رویکرد سیاسی خارجی فرانسه پس از یکشنبه

چشمگیرترین تغییری که در سیاست خارجی فرانسه ایجاد خواهد شد، ورود «نیکلا سارکوزی» یا «سگولن رویال» به کاخ الیزه نیست، بلکه خروج ژاک شیراک رئیس جمهوری کنونی فرانسه خواهد بود. شیراک به مدت ۱۲سال رهبری فرانسه را برعهده داشته که دیدگاه وی نسبت به جهان تنها از دو منشور جنگ سرد و روابط کهنه استعماری فرانسه بوده است.
این رهبر ۷۴ساله جهان خود را در امور جهانی غوطه ور کرده بود. او با رئیسان جمهوری و نخست وزیران مورد علاقه خود تماس می گرفت و به رهبرانی همچون جورج بوش و تونی بلر درس های طولانی تاریخ می داد. این درحالی است که نه سارکوزی از جناح راست و نه خانم رویال از جناح چپ دارای روابط شخصی یا ایدئولوژیکی مشابهی همچون شیراک نخواهند بود و هیچ کدام نیز در زمینه سیاست خارجی تخصص ندارند.
«والری ژیسگاردین» رئیس جمهوری اسبق فرانسه که از سارکوزی حمایت کرده در مصاحبه ای با روزنامه نیویورک تایمز گفت؛ آنها از نسل های متفاوتی هستند و قطعا خط مشی تاز های وجود خواهد داشت ولی آنها در بحث های بزرگ در امور جهانی مشارکت نداشته اند. آنها در مجمع ها شرکت نکرده اند، آنها هر دو افرادی باهوش هستند ولی هنوز زود است بگوییم آنها به عنوان یک رئیس جمهوری در سیاست خارجی چگونه عمل خواهند کرد.
بر اساس نظرسنجی هایی که توسط سی اس ای CSAپس از خروج رای دهندگان از مراکز اخذ رای صورت گرفته، تنها ۹درصد از ۵هزار نفری که در این نظرسنجی شرکت کرده اند معتقد بودند سیاست خارجی برای انتخاب رئیس جمهور مهم است، در مقابل ۴۴درصد از رای دهندگان گفته اند پیشنهاد نامزدها در مورد اشتغالزایی تاثیر مهمی در تصمیم گیری آنها خواهد داشت.
هر دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری فرانسه تبلیغات خود را بر اساس انجام تغییرات سریع در داخل فرانسه انجام داده اند. آنها که به شدت نسبت به نگرانی مردم فرانسه در مورد مهاجرت و جهانی شدن آگاه هستند، مردد بوده اند که به مردم فرانسه بگویند احتیاجی نیست نسبت به جهان خارجی نگران باشند لذا این به معنی این است که هر دوی این نامزدها در صورت مواجه شدن با خطر سازش، شدیدا از منافع ملی فرانسه حمایت خواهند کرد. «جاستین وایسه» که یک تاریخ دان فرانسوی است با اشاره به اینکه مهمترین مسئله ای که باید در ذهن داشته باشیم این است که از زمان ژنرال گل اجماع بسیار گسترد های (حتی گسترده تر از آمریکا) در مورد سیاست خارجی در فرانسه وجود دارد که رویال و سارکوزی هر دو بخشی از آن هستند.
در مورد مسائل دور افتاد های همچون خاورمیانه، آفریقا، چند جانبه گرایی، گسترش تسلیحات کشتار جمعی، شما اجماع زیادی پیدا می کنید. هر دوی آنها آمادگی دارند به منظور دفاع از منافع فرانسه با آمریکا مخالفت کنند. این درحالی است که در حقیقت دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در بسیاری از موارد دارای اتفاق نظر هستند.
هر دو از تصمیم شیراک برای مخالفت با جنگ تحت رهبری آمریکا در عراق حمایت کرده و از او دفاع کرده اند. هرچند که سارکوزی شدیدا نسبت به تصمیم گیری های دولت در این زمینه انتقاد کرده بود.
هر دو آنها ضمن مخالفت با اتخاذ اقدام نظامی علیه ایران، خواستار اعمال تحریم های شدیدتری علیه تهران و خارطوم هستند. آنها همچنین قول داده اند حقوق بشر را در اولویت کاری خود قرار دهند و نسبت به رفتار های مصالحه جویانه فرانسه به سمت روسیه و چین بدبین هستند و نسبت به طرح آمریکا برای استقرار سیستم دفاع موشکی در اروپای شرقی نیز نگران هستند.
سارکوزی نسبت به رویال تجربه بیشتری در عرصه جهانی دارد. وی به عنوان وزیر کشور دولت کنونی، پس از رئیس جمهوری و نخست وزیر دارای سومین سمت ارشد در دولت فرانسه بود و مسوولیت مسائل برون مرزی همچون تروریسم، مهاجرت، قاچاق مواد مخدر، پولشویی و شبکه های جنایات سازمان یافته بر عهده وی بوده است. رویال نیز تلاش کرده است تا با انجام سفرهایی استراتژیک به خارج از فرانسه این کمبود را جبران کند. «خوزه لوئیس رودریگز زاپاترو» نخست وزیر اسپانیا که او نیز یک سوسیالیست است به همراه «رومانو پرودی» نخست وزیر ایتالیا هر دو از رویال حمایت کرده اند.
طرفداران سارکوزی خانم رویال را به خاطر نداشتن تجربه در زمینه سیاست خارجی و اشتباهات لفظی مکرر او مورد حمله قرار داده اند. «میشل آلیوت ماری» وزیر دفاع فرانسه که از حامیان سارکوزی است به تازگی در یک اجتماع گفته بود فرانسه «به کسی احتیاج ندارد که ایده های خود را نیز به کرات همچون دامن خود تغییر دهد».
این درحالی است که وقتی سارکوزی مرتکب اشتباه می شود او مورد بخشش قرار می گیرد. به عنوان مثال وقتی خانم رویال در مورد تعداد زیردریایی های نیروی دریایی فرانسه اشتباه کرد، از او به عنوان یک کارآموز سیاست خارجی نام برده شد ولی وقتی سارکوزی همین اشتباه را کرد زیاد به آن توجهی نشد. همچنین بی اطلاعی سارکوزی در مصاحبه تلویزیونی ماه فوریه نیز چندان مورد توجه قرار نگرفته بود. در این مصاحبه ظاهرا سارکوزی اطلاعی نداشت که گروه القاعده یک جنبش سنی است.
در این حال تحسین غیر تدافعی سارکوزی از تمامی دیدگاه های آمریکایی به خوبی مستندسازی شده و باعث حمایت دولت بوش از وی شده است. یکی از مقام های ارشد دولت آمریکا پس از آنکه بوش در ماه سپتامبر در کاخ سفید با سارکوزی دیدار کرده بود اظهار داشت «آنچه باعث تعجب همگان شده بود این بود که او شخصی قدرتمند است و قطعا رهبری قدرتمند خواهد بود در حقیقت او فردی پر ابهت بود.» این درحالی است که مردم فرانسه هیچ گاه از طرفداران آمریکا حمایت نکرده اند و سارکوزی نیز به شدت نسبت به نظر افکار عمومی حساس است. وقتی سارکوزی انتقادهای شدیدی را مبنی بر اینکه او واسطه بوش است تحمل کرد، پیام خود را تعدیل کرد و اظهار داشت او هرگز «مطیع» آمریکا نخواهد بود.
خانم رویال هیچ سفری به آمریکا انجام نداده و در سخنرانی اخیر خود قول داده بود به هیچ عنوان در برابر بوش زانو نزند که قطعا اشاره وی به سارکوزی بوده است. برخی از دستیاران وی دیدگاه هایی شدیدتر از خود رویال نسبت به آمریکا دارند. «آرناد مونتبورگ» سخنگوی انتخاباتی رویال در یک مصاحبه اظهار داشت؛ «آمریکا به جای حل مشکلات، مشکلات را اضافه می کند. رویال نمی خواهد سیاست خارجی فرانسه یا حتی اتحادیه اروپا سازگار با منافع آمریکا باشد».
سارکوزی همچنین به صورت گستاخانه ای طرفدار اسرائیل است. او در نشست اخیر خود با سفیران کشور های عربی در فرانسه سخنان خود را با این اظهارات شروع کرده بود که اولویت سیاست خارجی او به عنوان رئیس جمهوری ایجاد روابط نزدیک تری با اسرائیل خواهد بود. او همچنین به صورت خصوصی اعلام کرده است سیاست فرانسه به اندازه کافی علیه حزب الله جدی نبوده است. سارکوزی بر خلاف شیراک، حزب الله را یک سازمان تروریستی می داند. رویال نیز گفته است خواستار روابط گرم تری با اسرائیل است ولی وقتی در دسامبر گذشته به خاورمیانه سفر کرده بود به شدت مورد انتقاد قرار گرفت .

از ایرنا به نقل از نیویورک تایمز

منبع : روزنامه کارگزاران