عملیاتی به انگیزه تلافی و انتقام

ارتش آمریكا هنوزدر حسرت یك پیروزی درصحنه جنگ های خاورمیانه به سرمی برد. ازمیان چندین عملیات خردوكلانی كه ژنرال های آمریكایی درشمال، جنوب وغرب خاورمیانه انجام داده اندهمگی باناكامی وشكست روبه روشده است.
امااكنون آمریكایی ها، پس از گذشت نزدیك به ۱۷سال ازعملیات بی نتیجه شان درشمال آفریقاباردیگر بخت خویش رادرمیدان جنگ سومالی به محك آزمون نهاده اند. بنابراین آنهاعملیات جدید خودرادرابعادی وسیع ترشروع كرده اند و با استفاده از هواپیماهای جنگی ای سی ۱۳۰مردم را در شمال و مركز سومالی مورد هدف قرار می دهند. این درحالی است كه تنها اتهام مردم فقیرسومالی واسلام گراهای این كشوراین است كه به اصطلاح برخی رهبران القاعده روزی به این كشوررفت وآمدداشتند. اما ابعاد سیاسی عملیات جدید آمریكایی ها آشكارترازآن بودكه جامعه جهانی با دستاویزی چون نفوذ القاعده براین حملات مهرتأیید بزند، این حملات كه از قسمت شمالی در پایگاه بزرگ واكنش سریع آمریكا در جیبوتی انجام گرفت، از دید بیشتر ناظران یك مفهوم بیشترنداشت وآن این كه این بار نیروهای آمریكا فقط برای انتقام شكست سال ۱۹۹۳وجبران بزرگ ترین تحقیرسیاسی آن روزارتش این كشور، به شمال آفریقا هجوم برده اند. گزارش تحلیلی مفسراكونومیست ازاین نظر سخن های تازه برای گفتن دارد.
نیروی های نظامی آمریكا برای خرد كردن مقاومت مردم با تأخیر، اما بناچاربه سومالی بازگشته اند. در هفتم ژانویه ،۲۰۰۷ هواپیماهای جنگی ای سی۱۳۰ به رهبری «مقر فرماندهی عملیات ویژه» پایگاه نظامی آمریكا در جیبوتی، مراكزاسلام گراها در شهرهای جنوبی هم مرز با كنیا را مورد هدف قرار دادند. از سوی دیگر گزارش ها حاكی از آن است كه در این عملیات از بالگردها و همه جنگ افزارهای نظامی استفاده شده است. به نظر می رسد كه نیروهای اسلام گرا در سومالی كه تعداشان هزاران تن برآورد شده در جنوب به وسیله ارتش كنیا، از شمال به وسیله اتیوپی و از دریا نیز از سوی نیروهای آمریكا محاصره شده اند. نتیجه این كه تعدادی از این ها یا باید آب و خاك خویش راترك كنند و یا كشته شوند.
اسلام گراها دریك تاكتیك برای پرهیز ازخونریزی از ۱۹دسامبر ۲۰۰۶ به بعد بدون مقاومت مناطق مركزی و موگادیشو پایتخت و بندر «كیسمایو» را یكی پس از دیگری از دست دادند. با این حال ناظران آگاه توان نظامی اسلام گراها را دست بالا می گیرند و انتظار دارند كه این نیروها بار دیگر در چند ماه آینده از نیزارها و پناهگاه ها بیرون آمده و جنگ چریكی گسترده ای را آغاز كنند.
با این همه، عملیات نظامی آمریكا پرسش های ناخوشایندی را در اذهان به وجود آورده است. به طور مثال چه تعدادی از مردم در بمباران اولیه كشته شده و علاوه برآن این افراد چه كسانی بودند؟ به نظر می رسد كه تعداد كشته ها به احتمال زیاد از ده ها و صدها نفرفراتر می رود.اخبار نگران كننده ای دردست است از جمله یك پزشك معالج اسلام گراها می گوید: زنان و كودكان از قربانیان اصلی این بمباران ها بودند. آمریكایی ها از ای سی ،۱۳۰ هواپیماهای غول پیكر برای نابود كردن منطقه به كار گرفتند. قبل از این كه پای خبرنگاران و امدادگران به منطقه عملیات برسد، فوری آثار خونریزی و انهدام پاكسازی می شوند. آمریكایی ها مدعی هستند كه این عملیات را فقط برای از میان بردن نیروهای القاعده قبل از فرارآنها از سومالی انجام داده اند. اما این ادعا نمی تواند درست باشد، زیرا اسلام گراهای مبارز سومالی بیشتر از نوجوانان هستند.
جرم این گروه اتحادمحاكم اسلامی این بوده كه قصد پناه دادن به چند چهره ضدآمریكایی را داشته اند. فضول عبدالله محمد یكی از این افراد است كه آمریكایی هامدعی هستندكه او رهبری القاعده در شرق آفریقا را به عهده دارد. گفته می شد كه این فرد در بمباران اخیر كشته شده است، اما نیروهای آمریكا این خبر را تكذیب می كنند.
هیچ اطلاعات دقیقی در باره چگونگی اجرای عملیات آمریكا در دست نیست. گفته می شود آمریكایی ها گزارش های غلطی را پیش از عملیات منتشر كرده اند. با توجه به وجود سایه وار عبدالله محمد، اما حتی شواهدی از وجود چنین شخصی در دست نیست و یا این كه معلوم نیست ۲متهم تحت تعقیب دیگریعنی ابوطاها ال سودانی، متخصص درامورتسلیحات ویا صالح علی صالح نبهان در كجا هستند. از سوی دیگر اخبار رسیده از منابع مختلف تصریح دارد كه چندین فرمانده اسلام گرا از جمله رهبران سیاسی محاكم اسلامی پیش از حمله اتیوپی قبل از این كه موگادیشو سقوط كند، خاك سومالی را ترك كرده بودند.
عبدالله یوسف رئیس جمهوری دولت انتقالی سومالی، اقدام آمریكا در سركوب اسلام گراها را ستود ولی به نظر نمی رسد كه او این سخنان را برای مردم سومالی بیان كرده باشد. زیرا این حمله با انتقاد شدید جهان اسلام روبه رو شد و دبیر كل سازمان ملل متحد بی درنگ ضمن هشدار به آمریكا اعلام كرد كه « این گونه عملیات منجر به گسترده تر شدن دشمنی خواهد شد».
احتمال می رود كه عملیات آمریكا و اتیوپی منجر به صف آرایی مسلمانان در برابر آمریكا شود و این همان چیزی است كه مبارزان آرزوی آن را دارند. كاخ سفیدهنوزازیاد نبرده كه چگونه حمایت سیا از جنگ سالاران طرفدار آمریكا برای سركوب طرفداران مبارزان مذهبی سومالی در تابستان گذشته به تقویت اسلام گراها در این كشور انجامید و جنگ سالاران مورد حمایت آمریكا با خفت موگادیشو را ترك كردند. همه می دانندكه اسلام گراها حتی اگركشته شوند به عنوان شهید دیده خواهندشد. بنابراین لازم است كه آمریكا همه جوانب را در نظر بگیرد و همه تلاش خود را در چارچوب جنگ و ترور نبیند.
بنابراین واشنگتن می داندكه باوجود حمایت عبدالله یوسف از عملیات آمریكا، واكنش مردم سومالی و جهان اسلام در ماه های آینده چه خواهد بود. از زمانی كه نیروهای آمریكا درسال ۱۹۹۳در سومالی كشته شده اند تا ۷ژانویه امسال، دولت های آمریكا نسبت به اوضاع سومالی چشم پوشی می كردند. واقعیت این است كه اطلاعات امنیتی نیروهای آمریكا در باره سومالی بسیار ضعیف است و بیشتر منابع آنها جنگ سالاران موگادیشو بوده است. ضدیت بیشتر سومالیایی ها با آمریكا ناشی از سوابق تجاوزات این كشور و یا حمایت آمریكا از اسرائیل و كفاراست.
به هرصورت بمباران سومالی موجب شد تا بار دیگر آمریكا به وسط صحنه حوادث این كشور برگردد. آمریكا همزمان با تبادل اطلاعات نظامی با اتیوپی، گوشی هم به وزرای دولت انتقالی در موگادیشو كه بیشتر از جنگ سالاران هستند، دارد. برخی ها تصمیم آمریكا مبنی بر پیوستن به حمله به سومالی را ناشی از توسعه همین سیاست می دانند.
درسوی دیگراین كه آمریكا ناشیانه به اسلام گراها برچسب همكاری با القاعده می زند و براساس همین استدلال وارد جنگ می شود، موجب ناخرسندی اتحادیه اروپا حتی انگلیس و ایتالیا به عنوان یكی از اعضای «گروه بین المللی تماس» شده است. به هرحال آمریكا به شمال آفریقا بازگشته است و دخالت نظامی در سومالی نسخه دیگری ازعملیات این كشوردرخاورمیانه است، اما ضریب شكست این عملیات درسومالی بسی بیشتر ازنقاط دیگر خاورمیانه است. حتی اگرواشنگتن بخواهد پس ازتثبیت قدرت میان اسلام گراهای میانه رو ودولت انتقالی آشتی برقراركند، مردم نسبت به چنین دولتی بیش از پیش بیگانه و بدبین خواهندماند.

محمد بخشنده

منبع : روزنامه ایران