دیدار جنجالی دو خاندان سلطنتی

سفرهای خاندان سلطنتی عرب به کشورهای اروپایی همواره سفرهایی لوکس و رؤیایی بوده که تا مدت‌ها بعد روزنامه‌ها درباره آن می‌نوشتند و تلویزیون‌ها برنامه پخش می‌کردند.
اما امیرعبدالله پادشاه عربستان این بار سفری را تجربه می‌کند که با سفرهای سلطنتی اعراب متفاوت است.
امیرعبدالله از روز دوشنبه هفتم آبان سفری ۳ روزه را به انگلیس آغاز کرد که جنجالی‌ترین سفر برای خود او و کشور میزبان است. این اولین سفر یک پادشاه سعودی به انگلیس در دو دهه گذشته است.
امیر عبدالله در این سفر اروپایی علاوه بر انگلیس ۲ مقصد دیگر یعنی ایتالیا و آلمان هم دارد، اما سفر انگلیس جنجالی‌ترین بخش این سفر اروپایی است. او بعد از این ۳ کشور برای دیدار با رهبران ترکیه و گفت‌وگو درباره شرایط حساس در مرزهای این کشور با عراق، به آنکارا می‌رود.
شبکه خبری بی‌بی‌سی و روزنامه‌های انگلیسی از جمله نشریه گاردین اعلام کردند، بسیاری از سیاستمداران و احزاب انگلیسی تهدیدکرده‌اند که دراعتراض به شرایط بد حقوق بشر در کشور عربستان، دیدارهای این مهمان رسمی لندن را تحریم می‌کنند.
پادشاه عربستان و وزرای ارشد او در این سفر یک شب را مهمان ویژه ملکه در قصر بوکینگهام خواهند بود و مورد استقبال رسمی با گروه اسب‌سواران و دیگر تشریفات رسمی سلطنتی انگلیس قرار می‌گیرند.
در این سفر هیات رسمی سلطنتی عربستان علاوه بر ملکه با گوردون براون نخست وزیر، دیوید کامرون رهبر حزب محافظه‌کار و چارلز ولیعهد دیدار می‌کند. این درحالی‌است که وینس کابل رهبر حزب لیبرال دمکرات اعلام کرده که این دیدار را تحریم خواهد کرد.
او از دولت انگلیس به خاطر برنامه‌ریزی این سفر رسمی در چنین شرایطی به شدت انتقاد کرد. گروه‌های سیاسی و مدنی دیگر هم در این کشور قصد دارند تا امروز سه‌شنبه، تظاهرات اعتراض‌آمیز علیه تصمیم دولت برای دعوت از پادشاه عربستان و همچنین قرارداد هنگفت فروش سلاح به این کشور برگزار کنند.
عربستان سعودی بزرگترین شریک تجاری انگلیس در خاورمیانه و انگلیس دومین سرمایه‌گذار خارجی در کشور عربستان است. این سفر ۳ روزه چند ماه بعد از افشای رسوایی و رشوه در جریان فروش سلاح به عربستان در انگلیس برنامه‌ریزی شد.
اوایل سال‌جاری میلادی دفتر رسیدگی به رسوایی‌های مالی در لندن به دستور تونی‌بلر نخست وزیر وقت و با استناد به مصالح و امنیت ملی، تحقیق درباره رسوایی مالی در قرارداد فروش سلاح انگلیس به عربستان را متوقف کرد.
اما این مانع از آن نشد تا رسانه‌ها و به ویژه روزنامه‌های انگلیسی یافته‌ها و گزارش‌های خود را به نقل از منابع موثقشان درباره این رسوایی منتشر نکنند.
بی‌بی سی و گاردین در گزارشی در این باره ماجرا را این‌گونه نقل کردند که شاهزاده بندر بن‌سلطان از شاهزاده‌های با نفوذ سعودی که سال‌ها سفیر این کشور در آمریکا بود و اکنون مشاور امنیت ملی پادشاه است، در جریان یک معامله بزرگ فروش سلاح از انگلیس به عربستان رقمی معادل یک میلیارد پوند رشوه دریافت کرده است.
شرکت انگلیسی طرف این قرارداد فروش سلاح و انجام هر گونه خطا در این قرارداد را رد کرد و شاهزاده بندر خبر دریافت رشوه را تکذیب کرد. اما رسانه‌های انگلیسی بر این موضوع تأکید کردند.
این رسوایی در انگلیس جنجال زیادی به راه انداخت و چندین روز در صدر اخبار رسانه‌ها قرار داشت. اما سرانجام بلر با استفاده از اختیارات نخست‌وزیری خود جلوی ادامه این تحقیقات را گرفت.
رسانه‌های انگلیسی از این رسوایی به‌عنوان یکی از نقاط ضعف بلر در قدرت در کنار دیگر نقاط منفی همچون شرکت در جنگ عراق نام بردند و در حمله به او از این نقطه ضعف استفاده زیادی کردند.
اکنون شاهزاده بندر بن سلطان هم در هیات بازدیدکننده سلطنتی از لندن حضور دارد و او هم از مهمانان کاخ بوکینگهام خواهد بود.
شاهزاده محمد بن نائف، سفیر عربستان در انگلیس پیش از این سفر در گفت‌وگویی با خبرنگاران که خبرگزاری رویترز آن را منتشر کرد گفت، دولت عربستان قرار نیست نه در این سفر و نه در هیچ موقعیت دیگری درباره این ماجرای فروش سلاح حرفی بزند.
به گفته این مقام عربستانی، این موضوعی داخلی و مربوط به کشور انگلیس است و ربطی به عربستان سعودی ندارد. به گفته او، آینده روابط عربستان و انگلیس در گرو چنین اتفاقات نخواهد بود و تحت‌تأثیر رویدادی که در زمانی دور اتفاق افتاده قرار نخواهد گرفت.
طرفداران رابطه با عربستان در داخل کشور انگلیس هم اصرار دارند که این موضوع دیگر به فراموشی سپرده شود و روابط ۲ کشور به ویژه درحوزه تجاری ادامه یابد.
اما در انگلیس معترضان به این رسوایی یک جنبش اعتراضی به نام اعتراض به تجارت سلاح راه انداخته‌اند و در بیانیه‌ای که ۲ روز قبل از سفر هیات عربستانی منتشر شد اعلام کردند که منافع مردم انگلیس قرار است در این سفر و در ادامه روابط ریاض و لندن قربانی شود.
روزنامه ایندیپندنت چاپ لندن دیروز در گزارشی نوشت، عربستان ماه گذشته موافقت خود را برای خرید ۷۲ جنگنده از انگلیس به بهای ۴.۴۳ میلیارد پوند اعلام کرده‌است.
این بزرگترین سفارش صادرات این نوع جنگنده بوده است. در سال ۲۰۰۵ میزان واردات عربستان از انگلیس به ۱۰.۴۴ میلیارد ریال سعودی رسید و صادرات عربستان هم به انگلیس رقمی بالغ بر ۶.۸۵ میلیارد ریال سعودی برآورد شد.
سایت عرب نیوز دیروز در گزارشی با اعلام این آمار و ارقام نوشت، ۲ کشور عربستان و انگلیس ۱۵ میلیارد دلار در ۱۵۰ طرح مشترک سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
بعضی مقامات انگلیسی در محافل خصوصی روابط با عربستان را دشوار می‌دانند و می‌گویند، اگر چه باید پیشرفت دولت عربستان در مبارزه با تروریسم را ستود اما نباید این نکته را فراموش کرد که هنوز تعدادی جوان می‌توانند به راحتی با عبور از مرزهای این کشور، کشورهای غربی را تا سر حد مرگ خطرناک کنند.
اشاره آنها به واقعه ۱۱ سپتامبر است که ۹ نفر از ۱۱ نفر عوامل آن تبعه سعودی بودند. از سوی دیگر اخبار و گزارش‌هایی که درباره حضور جوانان سعودی در گروه‌های شبه نظامی مبارزه‌کننده با نظامیان آمریکایی در عراق وجود دارد، شرایط را برای برقراری رابطه با کشور عربستان دشوارتر می‌کند.
مخالفان این سفر که بخشی از اعضای حزب کارگر را هم در بر می‌گیرد، با انتقاد شدید از دولت لندن می‌گویند که چرا در برابر نقض حقوق بشر در زیمبابوه و برمه چنین موضع‌گیری‌های سختی می‌شود اما در برابر اتفاقات کشور عربستان همه سکوت می‌کنند.
یکی از محورهای اصلی کنفرانس‌هایی که در این چند روز میان سران عربستان و انگلیس برگزار می‌شود و رسانه‌های انگلیس نام « کنفرانس۲پادشاهی» را بر آن گذاشته‌اند، موضوع جوانان و آموزش است.
سفیر عربستان در انگلیس در این باره به گاردین گفت، تصویری که از کشور عربستان و مردم این کشور در کشورهای غربی و به ویژه انگلیس وجود دارد تصویر مردمانی وحشی است که اصلا با واقعیت مطابقت ندارد. سران سعودی و هیات همراه آنها در این سفر تلاش می‌کنند تا این تصویر را اصلاح کنند.
تحولات راهبردی در خاورمیانه و از جمله رویارویی ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای تهران، اوضاع عراق و احتمال شرکت عربستان در کنفرانس صلح خاورمیانه در آنا پلیس از دیگر محورهای مذاکرات سران عربستان و انگلیس است.
از جمله اتفاقات مهم این سفر مصاحبه امیر عبدالله با تلویزیون بی‌بی‌سی است که تا کنون کمتر چنین اتفاقی تکرار شده‌است.
دیوید میلیباند وزیر خارجه انگلیس دیروز درباره این سفر گفت، این دیدار یک دیدار مهم و تاریخی است که به تقویت روابط اقتصادی و تجاری، فرهنگی و سیاسی دو طرف کمک می‌کند.
در این سفر قرار است ۳ توافقنامه میان عربستان و انگلیس امضا شود. این توافقنامه‌ها شامل توافقنامه مالیات، آموزش حرفه‌ای و همکاری در حوزه ورزش است.
● شرکای بزرگ تجاری
عربستان سعودی بزرگترین شریک تجاری انگلیس در خاورمیانه و انگلیس دومین سرمایه‌گذار خارجی در کشور عربستان است.
این سفر ۳ روزه چند ماه بعد از افشای رسوایی و رشوه در جریان فروش سلاح به عربستان در انگلیس برنامه‌ریزی شد.
اوایل سال‌جاری میلادی دفتر رسیدگی به رسوایی‌های مالی در لندن به دستور تونی بلر نخست وزیر وقت و با استناد به مصالح و امنیت ملی، تحقیق درباره رسوایی مالی در قرارداد فروش سلاح انگلیس به عربستان را متوقف کرد.

ترجمه نیلوفر قدیری

منبع : روزنامه همشهری