بیماری مزمن قرن برای جوانان

چشم انداز کاهش بیکاری در کشور مبهم است. شما قضاوت کنید.بیکاری، یکی از مسایل و مشکلات کشورهای جهان – اعم از توسعه یافته و در حال توسعه‌‌ می‌باشد و به همین لحاظ، در تمام کشورها سعی بر آن است که با رشد امکانات اشتغال، از میزان آن کاسته شود. از سوی دیگر، یکی از علل عمده گسترش فقر میان گروه‌های مختلف مردم، بیکاری است. برای نشان دادن شدت و گسترش بیکاری در جهان که بیشتر در بین جوانان شایع است، می‌توان به برخی از آمارها که از سوی سازمان‌های مختلف بین‌المللی، از جمله سازمان ملل متحد منتشر می‌شود، اشاره نمود.
به موجب آمار مذکور، شدت بیکاری میان جوانان بیشتر از سایر اقشار جامعه می‌باشد که روزبه‌روز نیز افزایش می‌یابد، به طوری که میزان بیکاران جوان در جهان از ۷۴ میلیون در سال ۱۹۹۶ به ۸۶ میلیون نفر در سال ۲۰۰۶ بالغ گردیده است. این ارقام در عین حال نشان‌دهنده این موضوع هستند که نزدیک به نیمی از ۱۹۵ میلیون بیکار در جهان جوانان می‌باشند.
در بسیاری از کشورها، جوان برای یافتن کار با مشکلات فراوانی روبه‌رو هستند. گفتنی است، در سال ۲۰۰۶ نرخ بیکاری جوانان در جهان ۶/۱۳ درصد و نرخ بیکاری میانسالان ۴/۴ درصد بوده است که از مقایسه این دو رقم می‌توان به تفاوت عظیم بیکاری جوانان دنیا پی‌برد. مشکل مهمتر، فقدان اشتغال برای تعداد قابل ملاحظه‌ای از جوانان است که در سال‌های اخیر یا وارد بازار کار شده و یا در جست‌وجوی کار هستند، به ویژه این که در کشورهای در حال توسعه، تعداد جوانان همواره رو به افزایش است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵) به رقم ۲/۱ میلیارد نفر بالغ گردد.
بدیهی است، تأمین اشتغال برای چنین رقمی از جوانان در جهت رفع فقر آنان و فراهم نمودن زمینه‌های بروز لیاقت و شایستگی آنها، مسأله‌ای دشوار و قابل تأمل است. به هر حال، در کشورهای در حال توسعه که تعداد جوانان، بیشتر و امکان اشتغال، کمتر است باید زمینه‌های لازم برای بهبود وضعیت بازار کار و حرکت سرعت اشتغال کامل فراهم شود. بدیهی است، همه افراد جامعه – از جمله جوانان و زنان‌‌‌‌‌‌– حق دارند از ظرفیت‌های بالقوه خود استفاده کرده و با استفاده از درآمدهای حاصل از کار خویش، از دام فقر رهایی یابند. ‌
● ‌بیکاران ایران و عمق مشکلات
وضعیت بیکاری در کشورمان، با ویژگی‌های خاص همراه بوده و بازار کار دارای شاخصه‌هایی است که نشان‌دهنده عمق مشکلات می‌باشد. شاخصه‌های اساسی بازار کار در کشور عبارتند از:
▪ فاصله زیاد بین نرخ بیکاری زنان و مردان
▪ بالابودن فاصله نرخ بیکاری جوانان و سایر گروه‌های سنی
▪ نقش تحصیلات در نرخ بیکاری مردان و زنان و افزایش سریع نرخ بیکاری جوانان با تحصیلات عالیه
▪ اختلاف در نرخ بیکاری نیروی انسانی شهری و روستایی
▪ شکاف نرخ بیکاری در استان های مختلف کشور
بر اساس آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ایران (بر اساس سرشماری ملی) و وزارت کار و امور اجتماعی، تعداد کل بیکاران کشور، جمعیتی بیش از سه میلیون نفر را در بر می‌گیرد که ۷۸ درصد (بالغ بر ۵/۲ میلیون نفر) آنها را جوانان تشکیل می‌دهند. در واقع، در کشور ما هم مانند دیگر مناطق جهان، تعداد و نرخ بیکاری جوانان بیشتر از سایر اقشار جامعه می‌باشد.
چهل و نه میلیون نفر از جمعیت کشور در سال ۸۴ در سن فعالیت یعنی ۱۵ تا ۶۴ ساله بوده‌اند و این رقم ۷۰ درصد جمعیت کشور می‌باشد. در سال ۸۳ نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله معادل ۸/۲۵ درصد بوده است و طبق اهداف برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، این رقم در پایان برنامه چهارم توسعه یعنی (سال ۸۸) باید به ۶/۱۲ درصد بالغ گردد. ولی نکته قابل توجه این که در آغاز سال ۸۷ که تنها یکسال به پایان برنامه چهارم مانده است، نرخ بیکاری از رقم پیش‌بینی شده بیشتر است. ‌
مجله اکونومیست، در تازه‌ترین گزارش خود، نرخ بیکاری ایران را در سال ۸۴ برابر با ۶/۱۱ درصد برآورد کرده و معتقد است که نرخ رشد بیکاری در آینده فزاینده خواهد بود و در سال ۸۸ (پایان برنامه چهارم) به ۵/۱۵ درصد خواهد رسید.
آمارها نشان می‌دهند که در ایران باید سالانه یک میلیون فرصت شغلی ایجاد شود تا نرخ بیکاری ثابت باقی بماند. ولی آمار منتشره نشان می‌دهند که طی سال‌های برنامه چهارم، هیچگاه این رقم حاصل نشده و به همین دلیل، میزان بیکاری در این سال‌ها رو به افزایش بوده است.
در برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، در زمینه رفع بیکاری، دو هدف آرمانی پیش‌بینی شده است: ‌ ‌
▪ افزایش اشتغال پایدار و رفع معضل بیکاری
▪ دسترسی به فرصت‌های برابر اشتغال برای تمام گروه‌های جامعه ‌ ‌
لازم به ذکر است، برای نیل به آرمان‌های مذکور، اهدافی پیش‌بینی شده است. این اهداف کمّی بوده و شامل موارد زیر می‌باشند:
▪ ‌افزایش نرخ مشارکت نیروی کار در فعالیت‌های اقتصادی تا حد ۴۳ درصد ‌ ‌
▪ ‌کاهش نرخ بیکاری کل کشور به ۴/۸ درصد ‌ ‌
▪ ‌کاهش نرخ بیکاری زنان به ۳/۹ درصد
▪ ‌کاهش نرخ بیکاری جوانان به ۶/۱۲ درصد
و آیا معضلات و مشکلات ساختاری بازار نیروی کار در ایران و ویژگی‌های خاص اقتصاد، به عنوان مثال سرعت کند اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ و سیاست‌های نامطلوب پولی و مالی و بودجه‌ای، حل معضل بیکاری در ایران در کوتاه‌ترین زمان ممکن را در دسترس می‌گذارد؟ شما قضاوت کنید.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران