از ابو غریب تا بوکا

آمریکای آزاد، همچنان مشغول آزادسازی عراق است!
زندان بوکا ، که برخی از منابع اطلاع رسانی از آن با عنوان گوانتانامویی دیگر نام می‌برند، در ام القصر (۶۰ کیلومتری غرب بصره) ساخته شده است.
این زندان که منابع رسمی از آن با عنوان کمپ بوکا (Camp Bucca) نام می‌‌برند. از ۳۲ بخش تشکیل شده که هر بخش شامل چهار بلوک و چندین کابین (قفس) است و در هر بلوک بیش از ۱۰۰۰ زندانی نگهداری می‌شوند.
بوکا نام خود را از نام یکی از ماموران آتش نشانی آمریکایی گرفته که در جریان حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ جان خود را از دست داد.
اداره این زندان از بدو تاسیس تا سال ۲۰۰۷ از طرف سازمان سیا و مرکز اطلاعات نظامی ارتش آمریکا انجام می‌گرفت. اما بواسطه اختلافات این دو نهاد در خصوص چگونگی اداره آن ، به ارتش سپرده شد.
● زندانیان بوکا چه کسانی هستند؟
تقریباً همه‌ی گزارشاتی که از طرف مراکز گوناگون اطلاع رسانی درباره زندان‌های‌عراق، از جمله زندان بوکا منتشر شده‌اند در این نکته اتفاق نظر دارند که بیش از ۸۰ درصد زندانیان عراقی اهل تسنن، ۱۶ درصد شیعه و ۴ درصد بقیه غیر عراقی هستند.
این درصدها تحلیل‌ها و اظهار نظرهای متفاوتی را دامن زده است، تحلیل‌گران اهل تسنن و طرفداران این مذهب بر این باورند که در عراق توطئه برنامه ریزی شده ای برای امحاء و یا تضعیف پیروان این مذهب در دست انجام است.
طرف مقابل نیز، بر این نکته تاکید می‌ورزند که بیشتر تندروی‌ها و اعمال تروریستی از جانب سنی‌ها صورت می‌گیرد و به همین دلیل اکثریت زندانیان عراقی سنی مذهب می‌باشند.
عده‌ای از کردها نیز در بوکا زندانی هستند که در میان آن‌ها رهبران (تکفیری‌ها) از شهرت و اعتبار زیادی برخوردارند.
برخی از منابع مطلع شمار زندانیان غیر عراقی کمپ بوکا را تا ۳۰۰ نفر تخمین می‌زنند که تقریباً همگی عرب زبان می‌باشند.
همچنین تعداد ۶۲۰ زندانی زیر ۱۸ سال در این زندان نگهداری می‌شوند که یک کودک ۱۰ ساله نیز درمیان آنان به چشم می‌خورد. این کودک به اتهام سنگ‌پرانی به یک ماشین آمریکایی به زندان افتاده است.
نزدیک به ۲۰۰ جوان ۱۹ ساله نیز در بوکا زندانی هستند و روزانه به طور متوسط تا ۳۰ نفر با اتهامات مختلف به بوکا آورده می‌شوند.
هر ۶ ماه یک‌بار نتیجه بازجویی‌ها و پرونده زندانیان به دادگاه فرستاده می‌شود که از این پرونده‌ها تنها ۱۰ درصدشان به دادگاه‌های عراقی ارجاع داده می‌شود (بقیه در دادگاه‌های نظامی ارتش آمریکا مورد رسیدگی قرار می گیرند).
مدت بازداشت افراد در این زندان، غالباً از ۳۳۰ روز کمتر نیست.
علاوه بر تروریست‌ها و جنگجویان (مخالف اشغال عراق) تعدادی از متهمان دیگر نیز به این زندان انتقال داده می‌شوند. از جمله می‌توان به یک روزنامه‌نگار کرد ساکن شهر موصل به نام (عبدالامیر یونس حسین ـ متولد ۱۹۷۹) اشاره نمود که برای شبکه تلوزیونی (CBSNews) کار می‌کرد و به زندان بوکا انتقال داده شد. شماره زندانی وی (۱۷۲۰۳۳۹۱) بود.
همچنین تعدادی از خبرنگاران ایرانی (IRIB) بیش از چهار ماه در بوکا بازداشت بودند.
یکی از آنان پس از آزادی از بوکا اظهار داشت:
در مدت چهار ماه بازداشتمان در بوکا، حدود ۳۰ کیلو از وزنمان را از دست دادیم. بعد از آزاد شدنمان هم هیچ‌کدام از وسایلمان را به ما بازنگرداندند و حتی علت بازداشت را نیز به ما نگفتند.
این خبرنگار ایرانی همچنین گفت: در مواقعی که کسی ناپدید می‌شد. (فرار می‌کرد یا به قتل می‌رسید) همه‌ی زندانیان بوکا را وادار می‌کردند که به صورت کاملا برهنه در میدان مرکزی زندان و در مقابل نورافکن‌ها، تا صبح سرپا بایستند.
● در داخل زندان بوکا کی حکومت می‌کند؟
تا آن لحظه‌ای که (محمد عامر جبوری) اهل کرکوک در برنامه (صناعه الموت) شبکه تلوزیونی العربیه ظاهر نشده بود، مردم از وقایع وحشتناک داخل این زندان هیچ اطلاعی نداشتند.
جبوری علاوه بر بریده شدن هر دو دست و پا و تکه‌ای از زبانش، چشم‌هایش نیز از کاسه بیرون آورده شده بود. این قربانی زندان بوکا اظهار داشت: «در میدان مرکزی بوکا، در روز روشن مورد هجوم قرار گرفتم و به این روزم انداختند، هنگامی که نگهبانان آمریکایی رسیدند کار از کار گذشته بود».
به منظور پیگیری این فاجعه مراکز اطلاعاتی با شتاب شروع به تحقیق کردند. مهمترین پرسشی که از مسئولین زندان می‌شد این بود که کی و چرا؟
برای پاسخ به این پرسش، در شهر سلیمانیه با یکی از زندانیان سابق بوکا دیداری دو ساعته انجام دادیم.
این زندانی اظهار داشت: من در یکی از مساجد بغداد که متعلق به اهل تسنن بود بازداشت شدم. مسجد مذکور از طرف (جلال الدین صغیر) پارلمانتار شیعه و نفر سوم حزب الدعوه، دچار مشکل شد و می‌خواست مسجد را از کنترل سنی‌ها خارج و به شیعه‌ها تحویل دهد، ما مقاومت کردیم و من در این ماجرا از طرف نیروهای آمریکایی بازداشت شدم.
۲۵ روز در فرودگاه بغداد در یک سلول انفرادی که عبارت از یک توالت قدیمی بود نگهداری شدم و جیره غذایی روزانه‌ام فقط یک بیسکویت بود.
بعد از آن ۶ ماه در زندان ابوغریب بودم و سپس به بوکا انتقال داده شدم.
این زندانی سابق درباره رابطه‌ی شیعه‌ها و سنی‌ها در داخل زندان می‌گوید: تا سال ۲۰۰۵ زندانیان شیعه و سنی با هم رابطه خوبی داشتند، اما بعد از آن روابط پیروان این دو مذهب تا آن اندازه تیره شد که اگر کسی از آنان در بندهای پیروان طرف مقابل جای داده می‌شد حتماً او را به قتل می‌رساندند. به ویژه گروه (تکفیری‌ها) در اشاعه نفرت مذهبی کوشش بسیار می‌نمودند، از آن پس به ناچار محل نگهداری پیروان این دو مذهب را از هم تفکیک نمودند.
درگیری‌های دامنه‌دار و قتل‌های داخل زندان‌ها، به ویژه در زندان بوکا مراکز و نهادهای اطلاعاتی و مسئولین زندان‌ها را حیرت زده نموده است.
زندانی سابق بوکا در این باره می‌گوید" هنگامی که بلوک ۲ زندان بوکا مورد بازرسی سربازان آمریکایی قرار گرفت، بیش از ۱۵۰ شمشیر و قمه و چاقوی بزرگ کشف گردید که از طرف تکفیری‌های امارت اسلامی، مورد استفاده قرار می‌گرفت.
بعدها آمریکایی‌ها در داخل زندان نمایشگاهی از این آلات برپا کردند.
در جواب این سوال که این شمشیرها و قمه‌ها چگونه به داخل زندان انتقال داده می‌شد؟
وی اظهار داشت: از آهن های بکار رفته در کابین‌ها (قفس‌ها) و کاندیشن‌ها و پایه کولرها ساخته شده بودند. تکه آهن‌ها را آنقدر به سیمان کف بندها می‌مالیدند تا حسابی برنده شود.
این زندانی سابق درباره چگونگی انجام اعمال خشونت آمیز بر علیه زندانیان می‌گوید: در هر بلوک داخل زندان ، امیر و هیئت فتوا و عده‌ای مجاهد وجود دارد که اغلب تحت نظر عرب‌های غیر عراقی فعالیت می‌نمایند و بر ضد هر کسی فتوا بدهند، دچار انواع مجازات می‌شود. اجراء این مجازات‌ها مخفیانه انجام می‌گیرد
آنها شبکه اطلاع رسانی بسیار فعالی دارند و برای انتقال دستورات و اوامر خویش به بلوک‌ها و کابین‌های دیگر، از تیر کمان و فلاخن استفاده می‌کنند. همچنین از ساعات هواخوری و رفتن به درمانگاه نیز سود می‌برند.
تا چند سال پیش یک هیئت ۶۰ نفره بر سرتاسر کمپ، که بیش از ۲۳۰۰۰ (بیست وسه هزار) زندانی در آن نگهداری می‌شود، مسلط بودند.
آن ۶۰ نفر خود را (عصابه) می‌نامیدند و شهادت طلب بودند و هراسی از عواقب کارهایشان نداشتند. آمریکایی‌ها هم اقدامات آن‌ها را نادیده می‌گرفتند و به صورت جدی مانع آن‌ها نمی‌شدند.
این زندانی سابق می‌گوید: به نظر من زندان بوکا برای آمریکایی‌ها یک آزمایشگاه انسانی است و به صورت کاملاً هدفمندی اداره می‌شود. به همین دلیل (با موافقت ضمنی و در مقابل چشمان آنان) نخستین هسته‌های تشکیلات امارات اسلامی و تکفیری‌ها در این زندان شکل گرفتند و بعدها که رهبرانشان از زندان آزاد گردیدند، به بیرون انتقال داده شدند.
بسیاری از کسانی که چگونگی تشکیل و گسترش گروهای اسلامی را مورد مطالعه قرار داده‌اند، بر این باورند که آمریکا با همکاری سرویس‌های اطلاعاتی بریتانیا و اسرائیل و ایران و برخی کشورهای اروپایی، در اشاعه برداشت‌های تندروانه و تروریستی از اسلام سهیم بوده و به تقویت گروهای اسلامی تندرو یاری رسانده است. زیرا حضور این گروه‌ها و اعمال خرابکارانه‌اشان بهانه خوبی است برای ادامه حضور نیروهای مسلح بیگانه در منطقه و صرف بودجه های کلان نظامی.
درباره اعضاء گروه تکفیری‌ها در زندان بوکا، زندانی سابق می گوید:
جوانان، پلیس و نظامیان بعثی، اعضاء گارد ریاست جمهوری سابق عراق، روستائیان و بادیه نشینان اکثریت اعضاء تکفیری‌ها را تشکیل می‌دادند.
وی در خصوص کشتن و نقص عضو کردن زندانیان از طرف گروه تکفیری‌ها می‌گوید: ده‌ها نفر را دیدم که در حملات شبانه تکفیری‌ها نقض عضو یا کشته شدند.
(حامد برقکار) که اهل فلوجه بود و در آن شهر همه‌ی مردم می‌شناختندش، هر چند مدتی با آن‌ها همکاری می‌کرد، اما یک شب مورد حمله قرار گرفت و به قتل رسید.
گاهی با آن شمشیر و قمه‌های دست ساز کسی را چنان تکه تکه می‌کردند که بازشناختنش ناممکن می‌شد. یکی از افسران زندان با مشاهده یکی از این مقتولین در گزارش خود نوشته بود، انگار یک شیر درنده گرسنه تکه تکه اش کرده است.
من در مدت بازداشتم در بوکا ده‌ها نفر را دیدم که یک چشمش را درآورده بودند.
یک نفر را کشتند که دو ماه بعد آمریکایی‌ها به قتل او پی‌بردند، چون از چندجا سیم‌های حفاظ زندان را سوراخ کرده بودند و نگهبانان زندان تصور می‌کردند مقتول گریخته است.
زندانی سابق در پاسخ این سوال که واکنش آمریکایی‌ها در این‌گونه موارد چگونه بود و چکار می‌کردند، گفت: بعد از این‌که یک نفر را در بلوک ۱۰ به قتل رساندند همه‌ی زندانیان به مدت ۳ روز از کشیدن سیگار و یک هفته از خوردن چایی محروم شدند، همین و بس.
به همین خاطر این زندانی سابق روی این نکته تاکید می‌کند که کمپ بوکا محلی است برای پراکتیزه کردن و اشاعه افکار تندروانه اسلامی و رضایت خاطر ناگفته آمریکایی‌ها را در این مورد می‌توان مشاهده کرد.
وی می‌گوید: گروه تکفیری‌ها در زندان بوکا تشکیلات بسیار منسجم و قدرتمندی دارند که شامل سه هیئت (اللحنه اشرعیه) که فتاوی حلال و حرام و مجازات‌ها و پاسخ به شبهات را بر عهده دارد و از چند نفر تشکیل شده است.
(اللجنه المالیه) که امور مالی و درآمدهای ویژه را تامین می‌کند(اللجنه الفکریه) که هیئت ویژه اجراء شرع و دستورات هیئت اول است. این هیئت‌ها در همه‌ی بخش‌های زندان وجود داشتند و مخفیانه فعالیت می‌کردند.
در زندان بوکا، نوجوانانی را دیدم که از مبالغ ۲۰۰۰۰۰ دلار صحبت می‌کردند و چنان مبالغ هنگفتی از پول نقد دست به دست می‌شد که به خواب و خیال می‌مانست.
جوانانی حکم کشتن پیرمرد و آدم‌های بسیار مومن و نمازخوان را صادر می‌نمودند که انسان نسبت به همه چیز دچار شک و تردید می‌شد.
اسم کامل رهبران و اعضاء برجسته تکفیری‌ها را کسی نمی‌دانست و همه آنان با القاب و کنیه خوانده می‌شدند. مانند (ابومصطفی) که یک کرد اهل اربیل بود، (ابوهاجر) نیز کرد بود و لهجه‌اش به اهالی سلیمانیه نزدیک بود.
(اسامه) یکی از رهبران بسیار خشن کفیری‌ها اهل کرکوک بود. همچنین (ابوهریره) که احتمالاً اهل هلبچه بود و به هنگام بازگشت از ایران در نزدیکی شهرک پنجوین دستگیر شده بود و ...
هنگام اجراء احکام هیئت فتوا، چندین نفر به اشتباه به قتل رسیده یا بدون هیچ خطایی دست و پایشان قطع گردید و چشمشان از کاسه بیرون آورده شد.
رهبران تکفیری‌ها در این‌گونه موارد تنها می‌گفتند « برای یکی از برادران مجاهدتان دعای خیر بکنید که به اشتباه یک وظیفه شرعی را به انجام رسانده است. بلکه خدا او را ببخشاید.
زندانی سابق بوکا در تاریخ ۱۳/۱۰/۲۰۰۷ مورد عفو قرار گرفته و اکنون در شهر سلیمانیه کردستان عراق به سر می برد.

برگردان : بایز افروزی
منبع: دو هفته نامه Lvin شماره ۶۶

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگ توسعه