داروی ایرانی مصرف کنیم یا خارجی؟

کیفیت داروهای ایرانی و خارجی و میزان تاثیرگذاری آن هر روز در داروخانه‌ها و بین بیماران و پزشکان مطرح می‌شود و پزشکان نیز هرکدام دیدگاه خاصی در این باره دارند، هرچند اکثر پزشکان به رغم برخی انتقادها، استفاده از داروهای با کیفیت ایرانی را در دستور کار خود دارند.
زمانی که برای دریافت دارو به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنیم، بیمار و یا همراهان او نمی‌دانند بهتر است داروی ایرانی را خریداری کنند و یا نمونه مشابه آن که ساخت کشورهای دیگر است را برگزینند.
از این رو بیمار برای اطمینان بیشتر با پزشک معالج خود مشورت می‌کند و در اغلب موارد این پزشکان هستند که بیماران را از سردرگمی انتخاب بهتر برای شفای نزدیک‌تر رها می‌کنند و تصمیم نهایی را پزشک معتمد بیمار اعلام می‌کند.
در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد داروها در داخل کشور تولید انبوه می‌شود و به گزارش کارشناسان وزارت بهداشت، اغلب داروهای تولید داخل به کشورهای همجوار نیز صادر می‌شود.
صادرات دارو به کشورهای همجوار نشان از استاندارد بودن داروهای ایرانی دارد، ولی این درحالی است که بیماران ایرانی هنوز هم بر سر دو راهی انتخاب بهتر یعنی استفاده از داروی ایرانی و یا داروی خارجی سرگردان هستند.
دکتر “علی رضایی” داروساز، بر این باور است که استفاده بیشتر از داروهای خارجی در میان بیماران به دلیل ذهنیت خاص ایرانیان مبنی بر فرهنگ غالب استفاده از کالاهای خارجی است.
وی مشکل اصلی را فرهنگ‌سازی دانست و گفت ذهنیت خاصی در میان مردم در مورد کالاهای خارجی بویژه دارو به وجود آمده است که ناخودآگاه اغلب مردم به استفاده از داروی خارجی ترغیب می‌شوند.
این داروساز که تاکید دارد داروهای ایرانی از نظر کیفیت در حد استاندارد هستند، گفت که داروهای ایرانی در مقایسه با داروهای خارجی برای رسیدن به کیفیت مطلوب و عالی راه‌ درازی را در پیش دارند.
کارشناسان دارویی، عامل اصلی رویکرد مردم به داروهای خارجی را نشات گرفته از دیدگاه نادرست با کیفیت‌تر بودن داروهای خارجی می‌دانند.
به اعتقاد این کارشناسان، ذهنیت نادرست مردم نسبت به با کیفیت‌تر بودن داروهای خارجی موجب رواج این داروها در کشور شده است.
دکتر “شریفیان” یکی از داروسازان کشور نیز کیفیت برخی داروهای ایرانی را بالاتر از داروهای وارداتی ذکر کرد و گفت: هم اکنون داروی وارداتی شستشوی لنز از لحاظ کیفی قابل قبول نیست، اما به دلیل به وجود آمدن فضای روانی در جامعه، مردم هرچند که دارویی خارجی کیفیت چندان و اثربخشی نداشته باشد، بازهم تمایل به خرید داروی شستشوی خارجی دارند.
● تبلیغ داروهای خارجی
مسئله تبلیغات برای داروهای خارجی همچون دیگر کالاهای وارداتی مسئله بسیار مهم و حائز اهمیتی است، چنانچه برخی از پزشکان ایرانی نیز تحت تاثیر تبلیغات داروهای خارجی اغلب داروی خارجی را به بیمار تجویز می‌کنند.
کارشناسان دارویی بر این باورند که تبلیغات داروهای خارجی از طریق رسانه‌ها یکی از مهمترین عوامل ایجاد ذهنیت مثبت در میان مردم و پزشکان نسبت به این دسته از داروها است .
این در حالی است که به اعتقاد برخی از کارشناسان، ترویج داروهای خارجی به دلیل فناوری پایین ساخت داروهای ایرانی است. زیرا هنوز برای ساخت داروهای ایرانی سرمایه‌گذاری لازم صورت گرفته است و فناوری ساخت این داروها قدیمی است.
دکتر “سعید رستمی” پزشک عمومی معتقد است فناوری ساخت داروهای ایرانی به ۳۰ سال پیش بر می‌گردد و هنوز برای ساخت دارو به روش جدید و به روز دنیا سرمایه‌گذاری لازم صورت نگرفته است.
وی گفت: مواد اولیه‌ای نیز که برای ساخت دارو وارد کشور می‌شود، نامرغوب است.
این پزشک با بیان اینکه کیفیت اکثر داروهای ایرانی پایین‌تر از استانداردهای جهانی است تصریح کرد: اگر سرمایه‌گذاری کافی برای تولید دارو و تهیه مواد اولیه آن صورت گیرد و مواد اولیه از کشورهای بنام تولید کننده دارو وارد کشور شود تا ۱۰ سال دیگر می‌توانیم به عنوان یکی از کشورهای تولید کننده داروهای با کیفیت استاندارد جهانی مطرح شویم.
وی از کارشناسان وزارت بهداشت خواست با دقت بیشتری بر تولید داروهای داخلی نظارت کنند.
این پزشک عمومی یادآور شد: علاوه بر این، باید دارو به قیمت واقعی در کشور عرضه شود، در حالی که اکنون دارو در ایران بسیار ارزان‌تر از کشورهای دنیا حتی کشورهای همسایه عرضه می‌شود.
به گفته رستمی، کارخانه‌های داروسازی معتقدند که به دلیل ارزان بودن دارو، تولید دارو برای آنان صرفه اقتصادی ندارد.
دکتر “سعید واقفی” دبیر انجمن داروسازان ایران نیز بر این باور است که ارزانی دارو در ایران موجب رویکرد مردم به داروی خارجی شده است.
وی گفت: مردم تصور می‌کنند هر دارویی که از خارج حتی از کشور بنگلادش وارد شود، بهتر از داروی ایرانی است، در حالی که وزارت بهداشت تنها محصولات دارویی هشت کشور آمریکای شمالی، اروپایی و ژاپن را به رسمیت شناخته و وارد کشور می‌کند.
دبیر انجمن داروسازان گفت: اگر دارویی خارج از محصولات این کشورها وارد ایران شود، قاچاق محسوب می‌شود و داروهای قاچاق نیز تقلبی هستند.
● داروی ایرانی با قیمت نازل و بسته بندی نامطلوب!
دست‌اندرکاران تولید و فروش محصولات دارویی در ایران بر این باورند که قیمت نازل این داروها از یک سو و کیفیت نامطلوب بسته‌بندی از سوی دیگر موجب شده است رویکرد بیماران به استفاده از داروهای ایرانی کمتر از نوع مشابه خارجی آن شود. دکتر “رضایی” متخصص داروسازی با انتقاد از بسته‌بندی داروهای ایرانی گفت: چنانچه داروهای ایرانی همچون محصولات خارجی بسته‌بندی شود، می‌تواند جایگاه خوبی در بازار داخل و خارج داشته باشد.
وی گفت: وزارت بهداشت روی قیمت نهایی محصولات دارویی نظارت دارد و باید کارخانه های تولید کننده ،قیمت تولید را روی محصول درج کنند، بنابراین کمتر به نوع بسته‌بندی ظاهری محصولات توجه می‌شود.
این کارشناس، تصریح کرد: کارخانه تولید کننده دارو در خارج به بسته‌بندی محصولات بها می‌دهند و این دارو گران‌تر ارائه می‌شود، هرچند که ممکن است از نظر کیفیت چندان تفاوتی با داروی مشابه ایرانی نداشته باشد.
وی معتقد است بیماری که داروی خارجی یا بسته‌بندی شیک را تهیه می‌کند، به خود یقین می‌دهد این دارو در درمانش موثر است و این حس مثبت را به فرد دیگری در مورد انتخاب داروی خارجی منتقل می‌کند.
این درحالی است که برخی از پزشکان نیز تحت تاثیر بازاریابی محصولات دارویی خارجی قرار می گیرند.
چه باید کرد؟
به هر شکل باید برای رشد و شکوفایی صنایع داخلی بویژه در عرصه تولید دارو فعالیت گسترده‌ای انجام داد.
ایرانیان در تولید دارو بخصوص طب سنتی و داروهای گیاهی و سنتی سابقه دیرینه‌ای دارند، بنابراین باید برای گسترش صنایع دارویی کشور که به اعتقاد برخی از کارشناسان تا حدود زیادی قابل رقابت با داروهای خارجی هستند، تلاش کرد.
دکتر “ناهید رودباری” یکی از محققان دارویی کشور، رشد و شکوفایی هرچه بیشتر صنایع دارویی کشور را در گروی افزایش اعتماد بیماران به داروهای ساخت داخل کشور دانست.
وی افزود: صنایع دارویی ایران برای پیشرفت و شکوفایی هرچه بیشتر نیاز به پشتیبانی معنوی و مادی دارند، به طوری که اعتماد مصرف کنندگان و پزشکان به کیفیت داروهای ایرانی و همچنین بودجه لازم برای مراکز تحقیقاتی، مهمترین عوامل رشد صنایع داروسازی و مراکز تحقیقاتی هستند.
دکتر “ندا ستایش” یکی دیگر از محققان دارویی کشور نیز در این زمینه گفت: اعتماد مصرف‌کنندگان نسبت به تولیدات داخل کشور می‌تواند پشتوانه قوی برای رشد صنعت داروسازی و انگیزه بیشتر در میان محققان دارویی شود.
وی افزایش اعتماد پزشکان و بیماران نسبت به کیفیت داروهای ساخت داخل را مهمترین عامل فعالیت بیشتر محققان و تولید کنندگان دارویی و در نهایت خودکفایی کشور در زمینه تامین محصولات دارویی دانست.
کارشناسان نیز معتقدند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان مهمترین نهاد بهداشتی و درمانی کشور باید سیاست‌های حمایتی لازم برای بهبود جایگاه داروهای ایرانی در میان مردم را اعمال کند.
دکتر “رسول دیناروند” معاون غذا و داروی وزارت بهداشت در این مورد گفت: در حال حاضر یکی از سیاست‌های مهم وزارت بهداشت، حمایت از تولید داروهای داخلی به همراه تشویق و اعتمادسازی در میان مردم در زمینه کیفیت بالای داروهای ایرانی است. وی بهای محصولات دارویی داخلی را ۱۰ برابر ارزان‌تر از داروهای وارداتی عنوان کرد و گفت: در حال حاضر حدود هشت هزار داروخانه در سراسر کشور ۹۰ تا ۹۵ درصد داروهای تولید داخل را عرضه می‌کنند و درصد مابقی داروها، داروهای تخصصی هستند که در مراکز استانی و تهران که مصرفشان کم است، عرضه می‌شود.
وی تاکید کرد: همه داروهای ایرانی که به بازار عرضه می‌شوند، در آ‌زمایشگاه‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و مطابق با استانداردهای بین‌المللی، وارد بازار می‌شوند.
این مقام مسئول در وزارت بهداشت همچنین افزایش استانداردسازی در تولید داروهای ایرانی و بهبود نحوه بسته‌بندی این داروها را از سیاست‌های جدید وزارت بهداشت در جهت افزایش اعتماد و رویکرد مردم به داروهای ایرانی اعلام کرد.

ف.اسحاقی

منبع : روزنامه رسالت