی آموزش‌های متوسطه و کاردانی فنی و حرفه‌ای، کاردانش و عملی ـ کاربردی کشاورزی
- پذیرش دانش آموزان و دانشجویان در زمینه آموزش‌های کارآفرینی، کارورزی و کارآموزی مرتبط با بخش کشاورزی
- تعیین گرایش‌های تخصصی واحدهای آموزشی و توزیع مناسب ظرفیت آنها میان انواع آموزش‌های متناسب با موضوعات مرتبط با بخش کشاورزی
- پروژه فراهم نمودن زمینه‌های لازم جهت ورود و فعالیت بخش خصوصی در فرایندهای آموزش کشاورزی
- برگزاری جشنواره های ملی و بین‌المللی بهره‌برداران، دانش آموزان، دانشجویان و کارکنان بخش کشاورزی
۵) طرح توسعه نهادهای آموزشی در تشکل‌های غیردولتی بخش کشاورزی:
- پروژه فراهم نمودن زمینه‌های لازم جهت ورود و فعالیت بخش خصوصی در فرآیندهای آموزش کشاورزی

منبع : خبرگزاری ایسنا