مدیریت و گزارش عملکرد زیست‌محیطی صنعت با KPIs

مدیریت و ارائه گزارش عملکرد زیست‌محیطی با بهره‌گیری از (KPIS (Key Performance Indicatores زیست‌محیطی علی‌رغم حفاظت از محیط زیست و پایداری آن می‌تواند منجر به سودهای عظیم تجاری برای صنایع نیز شود. شاخص‌های کلیدی عملکرد، معیارهای اندازه‌گیری مالی و غیرمالی هستند که به منظور تعیین کیفیت اهداف و انعکاس عملکرد استراتژیک یک سازمان به کار برده می‌شوند. این شاخص‌ها به منظور ارزیابی موقعیت کنونی صنعت و تعیین راهکارهای مناسب برای هوشمند کردن کسب و کار استفاده می‌شوند. فعالیت، مراقبت و بازبینی شاخص‌های کلیدی عملکرد در طول زمان به‌عنوان یک موضوع شناخته شده در مراقبت از فعالیت کسب و کار صنایع مطرح می‌باشد. شاخص‌های کلیدی عملکرد اغلب به‌عنوان یک ارزش استفاده می‌شوند و برای اندازه‌گیری فعالیت‌هائی از قبیل میزان سودمندی نقش رهبری در توسعه سازمان، اشتغال، خدمات و رضایت، از طریق تکنیک‌هائی مانند کارت امتیازی متوازن (Balance Scorecard). براساس نوع و استراتژی سازمان‌ها شاخص‌های کلیدی عملکرد با یکدیگر متفاوت می‌باشند.
شاخص‌های کلیدی عملکرد به اندازه‌گیری میزان پیشرفت سازمان در جهت اهداف تعیین شده کمک می‌کنند، ولیکن برای اندازه‌گیری فعالیت‌های مبتنی بر دانش مشکل دارند. شاخص کلیدی عملکرد بخش کلیدی از یک هدف قابل اندازه‌گیری است که از یک مسیر، شاخص، الگوبرداری، هدف و محدوده زمانی ساخته شده است. به‌عنوان مثال: افزایش درآمد توسط هر فروشنده از ۱۰ پوند به ۱۵ پوند، در این مثال درآمد توسط هر فروشنده یک شاخص می‌باشد. شاخص‌های کلیدی عملکرد نباید با عوامل موفقیت بحرانی Critical Success Factor) CSF) اشتباه شوند. همان‌طور که در مثال بالا آمده، عامل موفقیت بحرانی، عواملی هستند که باید از قبل برای دست یافتن به اهداف مورد نظر تعیین شده باشند. به‌عنوان مثال، جا انداختن محصول در بازار، شاخص‌های کلیدی عملکرد زیست‌محیطی (KPIs) ابزاری را برای پایش و اندازه‌گیری آلاینده‌های زیست‌محیطی در صنایع فراهم می‌سازند. KPIs معیارها و استانداردهای قابل اندازه‌گیری و سنجش هستند که مبین عملکرد زیست‌محیطی یک صنعت در بحث دست‌یابی به اهداف خرد و کلان زیست‌محیطی می‌باشند.
● شاخص‌های کلیدی عملکرد (PIs) زیست‌محیطی و اهمیت آنها:
اثرات و پیامدهای منفی و زیان‌بار زیست‌محیطی مهم و بارز ناشی از عملکرد صنایع در حال افزایش است و به‌طور قطع این روند تداوم خواهد داشت. برای مثال وجود نقص در طراحی سایت‌ها و پروژه‌ها که احتمالاً باعث ایجاد اثرات زیست‌محیطی بارز Significant Aspect) SA) می‌شود، ممکن است دارای اثرات و خطرات طولانی مدت زیست‌محیطی بر جامعه بوده و آینده صنعت و جامعه را به مخاطره اندازد.
بنابراین از دولت انتظار می‌رود که سازمان‌ها را به استفاده از KPIs (Key Performance Indicatores) زیست‌محیطی ترغیب کنند و این مهم را ضروری سازند تا زنجیره‌ای مناسب بین عملکرد زیست‌محیطی با کاهش آلاینده‌های مربوطه و عملکرد مالی در صنایع برقرار شود. شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs) زیست‌محیطی به دلایل زیر حائز اهمیت هستند:
۱) KPIs پارامترهای کلیدی را در صنعت مورد ارزیابی قرار می‌دهند و به منظور درک و فهمیدن فعالیت‌های زیست‌محیطی صنایع و خدمات پس از فروش آنها مهم هستند. KPIs معضل ارائه گزارش‌های طولانی را که بسیاری از آنها ممکن است ارتباط چندانی با موضوع نداشته باشند، مرتفع می‌سازند.
۲) قوانین و مقررات زیست‌محیطی جهت گزارش دقیق عملکردها و نکات بارز زیست‌محیطی نیازمند استفاده از KPIs می‌باشند.
۳) بیشتر صنایع تقریباً جهت جمع‌آوری اطلاعات خود و نیز به دلیل محاسبه اطلاعات تجاری استاندارد نظیر صورت حساب‌های انرژی و هم‌چنین به دلیل این‌که تقریباً اکثر صنایع موظفند به‌طور خاص برخی اطلاعات و آمار زیست‌محیطی آلاینده‌های خود را به سازمان محیط زیست گزارش می‌کنند، نیازمند بهره‌گیری از KPIs زیست‌محیطی هستند. ۲۲ شاخص زیست‌محیطی ذیل به‌عنوان مهمترین شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs) زیست‌محیطی در صنعت تعیین گردیده‌اند:
▪ آلودگی هوا:
۱) گازهای گلخانه‌ای
۲) باران اسیدی، یوتریفیکاسیون (پدیده‌ پرغذائی یا خوراکوری) و مه دود (اسموگ) فتوشیمیائی
۳) گردوغبار و ذرات معلق
۴) مواد مخرب لایه ازن
۵) ترکیبات آلی فرّار
۶) انتشار فلزات به هوا
▪ آلودگی آب:
۷) مواد غذائی یا نوترینت‌ها (نیترات‌ها، فسفات‌ها و ...) و آلاینده‌های آلی
۸) ورود انواع فلزات خصوصاً فلزات سنگین به آب
▪ آلودگی خاک:
۹) انواع آفت‌کش‌ها و کودها
۱۰) ورود انواع فلزات خصوصاً فلزات سنگین به خاک
۱۱) اسیدها و آلاینده‌های آلی
۱۲) انواع ضایعات (مکان‌های دفن، زباله‌سوزها و مواد بازیافتی)
۱۳) ضایعات رادیواکتیو
▪ منابع اولیه:
۱۴) آب و خصوصیات فیزیکی، شیمیائی و بیولوژیکی آن
۱۵) گاز طبیعی
۱۶) نفت خام
۱۷) انواع فلزات
۱۸) زغال سنگ
۱۹) مواد معدنی و سنگ‌ریزه‌ها
۲۰) انواع کانی‌ها
۲۱) کشاورزی
۲۲) جنگل‌ها
● معیارهای اندازه‌گیری:
معیارهای اندازه‌گیری، متغیرهای سیستمی یا روش‌های کمی یا ارزیابی دوره‌ای هستند که قابلیت اندازه‌گیری برای آنها وجود دارد. آنها همواره با ارزیابی‌های گذشته مقایسه و تفسیر می‌شوند. معیارهای اندازه‌گیری معمولاً براساس موضوعات زیست‌محیطی، اختصاصی می‌شوند، در چنین مواردی، آنها فقط در یک محدوده مشخص اعتبار دارند و نمی‌توان مستقیماً فقط در یک محدوده آنها تفسیر نمود. جدول (۱) عناصری را توصیه می‌کند که برای تعیین معیارهای اندازه‌گیری شناخته شده‌اند.
● تعیین و طبقه‌بندی شاخص‌ها:
شاخص‌های کلیدی عملکرد با اهداف و محرک‌های کسب و کار فرق می‌کند. یک مدرسه ممکن است عدم موفقیت دانش‌آموزانش را به‌عنوان شاخص‌های کلیدی عملکرد مورد رسیدگی قرار دهد این عمل احتمالاً به فهمیدن جایگاه مدرسه در جامعه آموزشی کمک می‌کند، در حالی‌که در صنایع ممکن است درصد کاهش درآمد ناشی از مشتریان از دست رفته به‌عنوان یک شاخص مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
نکته حائز اهمیت در این‌جا تعیین حداقل شاخص‌های عملکرد کلیدی در سازمان‌ها و صنایع می‌باشد. نکات مهم کلیدی برای تعیین شاخص‌ها عبارتند از:
ـ تعریف اولیه از فعالیت‌های کسب و کار و اقدامات زیست‌محیطی.
ـ داشتن اهداف عملیاتی شفاف و صریح از نیازمندی‌های کسب و کار و فعالیت‌های زیست‌محیطی در صنعت.
ـ داشتن معیارهای اندازه‌گیری کیفی/ کمی از نتایج و مقایسه آنها با مجموعه اهداف.
ـ بررسی‌ مغایرت‌ها و تنظیم مراحل یا منابع برای انجام اهداف کوتاه مدت.
شاخص‌های کلیدی عملکرد مجموعه‌ای از ارزش‌ها را تعیین می‌کند که برای اندازه‌گیری فعالیت‌ها استفاده می‌شوند. این مجموعه از ارزش‌ها که از طریق خلاصه کردن اطلاعات حاصل می‌شود شاخص نامیده می‌شوند. شاخص‌های قابل شناسائی می‌توانند به‌عنوان کاندیدهای احتمالی برای شاخص‌های کلیدی عملکرد محسوب شوند. این شاخص‌ها می‌توانند به‌صورت طبقه‌بندی‌های ذکر شده در زیر خلاصه شوند:
ـ شاخص‌های کمی که می‌توانند به‌صورت عددی ارائه شوند.
ـ شاخص‌های کاربردی که با فرایند موجود شرکت ارتباط برقرار می‌کنند.
ـ شاخص‌های راهنما که بیانگر وضعیت بهتر یا بدتر شدن سازمان است.
ـ شاخص‌های عملیاتی که بر کنترل سازمان و نتایج تغییرات دلالت دارند.
● گزارش عملکرد زیست‌محیطی:
▪ انواع گزارشات:
صنایع به دو صورت می‌تواند مسائل مهم زیست‌محیطی خود را گزارش کنند:
ـ گزارشات اجباری (طرح خود اظهاری).
ـ گزارشات اختیاری (داوطلبانه) برای مثال گزارش مسئولیت‌های همکاری صنایع (CR).
دولت‌ها اطلاعات زیست‌محیطی را به‌صورت CSR (مسئولیت‌های اجتماعی سازمان) مسئولیت‌های مشترک (CR) توانائی و پایداری یا نتایج و گزارش که فقط بر پایه مسائل زیست‌محیطی انتشار می‌دهند. سازمان‌ها و صنایع باید فعالیت‌های خود را، جهت کاهش اثرات اجتماعی، زیست‌محیطی مضر ناشی از فعالیت‌ها، محصولات و خدمات خود، با این استانداردهای زیست‌محیطی، مطابقت دهند. لذا اطلاعات مشابه می‌توانند در گزارشات مختلف به کار گرفته شوند. برای مثال یک صنعت ممکن است تغییرات اقلیمی ناشی از آلاینده‌های خود را به‌عنوان بخشی از گزارش خود اظهاری تهیه و گزارشی از آن ارائه نماید. این موضوع‌ها باید در گزارش سالیانه یک صنعت آورده شود و مورد بحث قرار گیرد.
▪ راهنما و چارچوب گزارش‌دهی:
افزایش تقاضا و نیاز جامعه و ذینفعان به روشن‌سازی و شفاف‌سازی آثار زیان‌بار زیست‌محیطی و چالش‌های مسئولیت‌های مشترک بین صنایع مبین این است که تعداد روش‌های گزارش‌دهی و چارچوب‌های آنها در حال افزایش و فراگیر شدن است. شاخص‌های کلیدی عملکرد در جهت کمک به تهیه و ارائه گزارشات زیست‌محیطی توسط صنایع در مورد اثرات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های خود، با لحاظ معیار هزینه ـ کارائی بسیار مؤثر می‌باشند.
▪ مهمترین سیستم‌های مدیریت زیست‌محیطی:
ـ آئین‌نامه‌ اروپائی EMAS (بیانیه مدیریت اقتصادی، اجتماعی اروپا)
ـ سیستم استاندارد ISO ۱۴۰۰۱
EMS ـ (صنایعی که تمایل دارند یک فاز رویکردی برای اعمال EMS داشته باشند می‌توانند از فرایند BS ۸۵۵۵ پیروی کنند)
● اصول گزارش‌دهی:
▪ اصول کلی:
صرف نظر از چارچوب و قواعدی که یک سازمان جهت ارائه گزارش عملکرد خود از آن پیروی می‌کند، برخی اصول مشترک وجود دارد که صاحبان صنایع و سهام‌داران آنها را از مناسب بودن فرآیند و محصولات تولیدی خود را که از قوانین و مقررات زیست‌محیطی تبعیت می‌کنند، مطمئن می‌سازند. این اطلاعات می‌تواند به‌صورت بخش کوچکی در گزارش ارائه شود و به سایر شاخص‌های کلیدی عملکرد در متن گزارش افزوده شوند.
▪ اصل شفاف‌سازی:
شفاف‌سازی برای تهیه و ارائه یک گزارش عملکرد معتبر و موثق ضروری سات. فرآیندهای داخلی، سیستم‌ها و روش‌های اجرائی فقط به‌عنوان اطلاعات کمیتی مهم هستند. نکات ویژه‌ای در توضیح این مطلب که چرا و چگونه اطلاعات باید جمع‌آوری شوند و در ارتباط با اصول گزارش‌دهی مهم هستند، عبارتند از:
ـ سطح کلی شفاف‌سازی گزارش عملکرد زیست‌محیطی.
ـ احساس مسئولیت برای ایجاد ارتباط منطقی بین محیط زیست و توسعه پایدار (Sustainable Development).
ـ ارائه تعریف و تفسیر روشنی از قوانین و مقررات زیست‌محیطی برای صنایع جهت استفاده در گزارش عملکرد زیست‌محیطی.
ـ ارائه شرح مبسوطی از خطرات و پیامدهای زیست‌محیطی فرآیندهای صنعت.
▪ اصل جوابگو بودن:
یک صنعت باید به خاطر انتشار آلاینده‌های زیست‌محیطی که نتیجتاً باعث آلودگی محیط زیست پیرامون می‌شود در مقابل اقشار مختلف جامعه مسئول و جوابگو باشد. نکات ویژه‌ای که در ارتباط با این اصل مدنظر قرار می‌گیرند عبارتند از:
ـ تعریف، سطح و ویژگی‌های تعهد و التزام سهامدار به صنعت.
ـ نحوه اجرا و سطح کیفیت بیانیه ایمنی، بهداشت حرفه‌ای و محیط زیست.
ـ ایجاد ارتباط بین گزارش عملکرد زیست‌محیطی با محاسبات و گزارش عملکرد سالیانه یک صنعت.
ـ حضور، تداوم و ثبات استراتژی و خط مشی زیست‌محیطی با ارائه اطلاعات زیست‌محیطی مورد نیاز سرمایه‌گذاران و سهام‌داران.
▪ اصل‌ معتبر بودن:
ضروری است که هرگونه گزارش عملکرد زیست‌محیطی جهت تفهیم این موضوع که صنعت در یک حرکت و جنبشی همه جانبه و گسترده همراه با جامعه جهت اجرای اصول توسعه پایدار همگام شده است، ارائه گردد. نکات ویژه‌ای که با این اصل مرتبط هستند، عبارتند از:
ـ تفهیم مفهوم توسعه پایدار و این‌که چگونه صنعت باید از آن استفاده کند.
ـ سیاست‌ بازرگانی (خرید، تهیه و انجام خدمات) صنایع و انجام فعالیت‌های مناسب جهت مدیریت اثرات ذخایر زنجیره‌ای عرضه و تقاضا و محصولات تولیدی.
ـ تشریح گواهینامه خارجی یا بهره‌گیری از یک سیستم مدیریت زیست‌محیطی (EMS) جامع و جمع‌‌آوری سایر اطلاعات و داده‌ها.
ـ اعمال مدیریت مناسب در خصوص روش‌های اجرائی کار.
● اصول KPIs:
هم‌چنین علاوه‌بر اصول و اطلاعات عمومی مندرج در گزارش عملکرد، برخی اصول کلی ویژه KPIs وجود دارند که در ذیل تشریح می‌گردند:
▪ اصل کمّی بودن:
KPIs باید اندازه‌گیری شوند، بنابراین لازم است در طیف کمّی قرار گیرند. این به آن معنی است که آن شاخص‌ها می‌توانند بر هدف مورد نظر اثربخشی داشته باشند. به‌عنوان مثال: اهداف مورد نظر می‌توانند با تنظیم کاهش خروجی‌ها و انتشارات ذرات معلق جهت انطباق با استانداردهای زیست‌محیطی تنظیم شود، البته اگر آن هدف در یک واژه کمی شده اظهار شود. به این طریق کارائی سیاست‌ها و سیستم‌های مدیریت زیست‌محیطی می‌توانند اثبات شود.
اندازه‌گیری اثرات زیست‌محیطی اغلب نتیجه برخی تخمین‌ها و برآوردهاست، نظیر تخمین خروجی دی‌اکسید کربن ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی. استانداردهای متعددی وجود دارند که می‌توانند برای تعیین این نوع تخمین‌ها و محاسبات به کار گرفته شوند و این مهم برای گزارش پروتکل‌هائی هم‌چون پروتکل CO۲ که برای تعیین اثرات و پیامدهای زیست‌محیطی به کار می‌روند حائز اهمیت است. بیشتر اطلاعات مرتبط با این پروتکل‌ها می‌توانند در تشریح هر یک از شاخص‌های کلیدی عملکرد که در زیر عنوان می‌شوند به کار گرفته شوند. واحدهای اندازه‌گیری می‌توانند ناهمگون و غیریکنواخت باشند نظیر تن متر یک که بیشتر از تن امپریال است. منابع اطلاعات اساسی و اصولی باید به آسانی قابل دسترس باشند. این عمل به شفاف‌سازی گزارش می‌افزاید، هم‌چنین باید زمینه را جهت آنالیزکنندگان و تحلیل‌گران مسائل زیست‌محیطی، نسبت به عهده‌دار شدن تحقیقات عمیق زیست‌محیطی در این زمینه به منظور کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی بیش از پیش فراهم نماید.
▪ اصل مرتبط بودن:
علاوه بر اطلاعات کمّی، KPIs باید به وسیله شرحی مختصر در گزارش عملکرد، هدف، نتایج و اثراتش را توضیح دهد. رقبای صنعتی باید براساس KPIs مربوط به خود، گزارش عملکرد زیست‌محیطی را ارائه نمایند.
هر KPIs باید فرآیندها، روش‌های محاسباتی و مفروضات خود را تشریح نموده هم‌چنین موفقیت‌ها و عدم موفقیت‌ها در اهداف مورد نظر اگرچه باعث پیشرفت یا پسرفت شوند، مورد بحث قرار دهد و به این موضوع که چگونه KPIs به‌عنوان ابزار کار در صنایع جهت پایش و اندازه‌گیری می‌توانند مورد استفاده قرار می‌گیرند توجه کافی نمایند. هم‌چنین هرگونه اطلاعات مرتبط با عملکرد زیست‌محیطی (مانند KPIs زیست‌محیطی) باید در مورد عملکرد مالی مورد بحث قرار گیرد. این مهم در مورد حذف جریمه‌های زیست‌محیطی احتمالی و کاهش هزینه‌ها کاملاً مؤثر است.
▪ اصل قابلیت قیاس داشتن:
امروزه دولت‌ها در حال ایجاد انگیزه جهت ایجاد و تهییج موقعیت رقابتی جامع و فراگیر در بین صنایع هستند، تا از معضل بزرگ استفاده از تکیه کلام‌ها، کپی‌برداری‌ اطلاعات (Cut، Paste of Data) در ارائه گزارش عملکرد، جلوگیری نمایند. اگر این امر محقق شود صنایع باید قادر به گزارش عملکرد خود در یک فرمت و شکل رقابتی باشند. بنابراین کاربران و استفاده‌کنندگان از این گزارش‌ها می‌توانند به گزارش عملکرد زیست‌محیطی یک صنعت در هر زمان و ارتباط آن با سایر رقبایش دسترسی پیدا کنند. اهمیت دارد که صنایع از به کار بردن KPIs قراردادی جهت مخفی نگهداشتن عملکرد زیست‌محیطی ضعیف خود پرهیز کنند. ارائه شرح کوتاهی از یک گزارش، فرصت‌ها و موقعیت‌هائی را برای کارکنان یک صنعت فراهم می‌کند تا درباره هر فرصت افزایش منافع و بهره‌وری، بحث و تبادل نظر نماید.
KPIs باید در واژه‌هائی واضح و دقیق، تمام گزارش عملکرد زیست‌محیطی یک سازمان را در هر مدت زمان معین تدوین و (به‌طور معمول سالانه) گزارش نماید، هم‌چنین مرتبط با انطباق نرمال فاکتورهای فرآیند تولید با قوانین و معیارهای زیست‌محیطی بیان گردد. اطلاعات زیست‌محیطی در یک صنعت در حال فعالیت می‌تواند برای پیشرفت‌های زیست‌محیطی یک صنعت در حال رشد مفید باشند. اطلاعات زیست‌محیطی باید در یک زمان معین در گزارش سالیانه و محاسبات مربوطه ارائه شوند و مرتبط با دوره محاسباتی مورد نظر باشند. ارائه گزارش KPIs زیست‌محیطی باید با گزارشات دیگر صنایع تا حد امکان مرتبط و متناسب بوده و در بهبود عملکرد زیست‌محیطی صنعت مؤثر باشد.
برخی نتایج حاصل از ارائه گزارشات عملکرد زیست‌محیطی عبارتند از:
▪ کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری:
با اعمال مدیریت زیست‌محیطی مناسب و تنظیم گزارشات دقیق زیست‌محیطی صنایع می‌توانند هزینه‌های خود را کاهش داده و کارائی خود را با کاهش استفاده از منابع اولیه و نیز مدیریت آنها افزایش دهند. مکان‌ها و موقعیت‌هائی در صنایع مانند: نحوه استفاده از مواد خام و ذخایر طبیعی، چگونگی کاهش ضایعات، کاهش مصرف آب و انرژی، طریقه حمل و نقل، جابه‌جائی و نوع بسته‌بندی و ... وجود دارند که می‌توانند جهت کاهش هزینه‌ها در هر صنعت مدنظر قرار گیرند. با کاهش اثرات زیست‌محیطی نظیر دفع ضایعات در مکان‌های دفن بهداشتی یا دفن‌گاه‌های ایمن، صنایع به‌طور بارز می‌توانند آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های صنعتی خود و بالطبع هزینه‌های ناشی از مدیریت ضایعات را کاهش داده و از عدم تطابق خروجی‌ها و آلاینده‌های خود با معیارها و قوانین زیست‌محیطی، جلوگیری کنند. مدیریت مسئولیت‌ ریسک‌ها (خطرات) و الزامات قانونی می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های بیمه در صنعت شود.
▪ بهبود فروش محصولات و خدمات پس از فروش:
صنایع می‌توانند شهرت و اعتبار خود را از جمله وفاداری مشتریان (پتانسیل مشتریان) به وسیله ارائه گزارشی واضح و شفاف از عملکرد زیست‌محیطی خود بهبود بخشند. ارائه گزارش عملکرد زیست‌محیطی مناسب، اعتماد و اطمینان مشتریان را افزایش می‌دهد. اطلاع‌رسانی به مشتریان و ذینفعان از توانائی صنعت نسبت به بهبود عملکرد زیست‌محیطی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی می‌تواند منجر به افزایش اطمینان و اعتماد آنان به محصولات و خدمات شما گردد.
▪ جلب توجه تأمین‌کنندگان و سهام‌داران:
صنایع بزرگ به منظور رفع انتظارات سهام‌داران، فروشندگان و پیمانکاران خود، اطلاع آنان را از عملکرد زیست‌محیطی خود ضروری می‌دانند. گزارش‌دهی اطلاعات زیست‌محیطی می‌تواند وضعیت فروش و نیز تأمین‌کنندگان هر صنعت را در مقابل سایر رقبای صنعتی بهتر نماید. ۷۴ درصد از جمعیت انگلستان می‌گویند بیشتر وجهه اخلاقی و اجتماعی صنایع از تصمیم‌گیری در نحوه و زمان فروش محصولات، اطلاع‌رسانی به مشتریان و خدمات پس از فروش آنها ناشی می‌شود. گزارش‌دهی مسائل مهم زیست‌محیطی دلالتی واضح بر این است که چگونه یک سازمان با کاهش خطرات زیست‌محیطی و ایجاد فرصت‌های بهبود، افزایش منافع و بهره‌وری خود مشتریانش را مد نظر قرار می‌دهد. مدیریت اثرات زیست‌محیطی موجب نوآوری در تولید و سرویس‌دهی مناسب خدمات، تصاحب بازارهای جدید و مشتریان یا نگهداری و حفاظت از موجودی و دارائی‌ها می‌شود.
▪ به‌کارگیری (استخدام) کارکنان مناسب:
سازمان‌ها باید گزارش زیست‌محیطی را به‌صورت کاملاً شفاف جهت مدیریت اصولی و بهبود عملکرد زیست‌محیطی خود ارائه نمایند. این مهم توأم با جذب بسیار دقیق و ریزبینانه کارکنانی کارآمد که دارای عملکرد خوب و دارای اخلاق زیست‌محیطی در جهت ارائه هر چه بهتر این گزارش می‌باشند، یک فاکتور مهم در گزینش کارکنان برای کارفرما می‌باشد.
▪ حفظ و ابقای مجوزهای بهره‌برداری:
با اعمال مدیریت اثرات زیست‌محیطی و نتیجتاً کاهش اثرات نامطلوب زیست‌محیطی صنایع بر محیط زیست از آلاینده‌ بودن آن صنایع جلوگیری می‌شود و هم‌چنین رابطه صنعت با قانون‌گذاران بهبود می‌یابد و صنایع در نگهداری و تمدید گواهینامه عملکرد زیست‌محیطی خود به وسیله کنترل، پیشگیری، کاهش و اطمینان درباره انطباق آلاینده‌های صنعت خود با قوانین زیست‌محیطی و نیز تطابق با سایر قوانین و مقررات مربوطه یاری می‌شوند. در واقع سازمان‌ها و شرکت‌ها اغلب هنگامی که در حال جستجو و شناسائی شاخص‌های کلیدی عملکرد هستند، متوجه این موضوع می‌شوند که قادر نیستند شاخص‌های عملکردی مورد علاقه‌شان را به‌دست آورند، لذا اغلب آنها ممکن است به شاخص‌های غیرکلیدی بسنده کنند. با این تعبیر شاخص‌های به‌کار برده شده اغلب مشابه شاخص‌های کلیدی عملکرد هستند ولیکن به هر حال داشتن آنها بهتر و سودمندتر از نداشتن آنها است.

مهندس علی رضائی (۱)
مهندس سعید شایان‌کیا (۲)
● منابع:
۱) www.defra.gov.uk
۲) Wikipedia, the free encyclopedia
۳) Davenport, Thomas (۱۹۹۳), Process Innovation: Reengineering work through information technology, Harvard Business School Press, Boston
۴) Hammer, Michael and Champy, James (۱۹۹۳) Reengineering the Corpiration: A Manifesto for Business Revolution, Harper Business
۵) Johansson, Henry J. et.al. (۱۹۹۳), Business Process Reengineering: BreakPoint Strategies for Market Dominance, John Wiley & Sons
۶) Rummler & Brache (۱۹۹۵), Improving Performance: How to manage the white space on the organizational chart, Jossey - Bass, San Francisco
● زیرنویس:
۱) کارشناس ارشد مهندسی صنایع، رئیس واحد سیستم‌ها (SHEQ)
۲) کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست واحد سیستم‌ها (SHEQ) ـ کارخانه سیمان سپاهان
(Safety Health, Environmental & Quality)

منبع : ماهنامه صنعت سیمان