ارتباطات و فن‏آوری اطلاعات و نقش آن در نظارت کارآمد

در این مقاله، ابتدا دلایل و اهمیت و ضرورت اطلاعات در عصر حاضر و نقش آن درامور تصمیم‏گیری بررسی شده است و به دنبال آن، بررسی وضعیت نظام اطلاع‏رسانی در كشورمان و ساختار و فرآیند نظام ملی اطلاع‏رسانی در چند كشور از جمله سنگاپور، مالزی، دانمارك و اردن مورد تحلیل قرار گرفته و علت ارتباط تنگاتنگ I.T و سیستم‏های نظارتی توضیح داده شده است.سپس پیشنهادهایی در راستای طراحی و ایجاد یك ساختار ملی اطلاع‏رسانی جامع مطرح گردیده است.
با توجه به روند رو به رشد روشهای زندگی و تقویت روز افزون نظام تفكر و تولید اندیشه‏های جدید در جوامع انسانی، رسیدن به شاهراه‏های اطلاعاتی، امری بدیهی به نظر می‏رسید كه با ظهور صنعت اطلاعات و راه اندازی شبكه جهانی اینترنت، فاصله تفكرات انسانی بیش از گذشته كوتاه شد، حال آنكه لزوم استفاده از صنایع مدرن در بسیاری از نقاط جهان، به درستی شناخته نشده است.
موج سوم، كتاب معروف الوین تافلر، تمدن بشر را از سه موج پیاپی تاثیر گرفته می‏داند كه با هر موج، تاریخ تمدن وارد فصل جدیدی از مراحل سیستماتیك خود می‏شود.(۱)
لذا با آغاز هزاره سوم میلادی، مقوله دانش و اطلاعات وارد ابعاد تازه‏ای از مباحث بشری گشته كه در اكثر نشست‏های علمی جهان، سخن از گذار جوامع انسانی به جوامع تكنولوژیك اطلاعاتی و پردازش داده‏های انفورماتیكی به میان آمده است.
آنچه كه پس از انقلاب صنعتی حادث شد، بهبود شرایط مادی زندگی بشر را به همراه داشت، لكن در عصر حاضر، كه نوع نگاه جامعه، انقلابی دیگر را در جستجوی پردازش داده‏ها و كسب دانش برای كمك به ارتقای سطح معنوی زندگی دنبال می‏كند، حادثه جدید را در ابعاد فراصنعتی ایجاد خواهد نمود.
بنابراین لزوم تغییرات سریع و همه جانبه در سازمان‏ها، جوامع و به تبع آن در امور نظارت بر اجرائیات، بیش از پیش جلوه گر شده و مورد توجه صاحب نظران قرار گرفته است. لذا در این مقاله، ابتدا به عوامل اهمیت و ضرورت اطلاعات در عصر حاضر و نقش آن در تصمیم‏گیری و توسعه اشاره خواهد شد و سپس نظام اطلاع‏رسانی در كشور ایران تحت بررسی قرار خواهد گرفت. آنگاه نقش اطلاعات در نظارت بر زیرگروه‏های اجرایی تحلیل شده و عملكرد سیستم‏های اطلاع‏رسانی در چند كشور مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در انتها، پیشنهادهایی برای ایجاد یك نظام توانمند اطلاع‏رسانی ارائه می‏گردد.
● نقش نظارت در فرآیند تصمیم‏گیری و ارتباط آن با فن‏آوری اطلاعات
بر كسی پوشیده نیست كه از جمله مسائل مهم در اداره امور اجرایی یك جامعه، تصمیم‏گیری است و كسی كه در مصدر اتخاذ یك تصمیم قرار گرفته است، در زمانی قادر به اتخاذ روشی مناسب برای حل موضوعات ارجاعی خواهد بود كه دستگاه نظارت بر امور تالی، او را با اطلاعات صحیح از فرآیند در حال اجرای مجموعه زیردست، تغذیه نموده باشد.
بنابراین بسیاری از دانش پژوهان بخش مدیریت، بر این باورند كه تصمیم‏گیری مترادف با مدیریت و نظارت مهمترین بخش جوهر و ذاتی آن است.
بدیهی است كه تصمیم‏گیری به شیوه‏ای كارآمد، به خصوص در دنیای پیچیده كنونی، مستلزم به كارگیری و برخورداری از مقادر زیادی از اطلاعات می‏باشد و در واقع اطلاعات به عنوان ابزاری راهبردی، ركنی مهم در تصمیم‏سازی مدیریت محسوب می‏شود.
بی‏شك اتخاذ روش یك مدیر برای تصمیم‏گیری، بستگی به صحت و دقت اطلاعاتی دارد كه در زمان تصمیم‏گیری، در اختیار وی قرار دارد(۲) و البته كاملا واضح است كه به منظور جمع‏آوری داده‏های اولیه كه به دست پردازش سپرده خواهند شد، وجود یك سیستم كارآمد نظارتی بسیار ضروری است.
گستردگی تحولات و دگرگونی‏های داخلی و خارجی سازمان‏ها، ضرورت اخذ تصمیمات پیچیده‏تر را برای مدیران آشكار ساخته است، بطوری كه در حال حاضر، بدون دسترسی به سیستم‏های اطلاعاتی مدیریت، تصمیم‏گیری به مفهوم علمی آن ممكن نمی‏باشد.
یكی از متفكران عرصه مدیریت، عدم اطمینان و پیش‏بینی ناپذیری امور و تحولات را از بارزترین ویژگی‏های انتقال از محیطهای ساده به پیچیده یا محیطهای ایستا به پویا و اتخاذ تصمیمات برنامه‏ریزی نشده می‏داند.(۳) حال آنكه به علت تراكم امور جاری و گستردگی شاخه‏های عملیاتی، یكی از روش‏های ایجاد یك نظارت كارآمد در امور اجرایی، استفاده از روش‏های رایانه‏ای و اتوماتیك نمودن امور كنترل در بازوهای اجرایی است.
لذا با توجه به شرایط كنونی حاكم بر سازمان‏ها و جوامع، مدیران باید اهمیت دسترسی به اطلاعات، به ویژه در رابطه با تصمیمات برنامه‏ریزی نشده و كاهش عدم اطمینان را درك نموده و در جهت دستیابی به اطلاعات دسته‏بندی شده و دقیق، صحیح و روزآمد، به عنوان یك آیتم اساسی در تصمیم‏گیری و یك منبع گرانبها در ایجاد روش‏های مدیریتی و نظارت، اهتمام ورزند.
● نقش اطلاعات در توسعه جوامع
برنامه‏ریزی توسعه و پیشرفت آگاهانه اقتصادی و اجتماعی، تلاش ارزشمندی است كه نیاز شدید به دانش و اطلاعات دارد و می‏توان آن را به عنوان نمود تصویری كاربرد اطلاعات در توسعه دانست.
اگر اجتماعات كنونی را به دو دسته توسعه یافته و در حال توسعه تقسیم نماییم، مشخصا به دو گروه ثروتمندان اطلاعاتی و فقرای اطلاعاتی برخورد می‏كنیم.(۴)
▪ گروه اول، جوامعی هستند كه به ابزار پیشرفته و توسعه مسلح‏اند، و به عنوان محصول عصر اطلاعات تبدیل شده‏اند و پیشتاز میدان تلقی می‏گردند و سایر جوامع دنبال‏رو آنها خواهند بود.
بدیهی است كه این جوامع به اهمیت اطلاعات و نقش آن در كلیه امور اعم از مدیریت، نظارت و غیره پی برده‏اند و از تسهیلات آن بهره‏مندند و بیش از ۵۰% اشتغال نیروی انسانی خود را در بخش صنایع اطلاع‏رسانی مستقر نموده‏اند كه این مورد بر اهمیت موضوع می‏افزاید. تا آنجا كه سهولت در دسترسی به اطلاعات را شاخص تعیین‏كننده در امر توسعه دانسته‏اند.(۵)
در شرایطی این چنین، جوامع در حال توسعه در صورتی كه علاقمند به كاهش فاصله عمیق خود با جوامع پیشرفته باشند، باید از راه كسب دانش و اطلاعات در جهت توسعه بكوشند و مشكلات و گلوگاه‏های موجودِ خود را، ناشی از استفاده نادرست از ابزارهای دیروزی، برای حل مشكلات امروزی بدانند.
سیاستگزاران این اجتماعات، با توجه به رسالت خطیر و تعهد سنگین خود به عنوان رابط بین حال و آینده جامعه‏ای كه در آن زندگی می‏كنند، باید توجه لازم را به این مهم معطوف دارند و تمهیدات و انگیزه لازم برای ایجاد نظام منسجم و هماهنگ اطلاعات و فناوری آن را فراهم نمایند.
«پل رومر» استاد دانشگاه بركلی(۶) در همین رابطه گفته است كه: «اگر قرارباشد بیش از۶۰% عوامل رشد و توسعه پایدار را براساس دانش و دانایی بدانیم، لازم است هرگونه برنامه‏ریزی در راستای تحقق توسعه مذكور را براساس دانش و دانایی و بهره‏گیری از فناوری اطلاعات طراحی نماییم.»
این امر به حدی بااهمیت است كه هیچ گاه نباید تحت‏الشعاع كمبودها و صرفه‏جویی‏های مالی و اقتصادی قرار گیرد، بدین معنا كه هرگاه جامعه یا جوامعی با كمبود منابع و گلوگاه‏های اقتصادی بیشتری مواجه باشند، ضرورت توجه به این امر، جدی‏تر می‏نماید، زیرا پرداختن به آن می‏تواند فرصت‏های ویژه‏ای را در مقوله‏های مختلف توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و امور كاربردی فراهم آورد.
● بررسی وضعیت نظام اطلاع‏رسانی در كشور ایران
امروزه اغلب كشورهای در حال توسعه برای ورود به عرصه اطلاعات، برنامه‏ای از قبل تعیین شده دارند كه در آن اهداف، روش‏ها، سیاست‏ها، راهبردها، فعالیت‏های اجرایی، پروژه‏های عملیاتی و... بطور دقیق مشخص شده‏اند.
در ایران نیز این مهم از ابتدا مورد توجه بوده است و به منظور اعمال مدیریت مبتنی بر نگرش سیستمی و جامع و ایجاد هماهنگی بین واحدها و سازمانها (بویژه دولتی) یكی از بالاترین مراجع برنامه‏ریزی و تصمیم‏گیری كشور، متولی آن قرار داده شده است، (سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی كشور). و این وظیفه به دنبال آن به عهده مركز آمار ایران محول گردید. (تأسیس سازمان برنامه و بودجه در ۱۳۳۲ و مركز آمار ایران در تیرماه ۱۳۴۴).
به دلیل مشكلاتی كه در ادامه به آن اشاره خواهد شد، از زمان شروع برنامه‏ریزی در ایران، نبود یك سیستم هماهنگ و منسجم برای دستیابی به اطلاعات قابل اعتماد در سطح ملی، همواره از جمله موانع عمده تصمیم‏گیری و سیاستگزاری در برنامه‏های قبل و بعد از انقلاب بوده است و این محدودیت‏های اطلاعات، نه تنها باعث شده كه اجرای برنامه‏ها به صورت دقیق و قوی انجام نشود، بلكه در مواردی زیان‏های اقتصادی و اتلاف وقت و منابع فراوانی را نیز به دنبال داشته و دارد.(۷)
خوشبختانه در سالهای اخیر و با ایجاد نگرش‏های مثبت، صاحبنظران و مدیران در سطوح بالای كشور، توجه جدی و بازنگری به نظام و ساختار موجود اطلاع‏رسانی و هرگونه سرمایه‏گزاری و وضعیت قوانین و مقررات در این زمینه، ضرورت تام یافته و به عنوان یكی از عوامل تعیین‏كننده در موفقیت برنامه‏ها و طرح‏های توسعه، می‏باید در راس برنامه‏های دست‏اندركاران و مسئولان ذیربط قرار گیرد.
از دیدگاه كارشناسان، نقاط ضعف و نارسایی‏هایی در نظام اطلاع‏رسانی كشور وجود دارد.(۸ تا ۱۵) كه در زیر اهم آنها را براساس سه مقوله اصلی در امور اطلاع‏رسانی شامل گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات، تقسیم و بطور خلاصه به آنها اشاره می‏گردد.
الف) نقاط ضعف گردآوری و تولید اطلاعات
۱) مشخص نبودن نیازهای اطلاعاتی نظام برنامه‏ریزی قبل از فرآیند تولید.
۲) بی‏توجهی به نیاز دستگاه‏های اجرایی در هنگام جمع‏آوری داده‏ها.
۳) نبود رابطه بین عرضه و تقاضای اطلاعات.
۴) عدم ایجاد درك مشترك و بیان یكسان در تعاریف و مفاهیم.
۵) ارائه داده‏ها و اطلاعات پردازش نشده و غیركارشناسی.
۶) تعمیم آمارهای كهنه در برنامه‏ریزی‏های فعلی.
۷) نبود نگرش مثبت در مدیران درخصوص اطلاعات موجود و در نتیجه عدم مشاركت آنها در تولید آن.
ب) نقاط ضعف در سازماندهی
۱) عدم ارائه اطلاعات واقعی كه از طریق نظارت مستقیم حاصل می‏گردد
۲) نبود مرجع سیاستگزاری واحد، مركب از نمایندگان دستگاه‏های اجرایی كه دارای احاطه كافی بر مفاهیم و عرصه‏های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باشد۳) تداخل وظایف بین مراكز ذیربط و وجود سازمانهای موازی
۴) عدم وجود یك دستگاه مسئول و متولی واحد و نامشخص بودن جایگاه دستگاه‏های اصلی آمار و اطلاعات
۵) عدم همكاری سازمان‏ها و منابع اطلاعاتی در ارائه داده‏ها
۶) نداشتن امكانات و ابزارها و نیروی انسانی متخصص و وجود محدودیت‏های مالی
۷) نبود مدیریت و نظارت بر تولید اطلاعات
ج: نقاط ضعف در اشاعه اطلاعات
۱) نرسیدن آمار و اطلاعات به متقاضیان اصلی، به علت نداشتن ارتباط مشخص با مراكز اطلاع رسانی
۲) عدم استفاده از اطلاعات در برنامه‏ریزی‏ها به علت نبود نگرش مثبت و ارائه اطلاعات ناقص قبلی
۳) مشكلات ناشی از ضعف فرهنگ عمومی و فرهنگ اطلاعاتی همگانی در ارائه و به كارگیری اطلاعات
● نقش اطلاعات در نظارت بر زیرگروه‏های اجرایی
با توجه به نقش همه جانبه اطلاعات در كلیه امور جاری جوامع توسعه یافته و در حال توسعه، تاثیر وجود اطلاعات در امور نظارتی نیز بیش از گذشته حائز اهمیت می‏نماید.
آنچه به عنوان نظارت مطرح می‏شود، در واقع دقت نمودن در امور اجرایی و حسن اجرای برنامه‏ریزی‏های قبلی است و در گذشته به علت كم بودن حجم امور، اكثر واحدهای مستقل در سازمان‏ها به امر نظارت سنتی و ارائه گزارشات مختلفی كه بعضا در امور تصمیم‏سازی موثر بوده است، اقدام می‏نموده‏اند.
لكن در حال حاضر و با توجه به كثرت زیرشاخه‏های اجرایی در كل كشور، ناظرین بر عملكرد دستگاه‏های ذیربط نیز دچار گسیختگی اطلاعات و عدم توانایی اتخاذ تدابیر مناسب در تهیه گزارشات موثر در امور تصمیم‏سازی مدیران ارشد گشته‏اند.
حال آنكه در صورت استفاده از تجهیزات فناوری اطلاعات و در اختیار داشتن پروسه‏های عملیاتی و بایدها و نبایدهایی كه توسط سیاستگزاران اولیه تهیه شده است، می‏توانند با استفاده از سیستم‏های انفورماتیك و داده‏پردازی حسن اجرای قوانین و دستورالعمل‏های ابلاغ شده را بیش از پیش كنترل نمایند.
بطور مثال دقت نظر بسیاری از سازمان‏ها در نظارت بر حضور كاركنان و امكان اشتباه در حضور و غیاب، باعث شده است كه تجهیزات رایانه‏ای، معضلات مربوط به تفاوت نظر كاركنان و محاسبات حقوقی آنها را تسهیل نماید.
لذا در صورتی كه این نوع نگاه سیستماتیك در اركان دیگر نظارت نیز مورد توجه قرار گیرد، مسلما ضمن تسهیل امور مدیریتی، باعث بالارفتن راندمان اجرایی پروژه‏ها و در نهایت تاثیرپذیری روند توسعه در امور اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... خواهد گردید.
به همین دلیل است كه نوع مدیریت دولت الكترونیك در بسیاری از كشورها از جمله ایران در دست بررسی و یا اجرا می‏باشد.
● وضعیت نظام ملی اطلاعات در چند كشور
با توجه به حركت همه جانبه جوامع مختلف به سوی جامعه اطلاعاتی و عصر اطلاعات و تلاش آنان در جهت ایجاد بستر مناسب برای همسویی با این حركت جهانی، بدیهی است مطالعه و شناخت مكانیسم سیاستگزاری‏های شكل گرفته و اجرا شده در زمینه نظام ملی اطلاع‏رسانی و فناوری اطلاعات در جهات ساختاری و عملكردی و بهره‏گیری از الگوهای آنان می‏تواند زمینه‏های مناسبی را برای ایجاد نظام جامع اطلاع‏رسانی فراهم نماید كه تنها به ذكر چند نمونه مختصر اكتفا می‏كنم.
▪ سنگاپور
در حال حاضر متولی اصلی فناوری اطلاعات در سنگاپور هیئت ملی رایانهاست كه ارتباط بسیار نزدیكی با هیئت ارتباطات سنگاپور دارد. هیئت ملی رایانهیكی از اركان توسعه اقتصادی ـ اجتماعی این كشور محسوب می‏شود و مسئولیت راهبری و توسعه فناوری اطلاعات در این كشور را به عهده دارد.
این هیئت از سال ۱۹۸۱ به منظور غلبه سنگاپور بر عصر اطلاعات و با بهره‏برداری از فناوری اطلاعات و همچنین كسب توان رقابت اقتصادی و ارتقای سطح زندگی تشكل شد و هدف اصلی آن، سوق دادن كشور به جایی است كه یكه تاز میدان رقابت در عصر اطلاعات باشد.
سنگاپور برای گسترش و كاربرد فناوری اطلاعات در كشور دو طرح عظیم فناوری اطلاعات در سال ۲۰۰۰را در حال اجرا دارد.(۱۶)
▪ مالزی
مالزی از جمله كشورهایی است كه هزاره اطلاعات را به خوبی درك نموده و به منظور پیشبرد و هدایت سریع و هدفمند فناوری اطلاعات، «شورای فناوری اطلاعات» را با هدف ایجاد جامعه غنی از اطلاعات و با درنظر گرفتن دورنمایی از سال ۲۰۲۰ تاسیس نموده است.
رئیس این شورا نخست وزیر مالزی است و اعضای آن شامل نمایندگانی از بخش خصوصی و دولتی هستند كه به همراه جمع كثیری از مشاوران عالی رتبه در این زمینه، برای دوره سه ساله انتخاب می‏شوند.
این شورا جنبه‏های مختلف فناوری اطلاعات از جمله میكروالكترونیك، مخابرات، نرم‏افزار، نیروی انسانی و غیره را بررسی و چگونگی توسعه آن را در كشور در كلیه ابعاد مشخص و پیشنهاد می‏كند.
این شورا به طور مستقیم با دولت در ارتباط است و هدفهای تعیین شده از طرف آن را اجرا می‏كند، همچنین برنامه ملی و دیگر برنامه‏های فناوری اطلاعات در كشور را نظارت می‏كند.
این شورا نظارت بر پروژه (۳)MSC ;پروژه ملی مسیر برتر چند رسانه‏ای كه كاربردهای نمادین آن و فعالیت‏های بخش خصوصی و... را تحت كنترل دارد، عهده دار می‏باشد. این شورا همچنین دارای یك بخش مهم و راهبردی به نام شورای ایالتی فناوری اطلاعات است كه مسئول تدوین برنامه ملی فناوری اطلاعات می‏باشد.(۱۷)
▪ دانمارك
فناوری اطلاعات در دانمارك به عهده دولت است و به دلیل اهمیت فراوان آن، وزارتخانه‏ای به نام وزارت تحقیقات و فناوری اطلاعات مسئولیت طراحی و پیاده‏سازی مسائل فناوری اطلاعات را در راستای رسیدن به جامعه اطلاعاتی به عهده دارد.
از نقطه نظر دولتمردان دانمارك، جامعه اطلاعاتی باید به گونه‏ای باشد كه هر فرد بتواند به آسانی و با ارتباطی منطقی به اطلاعات دسترسی داشته باشد و در واقع چگونگی كاربرد فناوری اطلاعات را بداند.
به همین منظور دولت دانمارك در سال ۱۹۹۵ اولین اعلامیه خود را به عنوان از رؤیا تا جامعه اطلاعاتی ۲۰۰۰ را كه مربوط به خط مشی فناوری اطلاعاتی و اجرای آن در دانمارك بود به مجلس آن كشور ارائه كرد.
▪ اردن
در كشور اردن از اواسط دهه ۱۹۸۰، تلاشهایی برای ایجاد یك نظام ملی اطلاعات برپایه مشاركت تمامی بخشهای درگیر آغاز شد، هدف از این نظام ملی اطلاعات سازماندهی و مدیریت فعالیتهای مرتبط با اطلاعات در راستای اراده ملی بود و به این منظور تشكیلاتی با عنوان مركز ملی اطلاعات برای هماهنگی به وجود آمد.
سیاستگذاری ملی، موضوعی بود كه نظام ملی اطلاعات با آن مواجه شد و باید تبیین و تدوین می‏شد. از این رو مركز ملی اطلاعات چهارچوب سیاست ملی را در این زمینه بررسی و مطالعه نیازهای اجتماعی، اقتصادی، فنی و جنبه‏های تشكیلاتی را در اولویت قرار داد و به ساختار اداری آن نیز در سطوح ملی و بخشی توجه كرد.
از جمله مهمترین وظایف مركز ملی اطلاعات اردن می‏توان به پی‏ریزی و مدیریت نظام ملی اطلاعات، ایجاد هماهنگی میان مراكز مختلف تولید، پردازش و توزیع اطلاعات، استانداردسازی رویه‏ها و روش‏های پردازش اطلاعات، توسعه نرم‏افزار، آموزش نیروی انسانی، ایجاد پایگاه‏های مرجع و اساسی داده‏ها اشاره نمود.(۱۸)
● نتیجه‏گیری و پیشنهاد
آنچه در بالا به آن اشاره شد، بیانگر نقش بسزای اطلاعات در تصمیم‏گیری‏های مدیریت، اهمیت شایان توجه آن در پیشرفت جوامع در حال توسعه و از میان برداشتن فاصله موجود بین این كشورها با جوامع بسیار پیشرفته است.
بررسی و طرح مسائل مبتلا به نظام ملی اطلاع‏رسانی در كشور از دیدگاه صاحبنظران و كارشناسان امر كه حاصل سالها تجربه، مطالعه و مواجهه آنان با این موضوع می‏باشد و همچنین تلاش همه جانبه سایر كشورها در این زمینه، همگی بر لزوم یك نظام اطلاع‏رسانی كارآمد برای استفاده هرچه بیشتر از منابع و امكانات محدود تاكید دارد.
بدیهی است كه فقدان چنین نظامی موجب ناكارآمدی برنامه‏ریزی توسعه ملی خواهد بود، لذا توجه به مطالب فوق‏الذكر، نكات و پیشنهادهای زیر قبل از هرگونه بازنگری و تصمیم‏گیری در این زمینه مفید و لازم به نظر می‏رسد.
۱) تلاش و توجه جدی سیاستگذاران و دست‏اندركاران به منظور تدوین یك خط مشی ملی در فناوری اطلاعات به منظور ایجاد نظام ملی اطلاع‏رسانی كه می‏تواند سهم بسزایی در توسعه همه جانبه بخشهای مختلف جامعه داشته باشد.(۱۹)
۲) دستگاه مسئول اطلاع‏رسانی و فناوری اطلاعات در كشور به دلیل اثر فرابخشی آن باید زیرنظر بالاترین مرجع تصمیم‏گیری اجرایی كشور باشد كه این خود، حاكی از اهمیت به كارگیری اطلاعات در كشور خواهد بود.(۲۰)
۳) ایجاد تشكیلات و سازمان اجرایی مناسب، با نقش هماهنگ كنندگی در سطح ملی و با وظایف و اختیارات لازم، امكانات و نیروی متخصص مورد نیاز و توجه به جایگاه مناسب شغلی كاركنان آن، تا هماهنگی لازم در زمینه مدیریت و سازماندهی فعالیت‏های مرتبط با اطلاعات را تحقق بخشد.
۴) وضع قوانین و مقررات و مكانیسم‏های لازم كه براساس آن وزارتخانه‏ها، سازمان‏ها و دستگاه‏های مختلف (بویژه دولتی) مكلف به همكاری مستمر و نزدیك با نهاد مسئول اطلاع‏رسانی در كشور شوند و به كارگیری روشهایی كه به تقویت این همكاری كمك نماید.
۵) اعمال مدیریت داده‏ها به طور اصولی و دقیق در جهت تعیین نیاز كاربران اطلاعات و هدایت تولیدات اطلاعاتی به سوی كاربردی شدن هر چه بیشتر آنها.
۶) ایجاد و توسعه شبكه‏های داخلی اطلاع‏رسانی و مجموعه‏های اطلاعاتی در موسسات دولتی و غیردولتی و همكاری با پایگاه‏ها و شبكه‏های جهانی اطلاع‏رسانی.
۷) فراهم نمودن بستر فرهنگی به منظور برقراری فضای مبتنی بر اعتماد در عموم، از طریق رعایت رازداری، تعهد در اطلاع‏رسانی عمومی در حد معین و بیطرفی و استقلال در نظام اطلاع‏رسانی.
۸) استفاده از روش‏های روزآمد داده‏پردازی اطلاعات در امور نظارت بر عملیات‏های اجرایی واحدهای مختلف اجرایی در كشور.
۹) استفاده از نتایج حاصله از فن‏آوری نظارت در امور تصمیم‏گیری و مدیریت سیستم‏ها
۱۰) ایجاد یك سیستم یكپارچه برای كنترل امور اجرایی، كه راهگشای پاسخگویی مسئولین كشور به مردم عزیز باشد.
امید است كه در آینده‏ای نزدیك شاهد استقرار نظام ملی اطلاع‏رسانی جامع در كشور و بهره‏گیری از آن در سیاست‏گذاری‏ها و برنامه‏ریزی‏های مختلف و نظارت عالیه در جهت پیشرفت و توسعه ملی باشیم.

منابع:
برگرفته از مجموعه مقالات سومین همایش نظارت كارآمد ـ تیرماه ۸۳
۱ـ Toffler, Arvin; The Third Wave, New York, William morry, ۱۹۸۰
۲ـ سعادت، اسفندیار، فرایند تصمیم‏گیری در سازمان انتشارات دانشگاه تهران، تهران ۱۳۷۳، ص ۱۴۳.
۳ـDuncon, R.B. Characteristics of organizational environment and perceived environment of uncetainty, Administrative Science Quarterly, No. ۳. ۱۹۸۲
۴ـ بهشتی، ملوك السادات جامعه اطلاعاتی و توسعه نشر اطلاع‏رسانی مركز اطلاعات و مدارك علمی ایران؛ شماره ۳، دوره ۱۲، ص ۳.
۵ـ نقش كلیدی انفورماتیك در توسعه، نشر انفورماتیك، شماره ۶۷، اردیبهشت ۱۳۷۷، ص ۲.
۶ـ همان منبع، ص ۳.
۷ـ نظام ملی اطلاع‏رسانی گامهایی باید پرشتاب، مجلس و پژوهش؛ سال ۳۰، شماره ۱۷، آبان ۱۳۷۴.
۸ـ بهشتیان، مهدی و حسین ابوالحسنی، سیستم‏های اطلاعاتی مدیریت، انتشارات بنیاد مستضعفان و جانبازان تهران، ۱۳۷۴.
۹ـ كیائی نژاد، محمدصادق، مشكلات نظام آماری، بررسی موردی استان كرمان، نشریه برنامه و بودجه، سازمان برنامه و بودجه، شماره ۴، ص ۴۰.
۱۰ـ منتظمی مدیران، سیستم اطلاعات و نقش كامپیوتر. نشریه تدبیر، شماره ۲۸.
۱۱ـ هاشمی، سیما و... اطلاعات برای تصمیم‏گیری مدیران. نشریه تدبیر، شماره ۵۰، ص ۵۶.
۱۲ـ فقر آماری با شیوه‏های نادرست بكارگیری اطلاعات، نشریه تدبیر، شماره ۵۹، ص ۵۴.
۱۳ـ مراكز متعدد آماری و شبكه ارتباطی مدیران، نشریه تدبیر، شماره ۵۹، ص ۵۶.
۱۴ـ نظام آماری كشور، بالاخره مسئولیت با كیست، روزنامه همشهری، ۸ آبان ۱۳۷۴.
۱۵ـ نظام آماری در ایران چاره‏ای باید، نشریه مجلس و پژوهش، سال چهارم، شماره ۲، خرداد و تیر ۱۳۷۵.
۱۶ـ فیضی، علی سنگاپور، جزیره هوشمند نشریه انفورماتیك، شماره ۷۲، آبانماه ۷۸، ص ۱۹۰ تا ۱۹۴.ج
۱۷ـ میقانی، بهزاد فن‏آوری اطلاعات در مالزی، نشریه انفورماتیك، شماره ۶۷، اردیبهشت ۱۳۷۷.
۱۸ـ حكمت، اكبر آماده‏سازی اردن برای قرن ۲۱ نشریه انفورماتیك، شماره ۶۶، فروردین ۷۷، ص ۸۸ تا ۹۶.
۱۹ـ مرغلانی، محمد عوامل موثر بر انتقال فن‏آوری اطلاعات دركشورهای در حال توسعه، ترجمه عباس گیلوری، نشریه اطلاع‏رسانی دوره۱۳، شماره ۱۲، زمستان ۱۳۷۶، ص ۳۱.
۲۰ـ میقانی، بهزاد نظام انفورماتیك كشور، نشریه انفورماتیك، شماره ۷۰، مردادماه ۱۳۷۷. ص ۱۲۳.

منبع : خبرگزاری فارس