ارتباط سنگ کلیه با تراکم معدنی و پارامترهای بیوشیمیایی استخوان

سنگ‌های کلیوی غالبا با یک اختلال متابولیکی همراه است که می‌تواند بر متابولیسم استخوان تاثیر بگذارد و نتیجه آن کاهش در توده استخوان و استئوپروز است. جمعیت مورد مطالعه مردان و زنان ۲۰ تا ۷۶ ساله ساکن شهر تهران بودند. این افراد در طرح جامعه پیشگیری و درمان پوکی استخوان شرکت داشتند و با نمونه‌گیری خوشه‌ای از سطح شهر تهران بزرگ انتخاب شدند. معیارهای خروج از مطالعه ابتلا به بیماری‌های غدد درون‌ریز، روماتولوژی و بیماریهای مزمن آرتریت روماتویید، کم‌کاری یا پرکاری تیرویید، پاراتیروئید و آدرنال، دیابت قندی، نارسایی کلیه، نارسایی پیشرفته کبدی و هرنوع سرطان بود. سنجش تراکم معدنی استخوان با استفاده از روش DEXA در ناحیه لگن و ستون فقرات کمری انجام شد.
در مجموع ۸۳۰ نفر در سنین ۲۰ تا ۷۶ سال در این مطالعه شرکت نمودند. ۸.۲ درصد (۶۸نفر) از موارد سابقه ابتلا به سنگ کلیه داشتند. شیوع ابتلا به این بیماری در زنان ۶.۴ درصد و در مردان ۱۱.۲ درصد بود که اختلاف معنی‌داری را بین دو جنس نشان می‌دهد (P=۰.۰۲). تراکم معدنی استخوان در ناحیه ستون فقرات کمری در زنان با سابقه سنگ کلیه کمتر از زنان سالم بود (P=۰.۰۰۲). در زنان با سابقه سنگ کلیه فراوانی استئوپنی و استئوپروز به ترتیب ۵۳.۳ درصد و ۱۶.۷ درصد و در زنان سالم به ترتیب ۳۵.۷ درصد و ۱۱.۲ درصد بود که شیوع بالاتری را در زنان با سابقه سنگ کلیه نشان می‌دهد (P=۰.۰۴،X۲=۶.۰۵)در زنان با سابقه سنگ کلیه میزان آلکالن فسفاتاز و ویتامین D سرمی به ترتیب ۷۵ ± ۱۹۱ و ۴۶ نانومول بر لیتر (با حدود اطمینان ۹۵% بین ۵۹.۹-۳۳.۹) بود که نسبت به زنان سالم بالاتر بود ( P=۰.۰۰۲ ،P=۰.۰۰۳ )این مقادیر در زنان سالم به ترتیب ۷۱ ± ۱۵۴ و ۳۵ نانومول بر لیتر (با حدود اطمینان ۹۵% بین ۴۰.۰۵-۳۰.۶) بود. در مردان تفاوت معنی‌داری میزان آلکالن فسفاتاز و ویتامین D سرمی در زیر گروههای مورد بررسی مشاهده نشد.
در بیماران با سابقه سنگ کلیه استئوپنی و استئوپروز شیوع بالایی دارند. همچنین مصرف مدت رژیم کم کلسیم موجب افزایش سطح آلکالن فسفاتاز و دفع ادراری هیدروکسی پرولین می‌شود در حالیکه PTH سرمی و CAMP اوری‌نرمال است.

آرش حسین نژاد
علیرضا شفایی
ژیلا مقبولی
محمدباقر اردشیرلاریجانی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی