دوشنبه, ۱۲ آذر, ۱۴۰۳ / 2 December, 2024
مجله ویستا


مهاجرت، ورود و ست آریاییان در ایران زمین


مهاجرت، ورود و ست آریاییان در ایران زمین
کهن ترین سند تاریخی در مورد مهاجرت و پیدایش اقوام آریایی کتاب اوستاست. که قریب ۶۰۰ سال پیش از میلاد بوسیله زرتشت پیامبر ایرانی و با الهام از اهورامزدا آورده شده است. که در بخشهایی از آن داستان زندگی و سپس مهاجرت آریاییها آورده شده است. محل ست اولیه اقوام آریایی را منطقه ای به نام استپ اوراسیا دانسته اند یعنی علفزارهایی که با حدفاصل دریای مازندران به فلات ایران وصل می شد.
زمان مهاجرت آریاییها به ایران را حدود ۳۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح دانسته اند. اقوام ساکن در این منطقه بنا به دلایل مختلف که از جمله مهمترین آنها نفوذ شدید و ناگهانی سرمای جلگه سیبری به این محل و در نتیجه آن از بین رفتن دامها و کم شدن تعداد آنها و در پی آن جنگ و درگیری بین قبایل برای بدست آوردن منابع غذایی مجبور به ترک محل ست و مهاجرت به سمت مناطق مناسب تر برای زندگی گردیدند.
پس از تقسیمات متعدد گروهی از این اقوام به نام هندو اروپایی از هم نژادان خود جدا شده به سمت مناطق جنوبی تر حرکت کردند این گروه خود را آریایی یعنی دارای نژاد اصیل و نجیب می خواندند. اینان برای ورود و سکنی گزیدن در ایران ناچار با ساکنان بومی و اولیه ایران وارد نبرد و درگیری شدند. ولی بدلیل نوع خاص معیشت یعنی گله داری و کوچ نشینی دارای طبعی سخت کوش و جنگنده و شجاع بودند و همین خصلت موجبات پیروزی آنان را در برابر بومیان ایران فراهم ساخت.
با ورود آریاییان و قرار گرفتن آنها در کنار بومیان ایران نیاز به منابع غذایی بیشتر، محسوس تر شد و این امر سبب کاپوی بیشتر آنان شد که خود منجر به بعضی اختراعات نظیر اختراع قنات گردید. که تاثیر گذارترین اختراع در زمینه کشاورزی بوده است و مهمترین تحول را در این زمینه بوجود آورد.
● سرزمین ایران قبل از ورود آریاییها
سرزمین ایران قبل از ورود آریاییها محل ست افراد و اقوامی بوده است که درخشان ترین تمدن قبل از ورود آریاییها در ایران توسط آنان شکل گرفت. اقوام بومی ایران مراحل مختلف زندگی را با توجه به تنوع جغرافیایی این سرزمین سپری کرده اند. در ابتدا غار نشینی شکلی اولیه زندگی آنان بوده است که ابتدایی ترین شکل زندگی همراه با ساده ترین نوع معیشت یعنی صید و شکار و استفاده از دانه های گیاهان موجود در طبیعت را شامل شده است.
ابزارهای مورد استفاده در این دوره بسیار ساده و مشتمل بر ابزار سنگی و چوبی بوده است. رفته رفته کوچ نشینی شیوه جدید زندگی آنان گردید و با توجه به ست در طبیعت و قرابت بیشتر با آن انسان با کشاورزی آشنا گردید و تحولی عظیم در زندگی آنان رخ داد، بومیان ایران زمین مرحله جدید از زندگی خویش را آغاز نمودند و آن استقرار دایمی در یک منطقه، ایجاد ساختمان برای زندگی و تشکیل مزارع و پیرو آن روستاهای کوچک بود.
این سیر تحول از حدود ۹۰۰۰ سال پیش آغاز گردید و تا ورود آریاییها به ایران ادامه یافت مهمترین تمدن در ایران قبل از ورود آریاییها ایلامیان بودند. اقوام دیگری نیز علاوه بر ایلامیها در ایران ست داشته اند که برخی مراکز تمدنی آنها در:
▪ شمال غربی:
ـ ‌تپه گوران در جنوب شرقی کرمانشاه
ـ تپه علی کش دهلران در نزدیکی دزفول
ـ تپه گنج در نزدیکی کرمانشاه
ـ گوی تپه آذربایجان
▪ غرب:
ـ تپه گویان نهاوند
ـ تپه سلدوز در نزدیکی دریاچه ارومیه
▪ فلات مرکزی:
ـ تپه زاغه،‌درجنوب دشت قزوین
ـ تپه سیلک کاشان
▪ شمال شرقی:
ـ تپه سنگ چخماق در شمال شاهرود
▪ شمال:
ـ تپه مارلیک گیلان
▪ جنوب شرقی:
ـ شهر سوخته سیستان
● از مهمترین دستاوردهای این اقوام:
ساخت ابزارهای تولید کشاورزی، ساخت خانه های گلی با خشت های دست ساز پیدایش مهر، اختراع چرخ فالگری و تهیه ظروف سفالی نقشدار، استفاده از فلز برای ساخت ابزار، ظروف و زیور آلات فلزی نظیر مس، ذوب فلز و قالبگیری آن و همچنین ساخت آشیایی از جنس استخوان که روی آنرا کنده کاری می کردند، شیشه، گل، سفال و سنگ و دفن مردگان با اشیاء شخصی و زیور آلات، همچنین مبانی اندیشه های دینی و فلسفی، نوشتن، پیدایش کاربرد اعداد دانش های ریاضی و ستاره شنایی. و همچنین مردمان(بومی) ایران زمین با همسایگان داخلی و خارجی خود دارای روابط تجاری و بازرگانی نیز بوده اند.
پژوهشگران اختراع سفال را به ایرانیان نسبت داده اند و عقیده دارند که زنان ایرانی سازنده اولین وسایل سفالی بوده اند و در ارایه آن مردان ایرانی با اختراع چرخ کوزه گری به این صنعت نوظهور آب و رنگ بیشتری بخشیده اند. چنانکه زیباترین نمونه های این ظروف و وسایل در گوشه و کنار سرزمین متمدنمان ایران یافت شده است.
منبع : گلستان تاک