نگاهی به انتخابات ۲۴ آذر

انتخابات برگزار شده در روز ۲۴ آذر همچون انتخابات دوره های پیشین در جمهوری اسلامی ایران، شگفتی آفرین و درس آموز شد. هم از نظر نوع میزان شرکت کنندگان، هم از نظر نوع انتخاب مردم و پیام‌هائی که مردم با آرائشان بیان کردند و هم از نظر ناظرین و تحلیلگران بین المللی و هم از نظر قدرتمندان جهانی که همه انتخابات ایرانیان را فرمایشی و دور از منطق دموکراسی تلقی می نمایند .
برخی نکات نهفته در دل این انتخابات را می توان اینگونه برشمرد:
۱ ) مردم ایران راجع به آینده سیاسی خویش، خود تصمیم می گیرند و با هوشیاری فراوان و پس از شنیدن همه سخنان قدرتمندان عالم و سیاسیون کشور و تحلیل شرایط و وضعیت و موقعیت کشور در عرصه جهانی و با توجه به منافع ملی و دیدگاه های اسلامی خود رأی می دهند. نتایج حاصله از این انتخابات به خوبی بیانگر این موضوع است.
۲ ) به شرط فراهم شدنِ حضور همه سلایق و دیدگاه ها در انتخابات، و عدم تخریب های انتخاباتی و سیاسی، مردم هم بیشتر شرکت می کنند و آگاهانه تر رأی می دهند و هم افراد مناسب تر با دیدگاه خود را انتخاب می کنند.
۳ ) در این انتخابات به دلیل عدم تخریب برخی از چهره های سرشناس از سوی دستگاه های رسمی و سیاسی کشور و نیز به دلیل عنایت و کنترل رهبری بر این موضوع و نیز در موضع مظلومیت قرار گرفتن برخی چهره ها و نیز هم دلی همه گروه های سیاسی ، یکی از شخصیت های مهم انقلاب اسلامی توانست ، آرای انبوهی از مردم را کسب نماید و با این آرا ، موجی از آرامش سیاسی در کشور ایجاد گردید .
۴ ) مردم در این انتخابات نشان دادند که بیش از آنکه به گروه ها و جریانات سیاسی و تبلیغات رأی دهند به افراد معتدل و "چهره"، چه "چهره های اجتماعی و ورزشی" و چه " چهره های جهادی و انقلابی " وچه " چهره های سیاسی و کاری " رأی داده اند و گروه هایی در این میان موفق شدند که توانستند اینگونه افراد را در فهرست انتخاباتی خود جای دهند .
۵ ) در انتخابات شورا ها، هیچ گروه و جریان سیاسی نتوانست به طور قاطع آرای مردم را کسب نماید و رأی اکثریت مردم به صورت پراکنده و غیر منسجم به صندوق ها ریخته شد. اگر مردم بتوانند در انتخابات آینده به صورت متشکل تر به نامزد های مورد اعتماد خود رأی دهند می توانند تأثیر بیشتری بر سرنوشت اجتماعی و سیاسی خود بگذارند . البته فراوانی نامزد های انتخاباتی یکی از دلایل این پراکندگی آراء بود .
۶ ) اکثر گروه های سیاسی، بیش از آنکه بتوانند برنامه ای ارائه دهند، به تبلیغ خود پرداختند یا به تبلیغ شخصیت های مورد حمایت خود، بنابراین یکی از نقایص این انتخابات آن بود که از سوی گرو های سیاسی و افراد شرکت کننده، کمتر برنامه کاری ارائه شد و مردم هم کمتر به برنامه های نامزدها و یا احزاب رأی دادند. البته برخی از احزاب توانستند برنامه هایی کلی را عرضه نمایند که این خود می تواند مفید باشد .
۷ ) برنامه ریزی در انتخابات و حجم تبلیغات در آرای مردم موثر بوده است . یکی از دلایل ناکامی حامیان دولت را باید به این اشاره رهبری قبل از انتخابات مربوط دانست که "دولت در انتخابات دخالت نکند" به این مفهوم که دولت به عنوان یک جریان سیاسی فعالیت انتخاباتی نداشته باشد. لذا عدم درک این مطلب از سوی حامیان دولت، موجب عدم اقبال مردم به "رایحه خوش خدمت" شد . گرچه معرفی چهره های ناشناس در فهرست انتخاباتی حامیان دولت و اطمینان از اعتماد مردم به رئیس دولت را نیز نباید در این ناکامی نادیده گرفت .
در پایان این تجربه، خوب است که همه به دنبال درس هایی از نتایج انتخابات باشند . هم مسئولین پیام های مردم را به طور کامل دریافت نمایند، هم مردم ببینند چگونه می توانند با رأی خود در سرنوشت کشور تأثیر بیشتری بگذارند. هم گروه های سیاسی ملاحظه نمایند که ذائقه مردم و رفتار انتخاباتی آنان چگونه است ؟ و مردم هم می توانند بفهمند با انتخاب هر فرد یا گروهی، چه اتفاقی قرار است درآینده سیاسی کشور و یا در اداره شهر ها رخ دهد و سخن آخر این که بهتر است احزاب و گروه ها و افراد برای موکلین خود بیان کنند که هزینه های انتخاباتی را چگونه تأمین کرده اند ؟ و چه میزان از این هزینه ها را احتمالاً از اموال عمومی و یا از رانت های مسئولیتی و اجرایی تأمین کرده اند ؟ و چه فعالیت هایی را اعم از رایزنی و چانه زنی و فعالیت های پشت صحنه انجام داده اند ؟

دكتر حسین علایی