تصویر ذهنی از بدن در زنان بارور و نابارور

مطالعات مختلف نشان می دهد که درمان ناباروری، علاوه بر درگیری جسمی، می تواند موجب واکنش های روانی نامطلوب گردد. یکی از این موارد، اختلال و تغییر در تصویر ذهنی از بدن می باشد. این پروهش یک مطالعه مورد شاهدی است، که با هدف تعیین تصویر ذهنی زنان بارور و نابارور مراجعه کننده به مراکز خدمات بهداشتی، درمانی و مراکز درمان ناباروری منتخب شهر تهران در سال ۱۳۷۹ انجام شد. افراد مورد مطالعه به دو گروه، شامل زنان دارای مشکل ناباروری (گروه آزمایش) و گروه زنان بارور (گروه شاهد) تقسیم شدند.
افراد مورد مطالعه در دو گروه بارور ونابارور از میان ۵ مرکز به نام مرکز بهداشتی و درمانی ۱۵ خرداد و بیمارستانهای دکتر شریعتی، میرزا کوچک خان و دی و مرکز پزشکی صارم بر اساس نمونه گیری تعمدی انتخاب شدند. تعداد افراد، ۱۰۰ نفر در هر گروه بود. روش گردآوری داده ها، استفاده از پرسشنامه سنجش تصویر ذهنی بدن بود که به شیوه ساختاری کلی تهیه شده بود. درایران این تکنیک فهرست ساختارهای ذهنی نام گرفته است. با زنان بارور و نابارور واجد شرایط انتخاب شده در مورد اهداف و نحوه پژوهش گفتگوهای مقدماتی صورت گرفت. پس از موافقت، پرسشنامه ها دراختیارآنان قرار گرفت. سپس پاسخ زنان بارور ونابارور با توجه به امتیازبندی هر سوال به طور جداگانه بررسی شد و با استفاده از روشهای تجزیه و تحلیل آماری نتایج مورد بررسی و مقایسه قرارگرفت.
یافته های پژوهش نشان داد که تصویر ذهنی زنان بارور و نابارور مورد مطالعه با هم تفاوت دارد، بدین شکل که درعناصر مختلف تصویر ذهنی (بدن درحال فعالیت درتنهایی، بدن واقعی، بدن آنگونه که مردم می بینند و می شناسند، بدن آنگونه که همسر می بیند و می شناسد و بدن آنگونه که خانواده همسر می بینند و می شناسند) دو گروه از نظر آماری اختلاف معنی داری داشتند (p<۰.۰۵) و این بدان معناست که زنان نابارور درجاتی از اختلال تصویر ذهنی را بروز داده اند. تصویر ذهنی از خود و یا بدن خود می تواند با اضطراب و علایم افسردگی همراه باشد. در این زمینه روشها و تکنیک های شناختی رفتاری، تا حد زیادی علایم را کنترل می نمایند.

سیدجلال یونسی
انوشه سلاجقه

منبع : پایگاه اطلاعات علمی