نگاهی به تاریخچه و سیستم انتخاباتی

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از آن جهت حائز اهمیت است که با توجه به سلطه این کشور بر نظام بین‌المللی و مداخله آن در اکثر معادلات منطقه‌یی و جهانی، سیاست‌های فرد پیروز می‌تواند بر کل جهان تاثیرگذار باشد؛ هر چند که سیاست‌گذاران کلان و پشت‌پرده این کشور در نهایت منافع ملی و امیال سلطه‌جویانه و امپریالیستی آمریکا را در جهان دنبال می‌کنند.‌‌انتخابات آمریکا در روز چهارم نوامبر در حالی برگزار می‌شود که این کشور با بحران کم سابقه مالی که بی‌تاثیر از صرف بودجه‌های کلان نظامی و هزینه‌های هنگفت دو جنگ عراق و افغانستان نبوده،‌ دست و پنجه نرم می‌کند.‌‌به باور بسیاری از تحلیل‌گران و حتی مقامات آمریکایی، میراث برجای مانده از جورج بوش در دوران هشت ساله‌ ریاست جمهوری‌اش و نیز تبعات جنگ‌های افغانستان و عراق که با بهانه‌های خودساخته صورت گرفت، بدون شک تا سال‌ها گریبانگیر جامعه آمریکا و حتی جانشینان بوش خواهد بود.‌ ‌به گزارش ایسنا، در آستانه‌ برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۰۸، این خبرگزاری طی گزارشی اختصاصی و تفصیلی به شرح سیستم انتخاباتی آمریکا و نیز اهم موضوعات کلیدی در این انتخابات پرداخته است که طی چهار مجموعه گزارش، ارائه می‌شود.‌ ‌
-‌ ‌سابقه مکانیسم کالج‌های انتخاباتی در قانون اساسی آمریکا‌
‌-‌ ‌ایالتهای دارای رای دهندگان مستقل‌ ‌
-‌ ‌کاندیداهای حزب جمهوری خواه و حزب دموکرات
-‌ ‌مبارزات انتخاباتی‌
‌-‌ ‌انتخابات مقدماتی و درون حزبی‌
‌-‌ ‌انتخابات سوپرتیوزدی‌
‌-‌ ‌معرفی کاندیداها و معاونانشان‌
-‌ ‌اوباما و بایدن‌
‌-‌ ‌مک کین و پیلین
● سیستم انتخاباتی آمریکا
در تاریخ ۴ نوامبر روز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آ‌مریکا هنگامی که مردم برای انتخاب رییس ‌جمهور و معاون رییس‌جمهور کشورشان به پای صندوق‌های رای می‌روند در حقیقت به آن دسته از الکتورهایی (رای‌دهندگان) رای می‌دهند که به اصطلاح به آنان اعضای مجمع انتخاب کنندگان یا الکتورهای کالج‌های انتخاباتی‌(Electoral College) ‌می‌گویند. در واقع این رای‌دهندگان یا الکتورهای منتخب مردم هستند که رییس جمهور ایالات متحده را انتخاب می‌کنند.‌‌مطابق با اصل ۲ قانون اساسی آمریکا، هر ایالتی دارای شماری از الکتورهایی است که تعداد آنان در هر ایالت مساوی است با مجموع تعداد نمایندگان آن ایالت در سنا و مجلس نمایندگان که در حال حاضر اعضای کالج‌های انتخاباتی در هر ایالت بین ۳ تا ۵۴ نفر و مجموعا ۵۳۸ نفر تعیین شده است. به موجب قانون، کلیه شهروندان واجد شرایط به غیر از اعضای کنگره و نظامیان و اشخاص حقیقی یا حقوقی که مالک بنگاه‌ها و شرکتهای تجاری و سرمایه‌گذاری می‌باشند مجازند به عنوان یک رای دهنده در کالج انتخاباتی ایالتشان انتخاب شده و فعالیت کنند. در فصل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، ابتدا گروهی از کاندیداها برای احراز عنوان الکتورال توسط هر یک از احزاب سیاسی و یا توسط کمیته‌ ایالتی هر حزب در هر ایالت معرفی می‌شوند، لذا مردم آمریکا در روز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری که روز سه‌شنبه بعد از نخستین دوشنبه ماه نوامبر تعیین شده، به جای اینکه مستقیما به کاندیداهای ریاست جمهوری - اوباما یا مک کین - رای دهند در واقع به همین کاندیداهای عضویت در کالج انتخاباتی رای می‌دهند.
به عبارت دیگر اگر چه مردم در چهارم نوامبر ظاهرا نام سناتور باراک اوباما یا سناتور مک‌کین را در برگه‌های اخذ رای ثبت می‌نمایند، اما مکانیسم انتخاباتی آمریکا به این صورت است که مردم طبق روال به کاندیدای مورد علاقه خود رای می‌دهند اما آن یک رای اخذ شده به هر کاندیدا فی‌الواقع برای فهرستی از الکتورها یا رای دهندگان هر ایالت لحاظ می‌گردد و به بیان روشن‌تر اگر کاندیدایی در ایالتی حائز اکثریت آراء شد به طور غیر مستقیم حمایت الکتورهای تعیین شده برای آن ایالت را به خود اختصاص داده ست و آن الکتورها موظفند به آراء مردم احترام گذاشته و طبق قانون همگی (اعم از جمهوری‌خواه یا دموکرات) از کاندیدای حزب پیروز حمایت کنند. با توجه به اصل‌ “Winner Takes All” (‌نامزد پیروز همه‌ آراء را برده است) هر نامزدی در هر ایالتی که موفق شود اکثریت آراء آن ایالت را از آن خود سازد کلیه‌ آراء الکتورال آن ایالت به نامزد حزب پیروز تعلق می‌گیرد، از این رو ممکن است یک نامزد انتخاباتی ریاست جمهوری در مجموع آراء مردمی بیشتری را کسب کند اما با توجه به ترکیب متکثر آراء در ایالات، این کاندیدا نتواند به حد نصاب مجموع ۲۷۰ رای الکتورال مورد نیاز جهت راهیابی به کاخ سفید نایل شود.
به طور مثال کاندیدایی در چند ایالتی که رای الکتورال کمتری نسبت به جمعیت خود داشته است، با آرای مردمی زیادی حائز برتری شده، اما نامزد رقیب در چند ایالتی که رای الکتورال بیشتر بوده موفق به کسب پیروزی شده است بنابراین طبق چنین روشی کاندیدایی که آراء الکتورال بیشتری کسب کرده است، به رغم داشتن رای مردمی کمتر در مجموع ایالات راهی کاخ سفید خواهد شد. پس از طی این مراحل، الکتورها در روز دوشنبه بعد از دومین چهارشنبه ماه دسامبر در ایالات متبوع خود گردهم خواهند آ‌مد تا سرنوشت انتخابات را رقم بزنند. این رای‌دهندگان که اکنون به عضویت کالج‌های انتخاباتی درآمده‌اند، در دادن رای خود آزادند؛ اما در عین حال متعهد می‌باشند به کاندیدایی که بیشترین رای مردمی را در ایالت متبوع به دست آورده، رای دهند.‌‌در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به ندرت اتفاق افتاده که اعضای کالج‌های انتخاباتی در هر ایالات رایی مغایر با آنچه که حزب پیروز مدنظر دارد، به صندوق بیندازند. در مرحله‌ بعد آراء الکتورال شمارش شده و از سوی جلسه‌ مشترکی در کنگره آ‌مریکا که در روز ۶ ژانویه سال بعد برگزار می‌گردد، مورد تایید قرار خواهد گرفت. سپس کاندیدایی که موفق به کسب اکثریت آراء الکتورال (در حال حاضر ۲۷۰ تن از مجموع ۵۳۸ فرد الکتورال) شود به عنوان رییس‌جمهور آمریکا معرفی خواهد شد. چنانچه هیچ کاندیدایی موفق به کسب اکثریت آراء نشود، مجلس نمایندگان آمریکا رییس‌جمهور ‌آتی کشور را گزینش خواهد کرد و معاون رییس‌جمهور توسط سنا مشخص خواهد شد.‌ ‌
▪ ایالتهای سرنوشت ساز
ـ ‌ایالت کلرادو‌
ـ ‌ایالت فلوریدا‌ ‌
ـ ‌ایالت ایندیانا‌
ـ ‌ایالت نوادا‌
ـ ‌ایالت کارولینای شمالی‌
ـ ‌ایالت داکوتای شمالی‌
ـ ‌ایالت اوهایو‌
ـ ‌ایالت ویرجینیا‌
ـ ‌ایالت وست ویرجینیا‌ .

صغری واعظی، کارشناس معارف اسلامی ‌منطقه ۶ تهران

منبع : روزنامه فرهنگ آشتی