هدف گذاری برای تولید پایدار گندم

سرمازدگی و خشکسالی دو واقعه پیاپی ناگوار برای کشاورزی کشور بود که پاییز و زمستان سال گذشته و بهار امسال، کشاورزی کشور را دامن گیر حوادث و وقایعی ناگوار کرد.
در این میان طرح خودکفایی در محصولات استراتژیک نیز به واسطه همین اتفاقات دچار وقفه و رکودی اجباری گردید تا بار دیگر به این فکر بیفتیم که در برنامه ریزی های کشت در کشورمان نقش عوامل نامساعد محیطی را جدی تر بگیریم.
کمال ذبیحی، مجری طرح های ویژه وزارت جهاد کشاورزی در گفت وگو با فارس، وضعیت طرح خودکفایی گندم را به عنوان استراتژیک ترین محصول کشاورزی کشور که پایداری آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است، تشریح کرده که در پی می خوانید:
ـ با وجود سرمازدگی زمستان گذشته، گرمازدگی بهار و خشکسالی سال جاری، تولید گندم در سال زراعی ۸۸-۸۷ بین ۸ تا ۹ میلیون تن برآورد شده است.
البته گندم سال قبل ۱۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تن بوده است و باید به درستی بررسی شود که چه میزان از این تولید ناشی از سرمازدگی، گرمازدگی بهار و خشکسالی بوده است.
در عین حال سطح زیر کشت گندم در سال زراعی جاری نسبت به سال زراعی قبل کاهش محسوسی نداشته است. کشت گندم در مناطق معتدل و سرد کشور شروع شده و بر اساس آمار تا امروز بیش از ۲ میلیون و ۴۳۰ هزار هکتار گندم شامل یک میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار دیمزار و ۶۱۸ هزار هکتار مزرعه آبی زیر کشت گندم قرار گرفته است.
بیشترین سطح کشت گندم در سال زراعی ۸۸-۸۷، تاکنون در استان های کردستان با ۴۸۵ هزار هکتار، آذربایجان شرقی ۳۴۰ هزار هکتار، زنجان ۲۴۰ هزار هکتار و آذربایجان غربی ۲۰۰ هزار هکتار اجرا شده است.
● توجه دولت به پایداری گندم
امسال بیش از ۵۰۰ هزار تن بذر اصلاح شده و گواهی شده گندم برای کشاورزان تدارک شده و این رقم نسبت به سال گذشته ۱۰۰ هزار تن افزایش دارد که نشانگر توجه دولت به تولید و پایداری گندم در کشور است.
در کل هیچ مشکلی از نظر تهیه بذر گندم در کشور وجود ندارد و بذر به قدر کافی در اختیار کشاورزان قرار گرفته و دولت بابت هر کیلوگرم بذر گندم ۱۵۰ تومان یارانه در نظر گرفته که از این رقم ۶۰ تومان از محل اعتبارات یارانه ای وزارت جهاد کشاورزی و ۹۰ تومان نیز از محل اعتبارات خشکسالی درنظر گرفته شده که نسبت به رقم ۶۱ تومان سال گذشته، افزایش چشم گیر۱۵۰ درصدی یارانه بذر گندم مشاهده می شود.
● ۶۰ میلیارد تومان یارانه بذر گندم
یارانه دولت برای بذر گندم بیش از ۶۰ میلیارد تومان است و اگر از ۵۰۰ هزار تن بذر گواهی شده، مقدار ۴۰۰ هزار تن نیز بین کشاورزان توزیع شود، نیاز کشاورزان رفع می شود.
کل نیاز کشور به بذر گندم یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن است، و بقیه نیاز گندمکاران از طریق بذرهای خود مصرفی کشاورزان تامین می شود، زیرا بذر اصلاح شده به مدت ۳ سال قابل تکثیر و استفاده توسط خود کشاورز است. دولت نیز بین ۴۰ تا ۵۰ درصد بذر کشاورزان را فراهم کرده و در اختیار قرار می دهد.
● عملیات ویژه برای پایداری تولید
علاوه بر پروژه های قبلی طرح گندم، یکسری فعالیت های جدید در جهت پایداری تولید، کاهش هزینه و عملیات خاک ورزی حفاظتی در سطح ۲۰ هزار هکتار مزرعه گندم در ۱۶ استان کشور به صورت آزمایشی اجرا می شود.
عملیات خاک ورزی سال گذشته در سطح ۱۵۰۰ هکتار بود که امسال این رقم به ۲۰ هزار هکتار افزایش یافته و در آن مدیریت بقایای گیاهی و خا ک ورزی حفاظتی در جهت کاهش هزینه، بهینه کردن مصرف آب، و کاهش سوخت و کاهش دستمزد موثر است.
حداقل۳۰ درصد بقایای زراعت قبلی باید در عملیات خاک ورزی حفاظتی، در زمین باقی بماند و یا به وسیله نوتیلیج در خاک زیر و رو شود.
● مزارع آرمانی گندم و جو
در سال جاری حدود ۳۰۰ هزار هکتار پروژه آرمانی گندم و جو در کشور زیر کشت می رود به طوری که در هر شهری حدود ۳۰۰ هکتار مزرعه آرمانی آبی و ۵۰۰ هکتار مزرعه آرمانی دیم کاشته می شود که در این مزارع کلیه یافته های تحقیقاتی با تجربه کشاورزان خبره آمیخته شده و به کارگرفته می شود و در این مزارع در مقایسه با مزارع شاهد افزایش تولید قابل توجهی رخ می دهد.
مزارع الگویی در سطح ۵ تا ۱۰ هکتار زمین، اما مزارع آرمانی در سطح ۳۰۰ هکتار برای آبی و ۵۰۰ هکتار برای کشت دیم در هر شهر کشور اجرا می شود.
خوشبختانه با باران های موثر مهر و آبان سال جاری در کشور، امیدواریم که رحمت خداوند در ایام موثر کشت برای کشاورزان ببارد.
● ۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات کشت گندم توسط بانک کشاورزی
بانک کشاورزی بر اساس قراردادی که با معاونت تولیدات گیاهی امضا کرده که ۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات برای کاشت گندم در اختیار کشاورزان قرار می دهد که از این رقم ۱۰۰ میلیارد تومان برای تهیه بذر و ۴۰۰ میلیارد تومان برای تامین نهاده های تولید گندم اختصاص می یابد.
به ازای هر هکتار گندم آبی ۱۰۰ هزار تومان و هر هکتار گندم دیم ۵۸ هزار تومان تسهیلات به کشاورزان بر اساس دستورالعمل بانک کشاورزی به حساب «کشاورز کارت» گندمکاران پرداخت می شود.

منبع : ماهنامه دام، کشت و صنعت