اولین امتیاز آمریکا

مخالفت آمریکا با برگزاری همه‌پرسی در تایوان به منظور الحاق این منطقه به سازمان ملل متحد را نباید بی‌اهمیت انگاشت. در سال‌های اخیر علی‌رغم مناسبات توأم با فراز و نشیب آمریکا و چین طرفین در تلا‌ش بوده‌اند نسبت به خطوط قرمز و حساسیت‌های طرفین پایبند باشند.
عضویت چین در شورای امنیت سازمان ملل متحد از یک‌طرف و اصرار آن بر پیگیری دیدگاه‌های سیاسی مستقل خویش از زمان مائوتسه دونگ از سوی دیگر کمتر منجر به افزایش تنش و جنگ سرد مابین دو کشور شده است. چینی‌ها زمانی که آمریکا را به عنوان نماد امپریالیسم به چالش می‌کشیدند و اصطلا‌ح ببر کاغذی را درباره کاخ سفید ابداع کردند، همزمان اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را با عنوان سوسیال‌امپریالیسم خطاب می‌نمودند. تئوری همکاری دوگانه از زمان مائو و سپس در عصر دنگ شیائوپینگ و پیروانش ادامه یافت، به گونه‌ای که در دهه هفتاد مائوتسه‌دونگ در یک اقدام متهورانه به جای پذیرایی از خروشچف و سپس برژنف، ریچارد نیکسون را به حضور پذیرفت و مبدع سیاست پینگ‌پونگ شد. از زمان استقرار دولت ملی چین (تایوان) به رهبری ژنرال چیانگ کای‌شک، سیاست آمریکا بر دوپایه متناقض استوار است؛ همکاری‌ها و مساعدت‌های اقتصادی و بین‌المللی با تایوان و شعار کلیدی حمایت از چین واحد. این سیاست سنتی آمریکا به صورت واقع‌بینانه مورد قبول چینی‌ها قرار گرفته است.در دوران جنگ سرد، آمریکا علا‌قه‌ای به فروغلتاندن چین به سوی شوروی نداشت، لذا تلا‌ش می‌نمود ضمن حفظ بالا‌نس مناسبات، از برگه تایوان نیز در مذاکرات با چین سود برد.
جنگ کره و آغاز مسابقه تسلیحات هسته‌ای با کره‌شمالی، نقش و موقعیت توامان چین و تایوان را برای آمریکا بیشتر ساخت؛ علی‌رغم تنش در منطقه شبه‌جزیره کره، موضوع روابط سرد و ناموفق چین و ژاپن، مساله ویتنام و کامبوج و از همه مهم‌تر مذاکرات شش‌جانبه اخیر درباره خلع سلا‌ح هسته‌ای کره شمالی روابطی پیچیده را مابین دو کشور ترسیم نموده است. به این پرونده‌های سنگین بایستی موضوع معادلا‌ت نظامی طرفین و روابط رو به گسترش اقتصادی را نیز افزود. حجم مبادلا‌ت اقتصادی چین و آمریکا در دنیا کم‌نظیر است. شاید به همین دلیل است که دولت‌های مستقل و انقلا‌بی هیچگاه نتوانستند از حمایت‌های بی‌دریغ و چک سفید چین علیه امپریالیسم در شورای امنیت برخوردار شوند! موضوع دیگر که به روابط آمریکا و چین سنجاق شده است، موضع چین در قبال پرونده هسته‌ای ایران است. چین کشوری است که دارای حجم گسترده‌ای از مبادلا‌ت اقتصادی با ایران است.
با غیبت کشورهای پیشرفته و صاحب تکنولوژی این بازار ایران است که به یک مزیت مطلق برای چینی‌ها بدل شده است اما همواره این پرسش مطرح می‌شود که ایران تا چه حدی می‌تواند بر رفاقت با چینی‌ها تکیه نماید؟ شواهد تاریخی گویای این واقعیت است که هیچ ملتی نباید تخم‌مرغهای خود را در سبد دیگران بنهد. اعلا‌م موضع جدید آمریکا در قبال تایوان را بایستی از اولین نتایج سفر رابرت گیتس به چین تلقی کرد. در این سفر طرفین پیرامون چند موضوع با یکدیگر به توافق نسبی دست یافتند؛ گسترش همکاری‌های نظامی و امنیتی مابین چین و ایالا‌ت متحده، انجام مبادلا‌ت نظامی دو کشور با یکدیگر، عدم حمایت آمریکا از دولت مستقل تایوان و از همه مهم‌تر حمایت چین از روند تحولا‌ت شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال پرونده هسته‌ای ایران. در همان جلسه وزیر دفاع چین با صراحت اعلا‌م کرد که گزینه نظامی درباره تایوان یکی از راه‌حل‌ها و البته آخرین آنها است. گیتس در این جلسه در قبال این اظهارات سکوت و تنها به تکرار سیاست سنتی آمریکا مبنی بر به رسمیت شناختن چین واحد اکتفا کرد. اینک در حالی که گزارش‌های مختلف از افزایش همکاری‌های چین و آمریکا در سال جاری خبر می‌دهند، این اعلا‌م موضع آمریکا را می‌توان اولین امتیاز آمریکا به چین در قبال موضوعات برشمرده شده دانست.

منبع : روزنامه اعتماد ملی