نکاتی درباره انتخابات

انتخابات را روشی برای احقاق‌حقوق مردم بدانیم یا راهی برای ادای تکلیف؛ با عیار لیبرال دموکراسی به دنبال آن رویم یا معیار مردم‌سالاری دینی؛ هستی و هویت آن در عالم واقع بسته به یک اصل است و آن تحقق اصل <انتخاب.> همه چیز، از برپایی ستادهای ثبتنام تا صندوق‌های رای، تدارکی برای به ظهور رساندن این اصل است.
از سوی دیگر، انتخابات در صحنه سیاسی امروز ایران، لوح مخفی‌ای را می‌ماند که لا‌یه‌های ناپیدای آن در گذر حوادث و گذشت لحظه‌ها رو به باز شدن است.
اما همیشه و در دوران انتخابات این پرسش اصلی مطرح می‌شود که یک کاندیدا باید چه ویژگی‌ها و چه خصوصیاتی داشته باشد که او را ممتاز کرده و مردم را ترغیب کند که برای تحقق برنامه‌های او راهی صندوق‌های رای شده و در سرنوشت کشور شرکت فعال داشته باشند. در این میان چند دیدگاه وجود دارد. برخی صفت دینداری را برای کاندیدا اصل می‌شمارند و عده‌ای دیگر لیاقت و کاردانی و برخی سوابق درخشان و برخی دیگر به برنامه‌های نوآورانه معتقدند.
بی‌شک تلفیقی از تمامی موارد گفته شده می‌تواند یک فرصت ایده آل باشد اما کپی کردن و نقد غیرمنصفانه و نداشتن برنامه از معضلا‌ت اصلی به شمار می‌آید. دنیای امروز به تفکر دقیق نیاز دارد و برای هدایت بازوی اجرایی کشور یک مجموعه کارآمد لا‌زم است. ‌
انتخابات در ایران طی دهه گذشته هرکدام سرفصل یک تحول بوده است. عناصر این تحول اجتماعی اولا‌ <آگاهی> و ثانیا <اعتماد و فرصت> است که یکجا به کارگزاران جامعه ارزانی شده است. مراد از <آگاهی> این است که نتیجه هر انتخابی، زنگ هشداری برای متولیان امور بوده که به مطالبات نادیده و ناشنیده جامعه گوش بسپارند.
منظور از <اعتمادسازی و فرصت‌آفرینی> هم این است که انتخابات، نگاه جامعه‌ای ناراضی و منتقد را از الگوی مقابله جویانه به روش‌های مسالمت‌آمیز داخل نظام معطوف کرده است. شکاف پدید آمده بین دولت و مردم که به اقرار اهل نظر، مخاطراتی در پی دارد و انتخابات پنج سال اخیر این خطرات را یا خنثی کرده و یا به تاخیر انداخته است.
انتخابات همانند انقلا‌ب‌ها، انرژی متراکمی از قدرت سیاسی را برای جامعه و نظامی که دچار فتور و رخوت شده، فراهم می‌کند. این انرژی که چیزی جز حمایت و همراهی مردم نیست چنانچه به ظهور سیاست‌ها و ساختارهای جدید منجر نشود، به آسانی تحلیل خواهدرفت. سه انتخابات ۷۶ تا ۸۰ ماشین حکومتی ایران را به چنین سطحی از قدرت رساند اما در مرحله تبدیل به سیاست‌ها، قوانین و ساختارهای جدید با کارشکنی و مقاومت لجبازانه مخالفان و بی‌برنامگی احزاب و مجریانش روبه‌رو شد.
انتخابات اخیر آشکار کرد که مشارکت مردم در عرصه انتخابات یک <شرط> بزرگ دارد و آن اطمینان از نتیجه بخشی و تاثیرگذاری عینی آرا است.

جواد دلیری

منبع : روزنامه اعتماد ملی