نامزدهای ریاست جمهوری فرانسه به دنبال آرای مسلمانان

نزدیك شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در اردیبهشت ماه آینده بررسی ابعاد این رویداد مهم سیاسی و اجتماعی همچنان در صدر مسایل روز این كشور قرار دارد.یكی از نكات مهم كارزار انتخاباتی فرانسه را می توان شركت تقریبا تمامی گروه ها و تشكل های سیاسی این كشور در آن دانست.
انتخابات ریاست جمهوری فرانسه كه بنابر قوانین این كشور در دو مرحله برگزار می شود، این فرصت را به تشكل های سیاسی داده تا با شركت در دور نخست این انتخابات ارتباطی همه جانبه با رای دهندگان فرانسوی برقرار كنند و نقطه نظرات خود را در قبال مسایل مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این كشور مطرح نمایند.
نكته قابل تامل دیگر در این انتخابات تلاش احزاب و گروه های شركت كننده در آن برای ایجاد ارتباط بیشتر با شهروندان این كشور است.جامعه مسلمانان فرانسه كه اعضای آن را تا حدود شش میلیون نفر برآورد می كنند، تاكنون نقش و تاثیری قابل توجه و متناسب با شمار رای دهندگان خود در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه نداشته است.اگر اسلام را دومین مذهب بزرگ فرانسه به دلیل پر شمار بودن پیروان آن در این كشور به شمار آوریم، این كثرت آرا آثار زیادی بر انتخابات ریاست جمهوری فرانسه خواهد داشت.
● میزان مشاركت مسلمانان در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه
آماری كه اخیرا و در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری فرانسه منتشر شده، درصد رای دهندگان مسلمان در این انتخابات را حدود چهار درصد واجدان شرایط ذكر كرده است.بنابر این آمار در انتخابات سال ۲۰۰۵میلادی فرانسه (همه پرسی قانون اساسی اروپایی) شمار مسلمانانی كه با دریافت كارتهای انتخابات در این همه پرسی شركت كردند، حدود سه درصد مجموع رای دهندگان بود.شمار قابل توجهی از مسلمانان مهاجر مقیم فرانسه دارای كارتهای اقامتی هستند كه به آنها اجازه كار می دهد، اما این افراد به دلیل آنكه ملیت فرانسوی ندارند، نمی توانند در انتخابات شركت كنند.مساله دیگر شاید بی تفاوتی بخشی از مسلمانان مقیم فرانسه نسبت به برگزاری انتخابات باشد.
● خواسته های مسلمانان فرانسه در انتخابات ریاست جمهوری
مسلمانان فرانسوی همچون دیگر شهروندان این كشور به هنگام برپایی مبارزات انتخابات ریاست جمهوری، به مسایلی چون بیكاری و اشتغال، امنیت و رفاه اجتماعی و قدرت خرید می اندیشند. با این همه رای دهندگان مسلمان علاوه بر مواردی كه دلمشغولی های عادی شهروندان این كشور محسوب می شود، نگرانی های مهم دیگری را نیز فراروی خود دارند كه می تواند در نگرش آنان نسبت به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و آرایی كه به صندوق های رای می ریزند، موثر باشد.
از جمله مهمترین موارد نگرانی مسلمانان فرانسوی كه در زندگی روزمره آنان مشاهده می شود، حس تبعیض و نابرابری اجتماعی است.علاوه بر تبعیض اجتماعی، روند رو به گسترش تعرض به حریم اعتقادی و ارزشی مسلمانان نیز از دیگر موارد مهمی است كه جامعه مسلمانان فرانسه با آن رو به رو هستند.حملات بسیار شدید «فیلیپ دو ویلیه» دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به مسلمانان این كشور كه بویژه در كتاب وی با عنوان «مسجد رواسی» منتشر شده و همچنین موضع تند و شناخته شده «ژان ماری لوپن» و حزب راستگرای افراطی «جبهه ملی» فرانسه بر ضد مسلمانان و مهاجران خارجی در سنگین ساختن فضای سیاسی و اجتماعی بر ضد جامعه مسلمانان این كشور بی تاثیر نبوده است.
در كنار راستگرایان افراطی، برخی اقدامات حزب سوسیالیست و مواضع منفی آنان، بر دامنه نگرانی مسلمانان فرانسه افزوده است. با این همه یكی از عواملی كه تا حد قابل توجهی مد نظر مسلمانان و در نمایی فراتر مهاجران مقیم فرانسه بوده، بی مهری دولتمردان به خواسته ها و مطالبات آنان است. نظرسنجی های به عمل آمده در میان مسلمانان و مهاجران مقیم فرانسه از درصد بالای بی اعتمادی نسبت به سیاستمداران كشورشان به دلیل در نظر نداشتن خواسته ها و مطالبات آنان حكایت دارد.بنابراین نظرسنجی ها، بیش از ۸۰درصد مهاجران و مسلمانان فرانسوی بر این اعتقادند كه سیاستمداران و نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به «آنان» بی توجه اند و خواسته هایشان را در نظر نمی گیرند.
● مسلمانان فرانسوی در انتخابات ریاست جمهوری به نفع چه گروه و تشكل سیاسی رای می دهند
با در نظر داشتن وضعیت اجتماعی مسلمانان مقیم فرانسه و فضای سنگین حاكم بر این كشور كه نمی توان آن را فضایی به سود مسلمانان خواند،مطالبات این گروه همخوانی بیشتری با احزاب و گروه های چپ گرا دارد.
باید این مهم را در نظر داشت كه مسایلی چون احترام به اقلیتها و برابری اجتماعی كه بیشتر از سوی گروه های سیاسی دست چپی فرانسه همچون دیگر گروه های چپ گرا در جهان مطرح می شود، می تواند در جذب آرای مسلمانان فرانسوی موثر باشد.انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۲میلادی كه در آن «لیونل ژوسپن» نامزد حزب سوسیالیست در برابر «ژاك شیراك» راستگرا مبارزه ای سخت را در پیش داشتند، می تواند شاهدی بر این مدعا باشد.
مسلمانان فرانسه بطور سنتی گرایش هایی نزدیك به جناح چپ سیاسی این كشور دارند و آمار منتشر شده نیز موید این مهم است كه مهاجران ومسلمانان مقیم فرانسه با اكثریتی قاطع و حدود ۸۰درصد به نامزدهای گروه های چپ در انتخابات رای می دهند.
همگرایی و همسویی مسلمانان با گروه های چپ را باید در نظام اجتماعی مورد نظر و سیاستهای اعلام شده از سوی این گروه ها جست و جو كرد.جانبداری از طبقات محروم اجتماعی و تاكید بر اصولی چون احترام به حقوق افراد و مساوات و برابری اجتماعی، از جمله دلایلی است كه می تواند در جلب آرای مسلمانان فرانسه و گرایش آنان نسبت به گروه های چپ گرای سیاسی این كشور موثر باشد.
بیان تمایل و گرایش بیشتر مسلمانان به حزب سوسیالیست و جناح چپ سیاسی این كشور، الزاما به معنای گزینه مطلوب مسلمانان فرانسه نیست، بلكه می تواند گریز از گزینه نامناسب تر یعنی راستگرایان و نامزد اصلی آنان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۷یعنی ساركوزی باشد.آخرین پیش بینی های به عمل آمده در مورد چگونگی تقسیم آرا مسلمانان فرانسه در انتخابات آتی ریاست جمهوری كه از سوی موسسه نظرسنجی «ایفوپ» و پس از ۸۰تحقیق گسترده میدانی به عمل آمده است، نشان می دهد كه ۸۳درصد مسلمانان فرانسه گرایشی آشكار به نامزدهای چپ گرای شركت كننده در این انتخابات دارند. بنابر نتایج این نظرسنجی، تنها ۷‎/۶درصد مسلمانان فرانسوی به ساركوزی و فرانسوا بایرو دو نامزد اصلی راستگرایان این كشور از احزاب «یو.ام.پ» و «یو.دی.اف» رای می دهند.
بر اساس این نظرسنجی بیشترین آرای مسلمانان فرانسوی به سود حزب سوسیالیست و نامزد آنان در انتخابات ریاست جمهوری یعنی رویال به صندوقها ریخته خواهد شد۲. ۵۵‎/درصد مسلمانان فرانسوی به رویال رای می دهند، در حالی كه این درصد در میان سایر شهروندان این كشور تنها۲۹‎/۹ درصد است.نتایج این نظرسنجی همچنین حاكی است كه ۱۵‎/۵درصد از مسلمانان فرانسه به نامزد حزب كمونیست و ۱۲‎/۳درصد آنان به نامزد حزب سبزهای این كشور رای خواهند داد. این درحالی است كه ۶‎/۲درصد مسلمانان فرانسوی تاكنون تصمیم مشخصی برای شركت در انتخابات و برگزیدن نامزد مورد علاقه خود اتخاذ نكرده اند.
وزنه سیاسی و اجتماعی مسلمانان در فرانسه به هیچ روی متناسب با جمعیت قابل توجه آنان نیست. تحقیقات به عمل آمده در فرانسه این نكته را به خوبی آشكار می كند كه روند جذب كامل مسلمانان در این كشور به هیچ روی رضایت بخش نیست و بیشتر مسلمانان فرانسوی نخستین علقه معنوی خود را كشور مبداء، خواستگاه قومی و مذهبی و پس از آن خاك فرانسه می دانند. نزدیكی ژوسپن به اسراییل و محبوبیت شیراك در میان مسلمانان، از جمله عواملی بود كه در انتخابات سال ۲۰۰۲میلادی به گرایش قابل توجه مسلمانان فرانسوی به راستگرایان این كشور منجر شد و بنابر نظرسنجی ها، مسلمانان در انتخابات آن سال با اكثریتی قاطع آرای خود را به سود شیراك به صندوقهای رای ریختند.با این همه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۷میلادی و هنگامی كه رقابت اصلی انتخابات و كارزار ورود به كاخ الیزه بین ساركوزی راستگرا و رویال سوسیالیست است، بر خلاف سال ۲۰۰۲میلادی عوامل خارجی تاثیر كمتری بر فضای انتخابات دارد.در مورد مسایل خاورمیانه دو بخت دار بزرگ انتخابات ریاست جمهوری مواضع تقریبا همسانی دارند.
شاید بتوان گفت كه نامزدهای انتخابات خود را با گرایشهای افكار عمومی كشورشان تطبیق می دهند.در حوزه مسایل داخلی فرانسه نیز بدون تردید تلاش نامزدهای اصلی انتخابات، جلب توجه و در نظر داشتن خواسته های اكثریت فرانسویان است.
ساركوزی از هنگامی كه در سال ۲۰۰۲میلادی برای نخستین بار بر مسند وزارت كشور فرانسه نشست و بتدریج نظر بلند پروازانه خود را به جایگاه ریاست جمهوری آشكار ساخته بود، گامهای بلندی به سوی جامعه مسلمانان فرانسه برداشت.تلاش ساركوزی برای تشكیل شورای آیین اسلام در فرانسه و نهادینه ساختن حضور مسلمانان در تحولات اجتماعی این كشور و همچنین سخنان وی در زمینه تبعیض مثبت برای مهاجران و اعطای برخی امتیازات به مهاجرانی كه پیشتر مورد تبعیض بوده اند، از جمله اقدامات مثبت وی در قبال مهاجران و جامعه مسلمانان این كشور محسوب می شود. با این همه رای دهندگان فرانسوی هنوز خاطره شورشهای ماه های آبان و آذر سال گذشته در حومه های شهرهای بزرگ این كشور را از یاد نبرده اند.ساركوزی در این شورشها كه به جوانان مهاجر مقیم فرانسه منتسب شده بود، از ضرورت برخورد یا به گفته وی قانون شكنان و اخراج آنان از كشور سخن گفت.
علاوه بر آن، قوانین جدید مهاجرت در فرانسه كه در سالهای وزارت نیكلا ساركوزی تدوین شده و در حال حاضر در این كشور اجرا می شود، اعمال محدودیتهای هر چه بیشتری را در قبال مهاجران به فرانسه و قانونمند ساختن حضور آنان در كشور شامل می شود.

منبع : روزنامه ابرار