‌یک راز نه چندان پنهان ‌سرمایه‌پذیری و سرمایه ‌پرانی!‌

در سال‌های گذشته، تعریف رسانه‌های رسمی و غیررسمی ما از سران کشورهای عربی، شامل کلیشه‌ای مشخص بوده است که براساس آن، اغلب سیاستمداران عرب افرادی بی تدبیر و خوش‌گذران هـستند که هیچ خاصیتی برای دیگران ندارند. اما برخلاف این توصیف کلیشه‌ای، هم‌اکنون نشانه‌هایی وجود دارد که ثابت می‌کند حداقل در برخی از کشورهای عربی، تدبیر و مدیریت در حال پیشرفت قابل توجه است و دستاوردهای این پیشرفت نیز برای همگان قابل مشاهده می‌باشد. موفقیت در جذب سرمایه‌های خارجی از کشورهای گوناگون – از جمله ایران– و نیز ایجاد فضای مناسب برای افزایش روزافزون سرمایه‌های جذب شده یا ایجاد شده در آن کشورها یکی از نشانه‌های حاکمیت تدبیر و برنامه‌ریزی در آنهاست.
ناگفته پیداست که جذب سرمایه یا ایجاد فضا برای خلق سرمایه، به خودی خود نمی‌تواند یک هدف باشد بلکه این روش نوین اقتصادی، وسیله‌ای است تا این کشورها، به هدف خود یعنی افزایش رفاه عمومی برسند که الحق باید گفت بعضی از آنها گامهای موفقی در این زمینه برداشته‌اند.
البته در کشور ما عده‌ای وجود دارند که ترجیح می‌دهند از اهمیت این پیشرفت‌ها بکاهند. اما علیرغم این اراده، گاه سخنانی بر زبان مسئولان دولتی جاری می‌شود که اعتراف دقیق‌ به پیشرفت‌های غیر قابل انکار در برخی کشورهای عربی است.* از سوی دیگر متأسفانه بعضی افراد تنها مسحور ظواهر در این کشورها می‌شوند اما حاضر نیستند به دنبال شناسایی علل و عواملی بروند که موجب برخی پیشرفت‌ها و موفقیت‌ها شده است.
این در حالی است که اگر کسی از انگیزه کافی برخوردار باشد کشف این راز نه چندان پنهان، برای او مشکل نیست. این راز، آنست که تصمیم‌گیران اصلی در این کشورها، خصلت <محافظه‌کار بـودن> سرمایه را تشخیص داده‌اند و سرمایه‌گذاران را مطمئن ساخته‌اند که حقوق و حرمت آنها حفظ خواهد شد.
هفته گذشته به صورت همزمان دو خبر در ایران و امارات منتشر شد. در امارات، طی اقدامی بی‌سابقه، یک وزیر پرقدرت به دستور رئیس امارات از کار برکنار شد و تاریخ محاکمه او نیز تعیین گردید. رسانه‌های اماراتی در خبری که ظاهراً مخاطب آن، ملت خودشان بود در واقع پیامی اطمینان ساز برای سرمایه‌گذاران خارجی ارسال نمودند که <دولت امارات، امنیت سرمایه‌گذاران را بر اعتبار دولتمردان خود ترجیح می‌دهد>! البته هنوز ابعاد حادثه‌ای که منجر به برکناری وزیر دولت امارات شد مشخص نیست اما رسانه‌های آن کشور – که تحت اشراف ظریف حاکمیت قرار دارند– به بهره‌برداری تبلیغاتی مناسبی از این خبر پرداختند تا نشان دهند اگر کسی حق سرمایه‌گذاران خارجی را ضایع نماید با برخورد شدید حکومتی مواجه خواهد شد؛ حتی اگر ضایع کننده حق، یک وزیر باشد که نسبت به شریک غیر اماراتی خود، مرتکب خیانت در امانت شده است.
دقیقاً هم زمان با انتشار و تبلیغ پیرامون این خبر در حوزه خلیج فارس، یک نماینده مجلس ایران نگرانی خود نسبت به سرنوشت بسیاری از سرمایه‌گذاران ایرانی در امارات را بیان کرد و خواستار دخالت وزارت خارجه ایران برای جلوگیری از تضییع حقوق ایرانیان مقیم امارات گردید. تردیدی وجود ندارد که حجم سرمایه ایرانیان در امارات، یکی از بالاترین ارقام سرمایه‌گذاری خارجی در آن کشور است که بخشی از این سرمایه، بدلیل شرایط نامساعد داخلی به طرف بازار امارات سرازیر شده است و بخش زیادی از آن نیز حاصل زحمات ایرانیان مقیم امارات است که نتیجه آن، در پیشرفت قابل توجه آن کشور، مشهود است.
در مورد علت خروج سرمایه‌‌های کلان از ایران، بحث‌های زیادی مطرح شده است. از جمله رئیس قوه قضائیه تاکنون چندبار نسبت به بعضی اقدامات و اظهارنظرهای رسمی داخلی که موجب فرار سرمایه‌ها از کشور می‌شود هشدار داده است. او بعضی از این اقدامات و اظهارات – که معمولا به بهانه مبارزه با مفاسد اقتصادی مطرح می‌شود– را بزرگترین مفسده اقتصادی دانسته است. تکرار این نگرانی توسط عالی‌ترین مقام قضایی در طی سالهای گذشته، نشان می دهد که او نتوانسته است بعضی مقامات و تریبون‌داران را به مراقبت در اظهارنظرهای فراری دهنده سرمایه‌ها، وادار سازد و سخنان و اقدامات <سرمایه پران> همچنان ادامه دارد. اما به نظر می‌رسد او و برخی مقامات عالی‌رتبه دولتی می‌توانند از انگیزه <سرمایه پذیری> اماراتی هم استفاده کنند و با ابلاغ رسمی نگرانی سرمایه گذاران – و به طور کلی فعالان اقتصادی ایرانی مقیم امارات– از مقامات اماراتی بخواهند همان طور که به خاطر شکایت ورثه یک بازرگان لبنانی، وزیر اماراتی را از کار برکنار کردند شکایت سرمایه گذاران ایرانی و اظهارات عجیب نماینده مجلس ایران در این مورد را نیز رسیدگی نمایند. البته در این مقطع، مهم نیست که سرمایه‌های به خطر افتاده ایرانیان، سرمایه‌هایی است که در سال‌های اخیر به خاطر شرایط سیاسی و اقتصادی از کشورمان خارج شده است یا حاصل دسترنج ایرانیان مقیم امارات است که با هوشمندی، برنامه‌ریزی و فرصت‌شناسی آنها به دست آمده است. هرچه باشد دولت و قوه قضائیه ایران موظفند از حقوق همه آحاد ایرانی در تمام نقاط جهان حمایت کنند. اقدام اخیر سران امارات در حمایت از یک سرمایه‌گذار لبنانی نشان می‌دهد که آنها مایل نیستند حتی <توهم ناامنی> سرمایه در کشورشان وجود داشته باشد. پس لازم است این فرصت، به خوبی توسط مسئولان ایرانی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نگارنده گمان می‌کند اگر آنچه که توسط نماینده مجلس ایران بیان شده است دقیق و صحیح باشد، تمام یا بخشی از آن، ناشی از سوءاستفاده مدیران و ماموران میانی کشور امارات است که تاکنون اطمینان داشته‌اند مقامات بلندمرتبه کشورمان، نگرانی سرمایه‌گذاران ایرانی را به مقامات عالی‌رتبه و تصمیم‌گیران اصلی امارات منتقل نخواهند کرد و لذا آنها می‌توانند با خیال آسوده، به تضییع حقوق بعضی از ایرانیان بپردازند. مقامات ایرانی به خوبی می‌دانند سرمایه‌گذار ایرانی، در هر نقطه از جهان که باشد ضمن تلاش برای سودآوری و آبادسازی محل سکونت خود، گوشه چشمی به ایران و ایرانیان دارد. پس لازم است که سرمایه او – اعم از مالی، مدیریتی یا برنامه‌ریزی– مورد حمایت رسمی دولت ایران قرار گیرد و در کنار این حمایت، از سرمایه‌گذارانی که اکنون مسکنی غیر از خانه مادری دارند خواسته شود که حداقل بخشی از سرمایه مالی یا فکری خود را در خدمت آبادانی <مام‌میهن> قرار دهند.

*استاندار جدید مازندران:اگر طی دو فاصله زمانی بسیار کوتاه به دبی مسافرت کنید شاهد تغییرات و تنوع زیادی در داخل این شهر به لحاظ اقتصادی و تفریحی خواهید شد در صورتی که خیابان‌های <فرهنگ> و <قارن> ساری پس از گذشت ۱۲ سال جز برخورداری از ترافیک سنگین، تغییری نکرده‌اند.

منبع : روزنامه آفتاب یزد