زنان سیاهپوست آمریکا به بحران‌های آفریقا چگونه پاسخ می‌دهند

امروزه نقش آمریكایی‌های آفریقایی تبار و گروه‌های مرتبط با آفریقا در گسترش صلح جهانی كاملا آشكار شده است‌. طی سال‌۱۹۹۰ كشورهای آفریقایی كه پیش از آن در گرداب سیاست‌های جنگ سرد گرفتار بودند تلاش‌هایی را برای رفع درگیری‌ها‌، جنگ‌ها و تنش‌های میان گروه‌ها در آفریقا آغاز كردند‌. به ویژه زنان آمریكایی تبار از طریق سازمان‌های غیردولتی‌، كلیساها یا گروه‌هایی كه با هر دو طرف در ارتباط بودند با ارایهء كمك‌هایی نظیر كمك‌های آموزشی به دوستان آفریقایی خود در رفع این بحران‌ها می‌كوشیدند‌.بسیاری از شبكه‌هایی كه در آن زمان ایجاد شد تا امروز پابرجا مانده و می‌توان از آن‌ها در جهت استقرار صلح و بازسازی اجتماعی در آینده نیز استفاده كرد‌.
طی ۲۰ سال اخیر بسیاری از زنان آمریكایی آفریقایی تبار توجه خود را بر مسایل حقوق بشر و صلح جهانی متمركز كرده‌اند و در این راه از مفهوم «صلح» در تجربه‌های تاریخی خود بهرهء فراوان برده‌اند‌. آن‌ها ضمن تلاش‌هایی برای ایجاد شبكه‌های ارتباطی و اتحاد با زنان آفریقایی كه به مسایل مشابه نظر دوخته‌اند‌، اشتیاقی روزافزون به آفریقا نشان داده و ارزش‌های فلسفی و بومی ‌آفریقایی را در میان خود احیا می‌كنند‌. هر دوی این گروه‌ها صلح را با مسایل نژادی‌، سیاسی و اقتصادی و درگیری‌های وحشیانه كه منجر به از هم پاشیدن خانواده‌ها و جوامع سیاهپوستان آفریقا و آمریكا شده است‌، پیوند می‌زنند‌. آن‌ها در نقش مادر‌، همسر، و زنان فرهیخته‌ای كه پیوندهای اجتماعی را ارج می‌نهند و همچنین به دلیل احساس هویت مشترك‌، به گسترش صلح كمك می‌كنند‌. در آغاز دههء بیستم نیز زنان آمریكایی تبار به یاری آفریقا شتافتند، اما كمك‌های انسان‌دوستانه به خصوص كمك‌های مالی و سایر كمك‌های بشردوستانه از طریق سازمان‌های غیردولتی و كلیساها و سایر انجمن‌های زنان در بحران‌های ۲۰ سالهء اخیر آفریقا‌، به عنوان مثال در لیبریا‌، سیرالئون‌، نیجریه‌، روآندا‌، بروندی‌ و آفریقای جنوبی جالب توجه بوده است‌. از سوی دیگر خود كشورهای آفریقایی نیز در این سال‌ها تلاش كرده‌اند به بازسازی‌های سیاسی و اقتصادی دست بزنند و این، ارادهء آن‌ها به گسترش پیوندها را افزایش داده است‌.
«اخلاقیات مراقبت» در فرهنگ آفریقایی و آمریكایی-آفریقایی امروز، ریشه در سنت كهن نگهداری از كودكان و سالمندان به طور اشتراكی در آفریقا دارد‌. این سنت به آمریكا هم منتقل شد و به خصوص در دوران دشوار برده‌داری و سال‌های اول پس از رهایی‌، این سنت در خانواده‌های آفریقایی تبار رواج داشت‌. سپس زنانی كه رهبری جنبش‌های آزادی بخش سیاهپوستان را به عهده گرفتند این سنت و فرهنگ «مادری غیر» را به كل جامعهء سیاهپوستان و حتی پهنهء وسیع‌تری در جامعهء آمریكا گسترش دادند‌. برخی از این رهبران در نیمهء دوم قرن نوزدهم‌، مانند آیدا ولز بارنت و ماری چرچ تیرل‌، هر چند در نهادهای آموزشی سطح بالا تحصیل كرده بودند‌، اما در حلقه‌های كلیساهای سیاهپوستان پرورش یافته و اخلاقیات آن را هضم و جذب كرده بودند‌، كه برای زنان نقش‌های مراقبتی‌، مادری‌ و حفاظت از زندگی آرام خانوادگی و صلح اجتماعی قایل بود‌.این در حالی بود كه زنان طبقهء كارگر با مشكلات متفاوتی دست و پنجه نرم می‌كردند‌. بسیاری از آن‌ها مهاجرانی بودند كه به جست‌وجوی كارهای خدمتكاری به آمریكا آمده بودند و نان‌آوران خانه بودند‌ و تبعیض‌نژادی نیز همچنان سبب می‌شد كه به این زنان به عنوان طعمه‌های جنسی نگاه بشود‌. زنان مذهبی و مرفه سیاهپوست غالبا از این زنان كارگر دفاع می‌كردند و به مسایل اشتغال آن‌ها توجه نشان می‌دادند‌.آن‌ها به همراه زنان سفیدپوست مدافع حق رای در برداشتن موانع طبقاتی و نژادی تلاش می‌كردند‌. زنان سفیدپوست نیز مدعی بودند كه تبعیض نژادی برای آن‌ها به اندازهء تبعیض جنسی اهمیت دارد و خود را متعهد به مبارزه با آن معرفی می‌كردند‌. در همین دوران بود كه فعالیت‌هایی نیز توسط زنان روشنفكر سیاهپوست آفریقایی در نتیجهء همین مبادلات فرهنگی در كشورهایی مانند غنا‌، سیرالئون‌، لیبریا‌، نیجریه و آفریقای جنوبی آغاز شد‌. این زنان معمولا همسران حاكمان آن كشورها بودند; هر چند در مجموع‌، استعمار فزایندهء اروپایی در آن كشورها عملا اجازهء رشد بیش‌تر این فعالیت‌ها را نمی‌داد‌. برخی از زنان روشنفكر سیاهپوست آمریكایی نیز به ازدواج افرادی از طبقات بالای كشورهای آفریقایی درمی‌آمدند‌.
مفهوم سیاسی-اقتصادی «صلح» در اواخر سال‌های ۱۹۶۰ وارد گنجینهء لغات آمریكاییان شد‌، هنگامی ‌كه سیاهپوستان آمریكایی با تاثیرات منفی حاصل از استخدام تبعیض‌آمیز بر اساس نژاد روبه‌رو شدند‌. در اجتماعات سیاهپوستان بیكاری‌، بیماری و اعتیاد رو به ازدیاد بود‌، گروه‌های خرابكار جوانان شكل می‌گرفت‌ و خشونت‌های پلیس به تحریكات اجتماعی می‌افزود‌. در چنین فضایی بود كه زنان سیاهپوست به تشكیل سازمان‌هایی برای مقابله با این چالش‌ها دست زدند‌. در همان حال كه جنبش‌های فمینیستی اوج می‌گرفت‌، زنان سیاهپوست در حاشیهء آن باقی می‌ماندند و اولویت‌های خود را مبارزه با تبعیض‌نژادی (به جای تبعیض جنسی) قرار می‌دادند‌. آنها این روند را تا دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ نیز ادامه دادند و به این ترتیب در دیدگاه‌های خود پافشاری بر شرایط اجتماعی را به مسایل زنان می‌افزودند‌. در این دوران آن‌ها بیش از هر زمان دیگری به شباهت‌های خود با زنان آفریقا پی می‌بردند‌. مهاجرت سیاهپوستان بیش‌تری به آمریكا هم چنین سبب می‌شد كه به تدریج صلح جهانی و توسعهء بین‌المللی به اهداف اصلی سازمان‌های زنان سیاهپوست آمریكایی تبدیل شود و شبكه‌های گسترده‌تری میان آنان با زنان آفریقا پدید بیاید‌.
تا به امروز‌، تمركز زنان فعال سیاهپوست بر مسایل اقتصادی یا بحران‌های حاصل از جنگ و خشونت سیاسی سبب شده است كه دغدغه‌های آنان منحصر به مسایل كشور خودشان نباشد و دیدگاه‌های وسیع‌تری با رویكردهای جهانی را در خود بپرورند‌. به عنوان مثال آن‌ها فقر را «فجیع‌ترین نوع خشونت» می‌خوانند و خشونت جنسی به زن را نیز به فقر و خشونت‌های دیگر‌، مانند خشونت جنگ و درگیری‌های قومی ‌پیوند می‌زنند‌. سازمان‌های مهم زنان آمریكایی تاكنون توانسته‌اند در بسیاری از كشورهای آفریقایی مانند مصر‌، سنگال و زیمبابوه به راه‌اندازی پروژه‌هایی دست بزنند كه اعضا و هدایت آنها را زنان بومی ‌همان كشورها به عهده دارند‌. این پروژه‌ها به ویژه در جهت افزایش مهارت‌های شغلی زنان و درآمدزایی است. برخی از آن‌ها به تربیت نیروهای متخصص زن‌، مانند پزشك‌، پرستار‌، استاد دانشگاه‌، متخصص كامپیوتر‌، حسابدار و... اختصاص داشته‌اند‌. شكل دیگری كه این كمك‌ها به خصوص در سال‌های اخیر گرفته است‌، كمك به قربانیان جنگ است، كه خود ریشه‌های اقتصادی داشته است‌. به عنوان مثال می‌توان به یاری رسانی‌های آنها با احساس هویتی مشترك در جنگ داخلی لیبریا‌، جنبش ضد آپارتاید آفریقای جنوبی‌، نسل‌كشی در روآندا و بحران پناهندگان، و اخیرا نیز جنگ دارفور اشاره كرد.

منبع: www.questia.com
ترجمه: پروانه عسگری

منبع : روزنامه سرمایه