یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا


تهران‌ تنها پایتخت‌ فاقد سیستم‌ فاضلاب‌


تهران‌ تنها پایتخت‌ فاقد سیستم‌ فاضلاب‌
برخی‌ اوقات‌، بدیهی‌ترین‌ امور جاری‌ در کلانشهرهای‌ دنیا در تهران‌ دیده‌ نمی‌شود. مثلا با گسترش‌ روزافزون‌ تهران‌ هنوز این‌ شهر فاقد سیستم‌ دفع‌ فاضلاب‌ است‌.
هم‌اکنون‌ دفع‌ و تصفیه‌ فاضلاب‌ در تهران‌ و حتی‌ بسیاری‌ از شهرهای‌ دیگر ایران‌ تبدیل‌ به‌ چالش‌ روز جامعه‌ شده‌ است‌.
این‌ در حالی‌ است‌ که‌ رییس‌ شورای‌ شهر تهران‌ با انتقاد از تخصیص اعتبارات‌ ناکافی‌ به‌ شرکت‌ فاضلاب‌ استان‌ تهران‌ برای‌ اجرای‌ طرح‌ فاضلاب‌ می‌گوید: از سال‌ گذشته‌ تاکنون‌ هر ساله‌ فقط‌ یک‌ میلیارد تومان‌ اعتبار به‌ برنامه‌های‌ آب‌ و فاضلاب‌ استان‌ تهران‌ تخصیص داده‌ شده‌ که‌ با این‌ وضعیت‌ روند اجرای‌ طرح‌ فاضلاب‌ تهران‌ با کندی‌ صورت‌ گرفته‌ و همین‌ کندی‌، آثار زیانبار و تخریبی‌ را به‌ همراه‌ خواهد داشت‌.
مهدی‌ چمران‌ هشدار می‌دهد که‌ با تداوم‌ روند کنونی‌، اجرای‌ این‌ طرح‌ ۵۰ سال‌ طول‌ می‌کشد.
با رشد روزافزون‌ جمعیت‌ تهران‌ و گسترش‌ حاشیه‌نشینی‌، متاسفانه‌ این‌ معضل‌ هر روز پررنگ‌تر می‌شود و مسوولان‌ ذیربط‌ از گذشته‌ تاکنون‌ تنها به‌ وعده‌ اکتفا کرده‌اند. از سوی‌ دیگر سیستم‌ دفع‌ و تصفیه‌ فاضلاب‌ در تهران‌ تنها به‌ گسترش‌ جمعیت‌ محدود نمی‌شود. چند سالی‌ است‌ که‌ دفع‌ و تصفیه‌ زباله‌های‌ بیمارستانی‌ نیز سلامتی‌ مردم‌ تهران‌ را به‌ خطر انداخته‌ است‌. اختلاف‌ بین‌ شهرداری‌ و سازمان‌ حفاظت‌ محیط‌ زیست‌ نیز باعث‌ شد که‌ هنوز تکلیف‌ تصفیه‌ زباله‌های‌ بیمارستانی‌ مشخص نباشد. بتازگی‌ سازمان‌ محیط‌ زیست‌ برای‌ کلیه‌ بیمارستان‌ها ضرب‌الاجل‌ تعیین‌ کرده‌ است‌. سازمان‌ محیط‌ زیست‌ هشدار داده‌ است‌: در صورتی‌ که‌ بیمارستان‌ها در تمامی‌ استان‌ها نسبت‌ به‌ ایجاد سیستم‌ تصفیه‌ فاضلاب‌ بی‌توجهی‌ کنند، در ابتدا به‌ آنان‌ اخطار داده‌ خواهد شد و در صورت‌ بی‌توجهی‌، واحدهای‌ متخلف‌ به‌ قوه‌ قضاییه‌ معرفی‌ می‌شوند.
آنچه‌ در این‌ بین‌ واضح‌ به‌ نظر می‌رسد، گستردگی‌ این‌ چالش‌ در سرتاسر کشور است‌. در شمال‌ ایران‌ سالانه‌ بیش‌ از ۲۰ میلیون‌ تن‌ فاضلاب‌ تصفیه‌ نشده‌ به‌ آب‌های‌ داخلی‌، دریای‌ خزر و خلیج‌ فارس‌، سرازیر می‌شود. این‌ آمار که‌ توسط‌ مرکز مطالعات‌ زیست‌ محیطی‌ وزارت‌ نیرو اعلام‌ شد، می‌افزاید: هر سال‌ حدود ۱/۲ میلیون‌ بشکه‌ نفت‌ و فاضلاب‌ شهری‌ معادل‌ ۱۶۰ هزار تن‌ در آب‌های‌ خلیج‌ فارس‌ وارد می‌شود.
این‌ گزارش‌ اضافه‌ می‌کند: همچنین‌ روزانه‌ حدود ۲/۶ میلیون‌ بشکه‌ آب‌ مخلوط‌ با نفت‌ نیز به‌ دریای‌ خزر و خلیج‌ فارس‌ وارد شده‌ که‌ در نتیجه‌ ۵۰ درصد آبزیان‌ و ۲۰ درصد پرندگان‌ در این‌ مناطق‌ در معرض‌ تهدید و انقراض‌ قرار گرفته‌اند. تاکنون‌ نزدیک‌ به‌ ۱۶۳ رودخانه‌ آلوده‌ در کشور شناسایی‌ شده‌است‌ که‌ ۷۰ رودخانه‌ به‌ دلیل‌ غلظت‌ آلاینده‌ها عاری‌ از هرگونه‌ موجود زنده‌ هستند.
این‌ گزارش‌ در پایان‌ می‌افزاید: آلوده‌ترین‌ رودخانه‌های‌ کشور رودخانه‌های‌ زردجوب‌ و گوهر رود در استان‌ گیلان‌ هستند که‌ به‌ دلیل‌ ورود فاضلاب‌ شهر رشت‌ در شرایط‌ بحرانی‌ قرار دارند.
اکنون‌ بحرانی‌ترین‌ شرایط‌ را بدون‌ اغراق‌ شهر تهران‌ دارد. کلانشهر تهران‌ تنها پایتخت‌ دنیا است‌ که‌ سیستم‌ فاضلاب‌ ندارد.
مدیرعامل‌ شرکت‌ فاضلاب‌ شهر تهران‌، در این‌ باره‌ می‌گوید: تهران‌ یکی‌ از معدود شهرهای‌ بزرگ‌ دنیا و شاید تنها پایتخت‌ جهان‌ است‌ که‌ فاقد سیستم‌ جمع‌آوری‌، خروج‌ و تصفیه‌ فاضلاب‌ است‌.
محمدرضا امیرکمالی‌ ادامه‌ می‌دهد: موضوع‌ اجرای‌ طرح‌ فاضلاب‌ تهران‌ برای‌ اولین‌ بار در سال‌های‌ ۱۳۲۷ و ۱۳۲۸ مطرح‌ شده‌ و سرانجام‌ در آبان‌ ماه‌ سال‌ ۷۳، ۴۶ سال‌ پس‌ از آغاز بحث‌های‌ اولیه‌ طرح‌ فاضلاب‌ تهران‌ به‌ تصویب‌ نهایی‌ رسید.
او در خصوص‌ ویژگی‌ها و مشکلات‌ اجرایی‌ طرح‌ فاضلاب‌ تهران‌ خاطرنشان‌ می‌کند: طرح‌ جامع‌ و فراگیر در زمینی‌ به‌ مساحت‌ حدود ۷۰ هزار هکتار شامل‌: ۱۵۰ کیلومتر مربع‌ در منطقه‌ شمال‌، ۲۵ کیلومتر مربع‌ در منطقه‌ جنوب‌، ۳۰۰ کیلومتر مربع‌ در منطقه‌ مرکزی‌ و ۹۰۰۰ کیلومتر شبکه‌ اصلی‌ و فرعی‌ با اقطار ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر، احداث‌ ۲۰ تصفیه‌خانه‌ با ظرفیت‌ اسمی‌ ۵/۱۰ میلیون‌ نفر و تقسیم‌بندی‌ طرح‌ با توجه‌ به‌ گستردگی‌ و حجم‌ عملیات‌ به‌ ۵ ناحیه‌ عملیاتی‌ در یک‌ دوره‌ زمانی‌ ۲۰ تا ۲۵ ساله‌ به‌ اجرا گذاشته‌ خواهد شد.
او می‌ افزاید: آگاهی‌ نداشتن‌ عمومی‌ از مسائل‌ و مشکلات‌ مرتبط‌ با فاضلاب‌ در تهران‌، رشد و توسعه‌ بی‌رویه‌ و بدون‌ برنامه‌ شهر تهران‌، ترافیک‌ متراکم‌ شهری‌، تراکم‌ جمعیت‌ و معابر کم‌عرض‌ و پیچ‌درپیچ‌، نبود طرح‌ تفصیلی‌ جامع‌ و مصوب‌ برای‌ شهر تهران‌، نیاز به‌ هماهنگی‌ و دریافت‌ مجوز از ارگان‌های‌ مختلف‌ و وجود افراد و ارگان‌ رسمی‌ و غیررسمی‌ که‌ عملا قدرت‌ توقف‌ اجرای‌ پروژه‌ را دارند، از مهمترین‌ عوامل‌ کندی‌ طرح‌ فاضلاب‌ تهران‌ است‌.
هم‌اکنون‌ اجرای‌ طرح‌ فاضلاب‌ تهران‌ به‌ مانند دهها طرح‌ نیمه‌کاره‌ دیگر متوقف‌ شده‌ است‌. گرچه‌ مسئولان‌ توقف‌ این‌ طرح‌ را قبول‌ ندارند اما کمبود بودجه‌ و هرج‌ و مرج‌ موجود در ساختار مدیریتی‌ کشور به‌ توقف‌ طولانی‌ مدت‌ یا کند پیش‌ رفتن‌ این‌ طرح‌ دامن‌ زده‌ است‌. آنچه‌ که‌ اکنون‌ ضروری‌ به‌ نظر می‌رسد، اجرای‌ یک‌ تصمیم‌ تازه‌ برای‌ نجات‌ تهران‌ از شرایط‌ کنونی‌ است‌.

وحید شریفی‌
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید