تاملی درباره نظارت مجلس بر جشنواره فیلم فجر از نظارت تا اجرا

چندی پیش ستار هدایت خواه، مخبر کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی از نظارت این نهاد قانونگذار بر جشنواره فیلم فجر خبر داد و اظهاراتی ازسوی اعضای این کمیسیون مبنی بر دلایل این ابراز نظر و تصمیم توسط رسانه های عمومی مطرح شد. بیشتر این دلایل به مواردی برمی گردد که در ایام برگزاری بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر درصفحات ویژه این جشنواره مطرح کردیم و دغدغه های ما نیز همین موارد است که قوانین جشنواره در همه موارد می بایست اجرا شود و فیلمی که در جشنواره ای دیگر حضور پیدا می کند در بخش مسابقه این جشنواره نباشد و نیز داوری جشنواره باید به دور از سلیقه های شخصی و به نوعی تقسیم مساوی جوایز به کارگردانان بزرگ باشد و البته دغدغه های فرهنگی ملی و دینی ایرانیان می بایست مورد توجه سیاست گذاران جشنواره فیلم فجر باشد.
اصلاح و رعایت مواردی که به اعتلای سینمای ملی ما در جهت اهداف انقلاب اسلامی و آرمان های خمینی کبیر(ره) کمک کند هم آرزوی ماست و هم به طور قطع آرزوی مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هم هنرمندان کشورمان و هم نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی اما به طور قطع در دنیای امروز که هنر به ویژه هنر پیچیده و پرساز و کار سینما نیاز به سیستم و تقسیم بندی های خاص خود دارد، قانون گذاری، سیاست گذاری، برنامه ریزی، مدیریت و اجرای مسائل مربوط به آن می بایست به وسیله نهادهای مربوط خود صورت گیرد تا ازسویی موازی کاری صورت نگیرد و ازطرفی موارد فوق به نحو اتم و اکمل اتفاق بیفتد. یکی از مواردی که تا به امروز مانع رسیدن سینمای ما به سینمای ملی به معنای کامل و یک دست آن بوده عدم یک سیاست کلی برای سینما از ابتدای انقلاب تاکنون بوده است. هر دولتی که روی کار آمده سیاست های کلی وزارت ارشاد همه جانبه تغییر پیدا کرده و تمامی برنامه ها، بودجه ها و جشنواره ها به سمت و سویی رفته است که مقصود دولت وقت بوده و کمتر چشم انداز درنظر گرفته شده است. سیاست گذاری کلی برای فرهنگ و هنر کشور مسئله ای است که از شورای عالی انقلاب فرهنگی انتظار می رود و کمتر مورد توجه قرار گرفته و یا با نگاهی خوش بینانه کمتر ازسوی دولت ها مورد اجرا قرار گرفته است.
در این میان مجلس شورای اسلامی و کمیسیون فرهنگی آن جایگاهی ویژه و مهم دارد که می تواند در اعتلای سینمای ملی نقش اساسی ایفا کند. به طور مثال مسئله ای که کمیسیون فرهنگی در هفته های اخیر با آن درگیر است و اعضای محترم این کمیسیون هستند که می توانند تشخیص دهند که افزایش بودجه فرهنگی چقدر می تواند مفید یا مضر و یا میزان افزایش چه مقدار باشد. مجلس نیز می تواند در هدایت و برنامه ریزی و سیاست گذاری کلی فرهنگ و هنر به ویژه سینما کمک شایانی را به دولت داشته باشد که تاکنون هم همینطور است و... نظارت مجلس برعملکرد دستگاههای دولتی نیز یکی از وظایفی است که دولت را دراجرای سیاست های کلی نظام کمک می کند.
اما آنچه که در مورد نظارت مجلس بر جزئیات جشنواره بین المللی فیلم فجر به نظر می رسد حاوی نکاتی است که نظر اعضای محترم کمیسیون فرهنگی مجلس و مخاطبین عزیز را به آن جلب می کنم.
▪ نخست: مجلس جایگاه وشأنی دارد که نمایندگان آن باید حافظ این شأن باشند. ورود مجلس به امور جزئی وزارت خانه ها و جشنواره ها به طور طبیعی امری جزئی (نسبت به وظایف مجلس) است که شاید شأن مجلس به این امر روا نباشد.
▪ دوم : اعضای محترم کمیسیون فرهنگی متخصص امر سینما نیستند که البته چنین هم انتظار نمی رود و نظارت مجلس بر جزئیات جشنواره فیلم فجر که از سوی آنها در مورد مسائلی چون داوری و... عنوان شده، نیاز به تخصص مربوط دارد و در صورت استفاده مجلس از نیروهای متخصص واسطه همان کاری است که وزارت ارشاد هم می تواند انجام دهد و سازمان بازرسی نیز انجام می دهد.
این نظارت در تخصص کمیسیون فرهنگی نیست و اصرار بر آن یا به اعمال نظرات شخصی غیرتخصصی منجر می شود و یا به تکرار کاری می انجامد که هزینه ای مضاعف به عهده بیت المال خواهد گذاشت.
▪ سوم: بیست و ششمین جشنواره فجر زمانی برگزار می شود که چند ماهی بیشتر به پایان مجلس هفتم نمانده و ممکن است این نظارت، سنگ بنای غلطی شود که وزارت ارشاد را در اجرای سیاست هایش دچار مشکل کند.
▪ چهارم: جشنواره ای در ابعاد جشنواره فیلم فجر باید یک متولی و مدیریتی واحد داشته باشد که بتواند جشنواره ای با آبرو و منظم برگزار کند که البته انتقادات رسانه ها و نهادهای مربوط می تواند به بهبود این مدیریت کمک کند اما مسئله اینجاست هر اتفاقی بیافتد مشخص است که چه کسی باید پاسخگو باشد و روشن خواهد بود که نقطه ضعف کجاست که از تکرار آن جلوگیری کرد اما پس از این یک مدیر به راحتی می تواند تمام توفیقات یک جشنواره را از خود و همه ضعف ها را از مداخله نهادی دیگر بداند.
▪ پنجم: این روزها برخی کشورهای همسایه هزینه های هنگفت و چندبرابر می کنند تا بتوانند جشنواره فیلم فجر ایران که جایی در منطقه و جهان بازکرده را کمرنگ جلوه دهند و تلاش می کنند که جشنواره های سینمایی را در مقابل جشنواره فجر علم کنند که مطمئناً همه ما به این جشنواره کمک خواهیم کرد که سربلندتر و بیشتر از پیش در راستای اهداف انقلاب و آرمان های امام عزیز باشد.

هادی کافی

منبع : روزنامه کیهان