هنوز گلا یه هایی وجود دارد

«محمدرضا لطفی»، آهنگساز، نوازنده برجسته تار و سرپرست گروه موسیقی شیدا در یک گفتگوی جالب به پرسش هایی درباره فعالیت های اخیرش، رویکردش به تشکیل گروه های جوان، موسیقی مذهبی، رویکرد اجتماعی در موسیقی و... پاسخ داده است.
آنچه در ذیل می خوانید قسمت هایی از حرف های این موسیقیدان ایرانی از فرنگ برگشته و محبوب و پرطرفدار است.
«محمدرضا لطفی» در خصوص ساخت قطعه ای در مدح حضرت رسول(ص) با توجه به ارادت شخصی اش به آن پیامبر بزرگ می گوید: به عقیده من هنر آمدنی است من هیچ وقت تصمیم نمی گیرم قطعه ای بسازم بلکه حالی و حرارتی آمده که من را به ساخت اثر واداشته است. ساخت قطعه ای در مدح پیامبر(ص) در دل من وجود دارد و باید آن شرایط آماده شود.
من اعتقاد دارم خود آنها به هنرمند الهام می کنند و نمی توان با دریافت پول های کلان چیزی نوشت. البته من برای بعضی از افراد که چنین کاری می کنند احترام قائل هستم، اما اگر یکی یک میلیارد به من پول دهد که قطعه ای را بسازم نمی توانم. ممکن است در عرض یک ساعت ۱۰تا آهنگ بسازم ولی هیچ فایده ای ندارد. این آهنگساز در ادامه می افزاید: هنر و موسیقی در بسیاری از موارد از مقوله الهام است. ما تنها باید قلبمان را صیقل دهیم تا آن نور بتواند در تاریکی حرکت کند.
وی در خصوص ساخت قطعات موسیقی با رویکرد مذهبی معتقد است: بحث اعتقاد به مذهب مساوی با این نیست که شما خودتان را درعرصه ای قرار دهید تا توفیقی بدست بیاورید. بلکه آنجا، آن تفحص و موسیقیدان بودن شما با داشتن اعتقادات شکل می گیرد که آن هم مجازی سفارش داده نمی شود. «لطفی» می افزاید: موسیقی مذهبی در دنیا و در ایران یک خط ویژه و کاربرد ویژه دارد. مراسم سوگواری یک کاربردی دارد. موسیقی مذهبی، سینه زنی، زنجیره نی، نوحه خوانی، مداحی و در بخش هایی قرآن خوانی این ها خودش یک خط قوی داشته و دارد و سنتش هم خیلی قوی است بطوری که سینه به سینه رسیده و حرکت کرده است.
● بوجود آمدن «شجریان ها» و «ناظری ها»
«محمدرضا لطفی» همچنین ضمن اعلام آمادگی خود برای اجرای کنسرت مشترک با بزرگان موسیقی همانند سابق اظهار می دارد: آثار بوسیله خالقش ماندگار می شود. بعنوان مثال «تجویدی» خالق و «بنان» مجری تصنیف او است. وقتی «بنان» خواننده فوق العاده ای باشد و کارش را خوب بداند این اثر را جاودانه تر نگاه می دارد.
در گروه شیدای سابق خواننده ها بودند که عوض می شدند در واقع «ناظری» و «شجریان» خوانندگانی بودند که با گروه «شیدا» کار می کردند این خواننده ها که دو خواننده بزرگ مملکت ما هستند در واقع کار خودشان را کرده اند و زحمتشان را کشیده اند و آثاری را نیز ارائه داده اند و به شهرت بالایی رسیده اند حالا اگر قرار باشد در کار مجدد من هم دوستانم شرکت کنند این باید خودش بصورت طبیعی پیش بیاید.
این نوازنده با بیان اینکه هدف من اینست که افراد ناشناس را معرفی کنم، به فارس می گوید: من می خواهم فرصتی به جوانان دهم تا بتوانند اینها هم یک شجریان و ناظری دیگری باشند. البته من هیچ وقت این را نفی نکرده ام که فعالیت من با جوانان معادل کار نکردن با بزرگان است ولی باید این فضا پیش بیاید که در وهله اول ما باید ارتباطمان را پیدا کنیم و البته این هم بوسیله کسی اتفاق نمی افتد چراکه نمی شود با واسطه چیزی را به چیز دیگری چسباند بنابراین برای اینکه این اتفاق رخ دهد باید یک فضای فرهنگی بین ما بزرگان پیش بیاید.
● هنوز به خانه یکدیگر نمی رویم
«محمدرضا لطفی» با اشاره به فضای همدلی دوران جنگ می گوید: بعد از جنگ و حتی در دوره جنگ فضاها به همدیگر نزدیک بود و این باعث جمع شدن آدم ها دور هم و بیان کردن درد دلشان در قالب ساز و آواز بود. اما بعد از این همه سال شاید یک خستگی برای همه افراد این کار بوجود آمده و تمام انرژی هایشان را در این سال ها مصرف کرده اند و خیلی دنبال سکوت و آرامش و کنار بودن هستند ولی با این حال دیدارهایی بین من با شجریان، ناظری، مشکاتیان، علیزاده و کیانی صورت گرفته اما هنوز فرصت آن فضا که مثل قدیم خانه همدیگر برویم و دوستی نزدیک داشته باشیم رخ نداده است. البته در کنار این همه مسائلی که در این زمینه مطرح است یک مقدار گلایه های گذشته نیز وجود دارد و بعضی از دوستان ما هنوز دلشان را نسبت به ماجراهای گذشته صاف نکرده اند.
● افراد جریان ساز
سرپرست گروه شیدا در خصوص صحبت هایی که در بدو ورود به ایران مطرح کرده بود، مبنی بر اینکه در این چند سال کاری در زمینه موسیقی انجام نشده، اظهار می دارد: من چنین اظهاراتی نکردم درواقع یک مقداری بد فهمیده شده، حتی بعضی از دوستان گفتند که لطفی فکر می کند ما اینجا هیچ کاری نکردیم در صورتی که من اصلا جمله ام این نبود. بلکه گفتم کارهایی که شده در جای خودش. چه کسی می تواند بگوید شجریان، مشکاتیان، علیزاده، ناظری و... زحمتی نکشیده اند این ها زحمت کشیده اند، موثر بوده اند و تاثیراتشان هم خیلی عالی بوده اما هم اکنون یک آدم مثل من اینجا هست که آمده و در حال به راه انداختن یک جریانی نویی است. به نظر من وقتی این جریان راه می افتد به همه موسیقیدان ها کمک می کند. من در زمان های گذشته هم با همین موتور کار می کردم که آن اتفاقات افتاد و موسیقی یک هویت محترمانه ای پیدا کرد.
● رویکرد ضعیف موسیقی سنتی در اجتماع
«محمدرضا لطفی» با اشاره به وضعیت ساخت موسیقی بر اساس مسائل اجتماعی، نیز اظهار می دارد: توجه به مسائل اجتماعی در موسیقی سنتی بعد از انقلاب متوقف نشده بلکه تا مدت ها جریان داشته اما متاسفانه امر آموزش دچار ضعف شدیم.
وی با اشاره به وارد شدن موسیقی پاپ در عرصه اجتماعی می افزاید: موسیقی پاپ در ذات خودش این را دارد که بازگوکننده مسائل اجتماعی باشد چراکه یا از درد، شادی و یا یک عاشقانه ای صحبت می کند، در ضمن ساده پذیرتر نیز هست اما هنرهای سنتی و کلاسیک سخت حرکت هستند و جسم شان سنگین است.
موسیقی پاپ چیز جدیدی است، بخصوص با این نوعی که طی سال ها حرکت کرده میکسی بین موسیقی ایران و پاپ بود و نوع جدیدی برای خودش بوجود آورد که جالب هم بود ولی این را نیز هم اکنون از دست داده و دوباره در مسیر ضجه های بی مورد افتاده و دچار آسیب شده است. در زمان های گذشته موسیقی پاپ بر اساس اشعار مولانا شکل می گرفت و به همین واسطه اتفاقاتی در حال رخ دادن بود اما متاسفانه این هم حرکتش خیلی کند شد.
▪ بها دادن به جوانان
این نوازنده تار در خصوص تشکیل گروه های جوان سه گانه شیدا، نیز می گوید: هدف موسیقیدان تولید موسیقی خوب با کاربرد و تاثیرگذاری زیاد است که مردم با شنیدن آن احساس خوب و امید بیشتری پیدا کنند و در مقابل نیز سختی کارشان را کم کند.
در واقع آرمان انسانی هنر چنین است و از آنجایی که موسیقی جزو پدیده های حسی بشر است همه با آن ارتباط دارند. من هم مثل همه آدم ها دوست دارم تولید موسیقی خوب داشته باشم و از طرف دیگر به آموزش که یکی دیگر از کارهایم است نیز بپردازم، که این مسئله بتواند به درستی نسل به نسل انتقال یابد و با این اتفاق آینده مملکت هم هموارتر حرکت می کند.
شجریان، مشکاتیان، علیزاده، کیانی و... احتیاجی به کمک ندارند. اینها خودشان موفقیت دارند به همین دلیل من به جوانان اهمیت و بها دادم که خیلی سخت تر است. چراکه آنها تجربه لازم را ندارند و باید به صحنه بروند، تحقیق کنند و آموزش ببینند تا به مرحله ما برسند.

منبع : روزنامه ابتکار