نیاز به راه‌اندازی مرکز تئاتر استان‌ها

رویكرد عمومی به ارتقای سطح كیفی تئاتر در استان‌ها و تمركز‌زدایی از استان تهران، موجب افزایش چشمگیر فعالیت‌های امور استان‌های مركز هنرهای نمایشی شده است.
با محمد حیدری، مدیر این بخش در مورد وضعیت كنونی تئاتر شهرستان‌ها، فعالیت‌های صورت گرفته و نتایج آن گفت‌وگویی انجام داده‌ایم:
ـ یكی از سیاست‌هایی كه شما از آن حمایت می‌كنید، حذف جشنواره‌های استانی است. آیا این تصمیم‌گیری تاكنون به‌نفع تئاتر شهرستانی‌ها بوده است؟
ما با كارشناسان، صاحبنظران و هنرمندان آن را مورد بررسی قرار دادیم و به این نتیجه رسیدیم كه جشنواره استانی به‌عنوان تنها جای مانور تئاتر شهرستان پاسخگو نیست، بنابراین ما اینجشنواره را حذف كردیم و حمایت از اجراهای عمومی در شهرستان‌ها را جایگزین كردیم.
دقیقا چه مسائلی باعث چنین تصمیم‌گیری شد؟
معمولاً همه ساله فقط یك گروه خاص در هر شهرستان نمایش‌ها را مورد ارزیابی و بازبینی قرار می‌دادند كه پس از آن وارد جشنواره‌های استانی می‌شدند. خیلی از هنرمندان اعتراض داشتند كه این نوع نگاه تك‌بعدی است. بخش دیگر این بود كه پرونده نمایش‌های تولید‌شده با تمام‌شدن جشنواره استانی بسته می‌شد، یعنی پس از جشنواره در نهایت ۲ نمایش از هر استان امكان اجرا در جشنواره مناطق را داشتند اما اغلب به اجرای عمومی نمی‌رسیدند. نكته دیگر این بود كه بودجه تئاتر استان در ظرف ۵ روز برگزاری جشنواره تمام می‌شد و تمام سال این استان بدون بودجه تئاتر می‌ماند. با توجه به سیاست مركز هنرهای نمایشی مبنی بر «تئاتر برای همه» گفتیم این نمایش‌ها باید برای اجرای عموم تولید شوند. نكته دیگر در جشنواره‌های استانی بود؛ اینكه بسیاری گروه‌های حرفه‌ای تئاتری تمایلی به حضور در جشنواره استانی نداشتند و می‌گفتند كار ما نباید با یك تازه‌كار ارزیابی شود. حتی جوایزی هم كه در این جشنواره‌ها توزیع می‌شد، بسیاری از هنرمندان را دلزده می‌كرد. بنابراین تصمیم گرفتیم نوع نگاه را به تئاتر شهرستان‌ها تغییر دهیم.
ـ آیا نتایج حاصل از این تصمیم‌گیری مفید بوده است؟
اولین نتیجه‌ این برنامه آن بود كه در بسیاری از استان‌ها كه پیش از این تئاتر نداشتند و حتی در جشنواره‌های سراسری ما امكان ارائه یك نماینده از استان خود را نداشتند، امروز صاحب گروه تئاتری و اجرای نمایش شده‌اند. همچنین استان‌هایی كه تئاتر فعال داشتند ترغیب شدند تا سطح كیفی كار خود را بالا ببرند. هم‌اكنون تعداد گروه‌های نمایشی كه در ۳ ماه اول از شهرستان در تهران حضور پیدا كردند ۴ نمایش است كه هركدام مبلغ مناسبی به‌عنوان كمك‌هزینه دریافت كرده‌اند، به‌علاوه آن امكاناتی كه از شهرستان خود دریافت كرده بودند. تصمیم ما این است كه تا پایان سال،
۳۰ استان كشور را درگیر هفته‌های تئاتر استان در تهران كنیم.
ـ این برنامه هفته تئاتر استان‌ها تدوین شده است یا در مراحل اولیه نظری است؟
این برنامه‌ریزی اعلام شده و به محض افتتاح سالن محراب با مشاركت اداره كل ارشاد استان تهران برگزار می‌شود. احتمالا در همین ماه این سالن با همایش یك استان افتتاح می‌شود و پس از آن نمایش شهرستان‌ها ادامه خواهد داشت.
فراخوانی كه شما به استان‌ها داده‌اید وقتی عملی است كه آن استان تمایلی به حضور در این برنامه را داشته باشد. آیا برای مدیركل‌هایی كه تمایلی به گسترش تئاتر ندارند، برنامه‌ای دارید؟
ما تابه‌حال شاهد استان‌هایی بودیم كه فعالیت‌های تئاتری چشمگیری داشتند (مخصوصا در سال گذشته و ۳ ماه اول امسال) مثلا در استان گیلان ۱۴۰ اجرای عمومی تئاتر داشته‌اند. بیشتر استان‌ها نگاهشان به تئاتر خیلی جدی است. ما اخبار فعالیت این استان‌ها را اعلام می‌كنیم. شاید پیشنهاد بدی نباشد كه ما با اعلام استان‌هایی كه فعالیت تئاتری ندارند، دلایل آن را پیدا كنیم. قطعا مدیران كل و هنرمندان آن استان حرف‌ها و مشكلاتی دارند كه از این طریق می‌شود از زبان آنها سخنانشان را شنید.
ـ در جایی گفته بودید ۸۰درصد هنرمندان تئاتر، شهرستانی هستند. آیا امكانات امروز تحت مدیریت شما نیاز تئاتر شهرستان را برآورده می‌كند؟
خیر، قطعا شرایط مساوی میان تئاتر تهران و شهرستان وجود دارد. اگر ما بخواهیم هنرمندان تئاتر شهرستانی‌ به تهران نیایند و آرزوی آنها آمدن به تئاترشهر نباشد، باید شرایط مناسب را به شهرستان ببریم. البته شرایط تهران هم ایده‌آل نیست اما به‌هرحال نیم‌نگاهی به آنها می‌شود. خوشبختانه نگاه مركز هنرهای نمایشی و خود آقای پارسایی این است كه به تئاتر شهرستان رسیدگی ویژه شود اما به‌نظر می‌آید كه امكاناتی كه ما داریم، بیشتر از ۲۰ تا ۳۰درصد جوابگوی نیاز شهرستان‌ها نیست زیرا حجم كار زیاد است.

منبع : روزنامه کارگزاران