۱۳ اردیبهشت ـ ۳ می ـ استقرار پرتغالی ها در هرمز و آغاز فصل تازه ای در تاریخ خاورمیانه - دوران سلطه و استثمار

چهارم ماه مه ۱۵۱۵ (۴۹۱ سال پیش در روزی چون امروز) پرتغالی ها در جزیره ایرانی هرمز مستقر شدند و فصل تازه ای در تاریخ منطقه باز شد كه عنوان آن را «مداخله غرب در خاور میانه و استثمار این منطقه كه مهد تمدن بشر بود» قرار داده اند، فصلی كه هنوز بسته نشده است. باید یادآور شد که پاپ الکساندر ششم طبق فرمان مورخ چهارم مه ۱۴۹۳ خود، جزایر شرق جهان را به پرتغالی ها و سرزمین های غرب جهان (قاره آمریکا) را به اسپانیایی ها بخشیده بود!.
دریا سالار پرتغالی آلفونسو دا آلبوكرك پس از استقرار در هند، در سال ۱۵۰۷ وارد خلیج وارد شده و هرمز را مورد حمله قرار داده بود ولی تصرف هرمز و استقرار پرتغالی ها در این جزیره هشت سال بعد و با آوردن كشتی ها و سربازان بیشتری صورت گرفت. كشتی های پرتغالی دارای توپ بودند و مدافعان ایرانی هرمز فاقد آن. در آن زمان، پیروزی استعمار اروپا تنها بر اثر برتری اسلحه و قدرت آتش صورت می گرفت. به قول مفسران مشرق زمین، ... و به همین دلیل است كه غرب نمی خواهد كشورهای بیشتری به اسلحه اتمی دست یابند تا برتری خود را بر آنها از دست ندهد!.
تصرف هرمز هشت ماه پس از جنگ چالدران روی داد. رخنه اروپاییان به خلیج فارس، شاه اسماعیل صفوی (شاه وقت) را دچار اندوهی عمیق كرده بود، زیرا كه ایران فاقد قدرت دریایی موثر بود تا از قلمرو خود دفاع كند و پرتغالی ها با استفاده از همین ضعف ایران (نداشتن توپ و كشتی توپدار)، ظرف شش سال (تا سال ۱۵۲۱ میلادی) بسیاری از جزایر ایرانی خلیج فارس از جمله بحرین را تصرف و به گمبرون (بندر عباس) دست اندازی كردند و دولت صفویه، تنها از طریق تحریك مردم محل به شورش و حملات پراكنده در شب، به كار مبارزه با سلطه غرب ادامه می داد. توپ های پرتغالی باروی قلعه های ایران را می شكافتند و از تیر كمان قلعه بان ایرانی در برابر آتش تفنگ سرباز پرتغالی كاری ساخته نبود.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز