جنرال موتورز رتبه اول را واگذار خواهد کرد

بیش از یک دهه است که شرکت جنرال موتورز به عنوان بزرگترین شرکت خودروسازی در جهان فعالیت می‌کند، اما از روزهای اول سال ۲۰۰۵ میلادی سیر نزول بازار این شرکت تولیدکننده آغاز شد و زمزمه‌هایی در مورد واگذار شدن رتبه اول در صنعت خودروسازی به گوش رسید. در سال گذشته مبادله سهام شرکت جنرال موتورز در جهان تنزل یافت و بخش بزرگی از بازار خودروی آمریکای شمالی از دست قطب خودروسازی آمریکا خارج و به دیگر خودروسازان واگذار شد. از آن پس تمام نگاه‌ها به دومین خودروساز جهان و اصلی‌ترین رقیب جنرال موتورز یعنی شرکت ژاپنی تویوتا موتورز معطوف شد و انتظار می‌رود تا چندین سال آینده تویوتا به بزرگترین خودروساز جهان بدل شود. این نظریه و پیش‌بینی زمانی بیشتر مورد توجه قرار گرفت که جنرال موتورز خبر از زیان چندین میلیارد دلاری خود و حذف ۳۰ هزار فرصت شغلی در ماه نوامبر سال ۲۰۰۵ میلادی داد و اعلام کرد طی سه سال آینده ۹ واحد تولیدکننده و مونتاژکننده وابسته به جنرال موتورز در اقصی نقاط جهان را تعطیل خواهد کرد. ولی با وجود تمام مشکلات مالی جنرال موتورز قصد کناره‌گیری از موقعیت خود را ندارد و به همین دلیل برای سال ۲۰۰۶ میلادی مدل‌های مختلف و متعددی را طراحی کرده است.
در ماههای پایانی سال ۲۰۰۵ میلادی رقابت بین جنرال موتورز و تویوتا موتورز بالا گرفت و هریک برای تصاحب سهم بیشتری از بازار مصرف اقدام به تولید مدلهای متنوع‌تر و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری کردند. افزایش تعداد خودروهای سبک و سنگین تولید شده در این شرکتها نیز یکی دیگر از برنامه‌های این شرکتها برای حفظ موقعیت خود بود. تویوتا موتورز در آخرین برنامه سالانه خود اعلام کرد: در سال ۲۰۰۶ میلادی ۰۶/۹ میلیون دستگاه خودرو تولید خواهد کرد که نسبت به پیش‌بینی جنرال موتورز فاصله چندان زیادی ندارد. صاحبنظران اعتقاد دارند در صورتی که تویوتا بتواند در سال ۲۰۰۶ میلادی به این پیش‌بینی خود جامه عمل بپوشاند تا ۲ الی ۳ سال آینده جایگزین جنرال موتورز خواهد شد و از قطب خودروسازی جهان پیشی خواهد گرفت. اما جنرال موتورز قصد واگذار کردن موقعیت خود را ندارد. ریچارد واگونر مدیر‌عامل شرکت جنرال موتورز در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد جنرال موتورز اجازه نمی‌دهد تا شرکت تویوتا با تصاحب بازار این شرکت ارتقای درجه داده و جایگزین این شرکت خودروسازی شود. وی با اشاره به این مطلب که جنرال موتورز در نظر دارد در سال ۲۰۰۶ میلادی بیش از ۰۸/۹ میلیون دستگاه خودرو تولید و به بازار عرضه کند افزود: طرح تویوتا تنها یک طرح رقابتی است و این شرکت نخواهد توانست با امکانات موجود خود بیش از ۹ میلیون دستگاه خودرو تولید کند.
بسیاری از تحلیلگران بازار خودرو و اقتصاددانان صنعتی شرایط بازار را به نفع جنرال موتورز نمی‌دانند. آنها ضمن اشاره به واگذار شدن سهم زیادی از بازار مصرف آمریکای شمالی به خودروسازان آسیایی در ماههای اول سال ۲۰۰۵ میلادی و شدت گرفتن این مساله در ماه دسامبر تبدیل شدن تویوتا به بزرگترین خودروساز جهان را چندان دور از واقع نمی‌دانند و عقیده دارند تا چند سال آینده بازار آمریکای شمالی به تصاحب خودروسازان خارجی در خواهد آمد. با وجود این نظریه مقامات جنرال موتورز وضعیت شرکت را خوب قلمداد می‌کنند. واگونر در این مورد می‌گوید: در حال حاضر مهمترین بازارها بازار مصرف کشورهای در حال توسعه آسیایی و آمریکایی است. ما در نظر داریم وارد بازار چین و برزیل شویم به همین دلیل آینده روشنی خواهیم داشت. ریچارد واگونر با اشاره به این مطلب که واحد خودروسازی فعال در کره جنوبی تا پایان سال ۲۰۰۵ میلادی ۷۰۰ هزار خودرو تولید کرده است، گفت: ما انرژی خود را وارد بازارهای پر پتانسیل جهان می‌کنیم و از بازارهای اشباع شده چشم می‌پوشیم. در حال‌حاضر بازار مصرف کشورهایی از قبیل چین و برزیل می‌توانند سهم بسیار زیادی از تولیدات جنرال موتورز را جذب کنند و علاوه بر رها کردن جنرال موتورز از دام رکود موجب توسعه این قطب خودروسازی جهان شوند. در سال گذشته شرکت تویوتا حدود ۹ میلیون دستگاه خودرو تولید کرد که نسبت به سال ۲۰۰۴ میلادی ۱۰ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که جنرال موتورز در مورد سطح تولید و صادرات خودرو در سال ۲۰۰۵ میلادی گزارش دقیقی ارایه نداده است. این شرکت در سه ماه اول سال ۲۰۰۵ میلادی، ۷/۶ میلیون دستگاه خودرو تولید کرد و سهم تولید خود در سه ماه پایانی سال را برابر با ۳۶/۲ میلیون دستگاه اعلام کرد.
شایان ذکر است جنرال موتورز در سه ماه سوم سال ۲۰۰۵ میلادی، ۶/۱ میلیارد دلار زیان دید و طی یک سال گذشته ۲۷ درصد از فرصتهای شغلی خود را حذف کرد. از طرف دیگر این قطب بزرگ خودروسازی آمریکا در فاصله سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ میلادی حدود ۱۲ کارخانه مجهز را تعطیل خواهد کرد. یاسواکی ایواموتو تحلیلگر بازار خودرو در مرکز تحقیقاتی اوساکا پیش‌بینی می‌کند حداکثر تا سه سال آینده تویوتا جایگزین جنرال موتورز خواهد شد زیرا نرخ رشد تولید تویوتا بالاتر از جنرال موتورز است و در صورت ادامه این روند تا ۳ سال آینده بازار را از چنگ جنرال موتورز خارج خواهد کرد.
وی افزود: در زمانی که جنرال موتورز برای تعدیل هزینه‌های خود اقدام به تعطیل کردن برخی از کارخانه‌ها و اخراج کارگران خود می‌کرد، تویوتا موتورز توانست با تولید خودروهای گازسوز جدید و پیشرفته سهم زیادی از بازار را بدست آورد. با تولید خودروهای متنوع شرکت تویوتا موتورز به بازارهای مصرف اقصی نقاط جهان وارد شد و درآمد کلانی بدست آورد.
البته جنرال موتورز تنها خودروساز آمریکایی نیست که در سال ۲۰۰۵ میلادی متحمل زیان شد. در سه ماه سوم سال ۲۰۰۵ میلادی شرکت خودروسازی فورد نیز ۲۸۴ میلیون دلار ضرر کرد و در تکمیل طرح اصلاح اقتصادی خود خبر از حذف ۴ هزار فرصت شغلی در واحدهای فعال در آمریکای شمالی داد. این طرح تا پایان سال ۲۰۰۶ میلادی تکمیل خواهد شد.

مونا مشهدی رجبی

منبع : مجله گسترش صنعت