ایتالیا: کمونیست‏ها و نیروهای چپ پس از پیروزی برلوسکونی

امروز بار دیگر، ایتالیا زیر قدرت نیروهای راستگرا و مؤلفه‏های نوفاشیست، نژادپرست، لیبرال افراطی، مذهبی و مافیایی قرار گرفته است.
بار دیگر و بیش از هر زمان، نیروهای چپگرا در ایتالیا باختند و پراکنده شدند.
نیروهای چپگرا در ایتالیا بین حزب دموکرات (پارتیدو دموکراتیکو، یا پ.د.) که کاملا چپگرا نیست بلکه می‏توان آن‏را به‌عنوان آخرین مصیبت کژروی نیروهای میانه‌رو محسوب داشت، نو مرکز گراها (نو سانتریست‏ها)، فرصت‏طلب‏ها و رویزیونیست‏های بخشی از حزب کمونیست سابق ایتالیا با وارثان دمکرات مسیحی‏ها، کمونیست‏های ریفونداتسیونه کمونیستا (پ.ار.سه.) و کمونیستی ایتالیائی (یا پ.د.سه.ای.) و سایر سازمان‏های کوچک سوسیال دموکرات‏ها، سبزها، تروتسکیست‏ها و غیره تقسیم شده‌اند. چندپارگی نیروهای چپگرا، و هم‏چنین شک و تردیدها، دودلی‏ها و ابهام‏های آن‏ها به پیروزی بزرگ برلوسکونی، فینی و بوسی و هم‏چنین به حادترین شکست نیروهای چپگرا در تاریخ جمهوری ایتالیا انجامید. برای نخستین بار از سال ۱۹۴۶ تاکنون، کمونیست‏ها و سوسیالیست‏ها در مجلس ایتالیا نماینده‌ای ندارند و باید دوباره بیاندیشند و خود را به‌عنوان نیروهای خارج از مجلس سازمان دهند.
مگر چه چیزی رخ داده بود؟ پس از دو سال حکومت پرودی با یونیونه (اتحاد نیروهای میانه‌رو) در انتخابات پیش از موعد ١٣ و ۱۴ آوریل، احزاب و سازمان‏های چپگرا و به‏ویژه کمونیست‏ها در موقعیت بسیار مشکلی قرار گرفتند. هنگامی که در سال ۲۰۰۶ بر پایهٔ یک برنامهٔ پیشرفت‏گرایانه برای بهسازی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی که توسط نیروهای مرکزگرا ارائه شده بود، برلوسکونی و همپالگی‏هایش از حکومت برکنار شدند، امیدهای زیادی که این اتحاد برانگیخته بود، به علت فشارهای زیاد محافظه‏کارترین نیروهای راستگرا، طرفداران «قدرت زیاد» شرکت‏های بزرگ، ارتش، نو لیبرال‏ها و واتیکان، به مرحله اجرا در نیامد. هم‏چنین، در اثر ضعف و اشتباه‏های همان نیروهای چپگرا که نتوانسته بودند در برابر فشارهای نام‏برده مقاومت کنند و پیوندهای آشکار و فعالی را با نهادهای اجتماعی‌ای که نماینده‏شان هستند، با زحمتکشان، جوانان و جنبش‏های گوناگون برقرار سازند، شرکت در حکومتی که موفق نشد به پرسش‏های اجتماعی پاسخ دهد برای احزاب چپگرا بسیار گران تمام شد و در میان شمار فزاینده ناراضیان، سرخوردگی و خصومت ایجاد کرد.
سرانجام، هنگامی که دولت پرودی، پس از آن‏که نیروهای مرکزگرا از پشتیبانی دولتش سر باز زدند، سقوط کرد، نیروهای چپگرا زیر فشار انتقام‏جویانه نیروهای راستگرا و فرصت‏طلبان حزب دموکراتیک (پ.د.) خرد شدند. افزون بر آن، تشکیل یک ائتلاف «چپ ـ رنگین کمان» مرکب از نیروهای کمونیست ریفونداتسیونه کمونیستا و کمونیستی ایتالیائی با سوسیال دموکراتها و سبزها، تصمیمی بود که با عجله، زیر فشار رهبران این احزاب و بدون روح و شخصیت در محتوی و نمادها، برای از بین بردن هویت و تجربه کمونیست‏ها، این مهمترین مؤلفه ائتلاف نام‏برده، به نام به اصطلاح «نو آوری» به سوی یک «چپ نوین و پخش شده» گرفته شده بود. این تصمیم موجب انتقادهای بیشتر و بدگمانی بین هواداران و رأی‌دهندگان شد.
● چه باید کرد؟
پس از توفان، کمونیست‏های ریفونداتسیونه کمونیستا و کمونیستی ایتالیائی، یک مرحلهٔ گذار برای تأمل، بحث و مناظره را تا هنگام برگزاری کنگره در ماه ژوئیه در پیش رو گذاشتند تا بتوانند به سنجش چشم‏اندازها و جای‏گزین‏های سیاسی، اجتماعی و سازمانی‏شان بپردازند و برای حال و آینده پاسخ‏های در خوری بیایند. آیا باید طرح یک حزب چپگرا را که بالقوه منطقی‏تر و میانه‏روتر است ریخت یا به تقویت احزاب موجود و همکاری با نیروهای دیگر ولی بدون از دست دادن هویت خود پرداخت؟ آیا نباید امکان ادغام دو حزب را در یکدیگر در راستای ایجاد حزب کمونیستی نیرومندتر و منسجم‏تر بررسی کرد که برای دفاع از سیاست‏های جای‏گزین، ضدسرمایه‏داری، صلح‏جویانه، اکولوژیستی سازمان یافته باشد و در عین حال بر بنیاد موضوع‏های ویژه آماده همکاری با دیگر نیروهای چپگرایی شود که الزاماً کمونیست نیستند ولی به این اصل که «بدون کمونیست‏ها چپ واقعی وجود نخواهد داشت» معتقدند؟
به هر حال این امر بسیار مهم است که همه اعضا و هواداران احزاب کمونیست ایتالیا در این بحث‏ها و مناظره‏ها شرکت کنند، با این هدف که نتیجهٔ حاصل شده، از تصمیمی دموکراتیک و از تشریک مساعی نشأت بگیرد تا بتوان تماس و اعتماد خلق چپگرای ایتالیا را بار دیگر به‏دست آورد.

منبع: دراپو روژ، نشریه حزب کمونیست بلژیک
تارنگاشت مهر

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی فرهنگ توسعه