آیا طاسی قابل درمان است ؟

قیافه هرکس نقش اساسی در ایجاد اعتماد به نفس او دارد . هزاران سال است که داشتن موهای زیبا و انبوه نشانه ای از اعتماد به نفس و زیبایی به شمار می رود. بین ۲۰ تا ۳۰ درصد جمعیت مردان در دنیا گرفتار طاسی هستند و تعداد بسیار بیشتری در مرحله از دست دادن موهای خود قرار گرفته اند. متأسفانه نه تنها آقایان از ریزش مو در عذاب هستند بلکه خانمها نیز کم و بیش با این عارضه دست و پنجه نرم می کنند.
عوامل مختلفی در افزایش ریزش موها مؤثر هستند که عبارتند از : کمبود ویتامینها، کم خونی، کمبود آهن، اختلالات گردش خون، بیماریهای قارچی، بیماریهای روانی، شیمی درمانی، مصرف داروها، بیماریهای غددی و سیستمیک و ... ولی شایعترین نوع ریزش مو به دلایل هورمونی ژنتیکی اتفاق می افتد. ( Anderogenetic Alopecia )
پیاز مو نسبت به هورمون جنسی مردانه که تستوسترون نامیده می شود از طریق گیرنده هایی که در سلولهای آن واقع شده اند واکنش نشان می دهد. این هورمون که در جریان خون شناور است، ابتدا توسط آنزیم خاصی به « دی هیدروتستوسترون » تبدیل می شود که این ماده جدید با گیرنده های موجود در پیاز مو هماهنگی داشته و نتیجه واکنش آنها سبب ریزش موی بدون بازگشت می گردد.
ثابت شده است در افرادی که تحت تأثیر عوامل ژنتیکی دچار طاسی می گردند یا تعداد گیرنده
های موجود در پیاز آنها از حد معمول پایین می رود و یا آنکه میزان آنزیم موجود در خون بیش از حد عادی می باشد. درخانمها نیز ممکن است عدم تعادل بین هورمونهای زنانه و مردانه سرچشمه ریزش مو گردد.
نکته دیگر اینکه پراکندگی گیرنده های مورد بحث در موهای نقاط مختلف سر یکسان نیست. بطوریکه موهای موجود در نواحی پیشانی، شقیقه ها و ناحیه وسط سر دارای بیشترین گیرنده بوده در حالیکه موهای نواحی دور سر و پشت سر دارای کمترین مقدار گیرنده و یا فاقد گیرنده هستند.
به همین دلیل نیز مشاهده می کنیم که در اکثریت قریب به اتفاق افراد طاس، موهای نواحی دور سر و پشت سر همواره بدون ریزش باقی می مانند.
● درمانهای داروئی
با وجود تبلیغات فراوان در مورد انواع داروها، لوسیونها و شامپوها متأسفانه تاکنون داروئی که بتواند سبب توقف کامل ریزش مو و یا بازگشت موهای از دست رفته گردد ساخته نشده است. در مواردی که ریزش مو به دلیل بیماری خاصی ایجاد شده باشد بایستی درمان بیماری زمینه ای ضورت گیرد.
▪ مینوکسیدیل ( Minoxidil )
این دارو که با نام تجاری Rogaine معروف است بصورت موضعی استفاده می گردد. اثرات این دارو به صورت کلیشه ای و بصورت ذیل می باشد :
در چهار هفته اول استفاده معمولاً ریزش مو شدید می گردد، سپس ۹۰% موارد از هفته پنجم تا هشتم مصرف روند ریزش مو ثایت شده و سرانجام پس از این زمان بتدریج بر ضخامت موهای نازک شده افزوده می شود.
در نتیجه مصرف مداوم این دارو سبب افزایش پوشش سر توسط موهای موجود می گردد.
درمان توسط این دارو بایستی بصورت روزانه یک یا دو بار و حتماً زیر نظر پزشک انجام گیرد. درمان مداوم برای حفظ نتیجه مطلوب ضروری است.
▪ فینا ستراید ( Finasteride )
این دارو به نامهای تجاری Genesis و Propecia نیز معروف بوده و از طریق جلوگیری از تبدیل « تستوسترون » به « دی هیدروتستوسترون » مانع از ریزش مو می گردد. مصرف این دارو نیز حتماً بایستی زیر نظر پزشک صورت گیرد. فرم دارو خوراکی است ولی در عین حال می توان به فرم محلول ساختنی همراه با مینوکسیدیل نیز از آن استفاده نمود.
استفاده از این دارو در خانمهای باردار و زنانی که احتمال باردار بودن آنها وجود دارد ممنوع است زیرا می تواند سبب بروز ناهنجاریهایی در جنین گردد. استفاده از داروهای دیگری نظیر سیپروترون کمپاند، اسپیرونولاکتون، سایمتیدین و ... نیز بر اساس وضعیت بیمار و علل زمینه ای با صلاحدید پزشک معالج می تواند کمک کننده باشد.
اخیراً داروئی به نام PB۲۲ نیز ساخته شده که هم اکنون در بیمارستان سنت لوئیس پاریس مراحل آزمایش بالینی را می گذارند. داروی فوق الذکر در صورت تأیید نهائی تحول چشمگیری را در زمینه درمان داروئی ریزش مو سبب خواهد گردید زیرا اثرات این دارو حتی پس از قطع مصرف آن نیز باقی خواهد ماند.
کلیه داروهای فوق تنها سبب حفظ موهای موجود گشته و هیچ تأثیری در بازگشت موهای از دست رفته ندارند.
● سایر روشهای کمکی
این روشها شامل استفاده از اسپری پوشاننده ( Cover up spray )، موی مصنوعی
( Synthetic hair) و استفاده از کلاه گیس ( Hair piece ) میباشند.
اسپری پوشاننده در رنگهای متنوع تولید شده و هماهنگ با رنگ پوست سر و نیز موهای باقی مانده تجویز می گردند. اسپری های مذکور به صورت غیر تهاجمی و قابل برگشت استفاده داشته و سبب افزایش پوشش پوست سر و پر نشان دادن آن می شوند.
استفاده از آنها بخصوص در موارد ریزش موی ناشی از محل زخم و جوشگاهها ( Scar alopecia ) بسیار سودمند بوده و سبب استتار این نواحی می گردد.
استفاده از موهای مصنوعی به روش کاشت در حال حاضر به دلایل مختلف، روش قانع کننده و قابل توصیه ای به شمار نمی رود. از جمله مهمترین این دلایل رد شدن این موها توسط سیستم ایمنی پوست است که دیر یا زود اتفاق می افتد.
کاربرد کلاه گیس گرچه روش شایعی به شمار می رود ولی به دلایل متعدد بتدریج فرد استفاده کننده را خسته و بیزار کرده و وی را شدیداً به پیوند موی طبیعی راغب می نماید.
استفاده از کلاه گیس نه تنها کار ساده ای نبوده بلکه اکثراً بسیار وقت گیر و خسته کننده می باشد. مراقبتهای ویژه، ترمیم و تنظیم چند ماه یکبار و بالاخره احساس غیر طبیعی داشتن و نیز ایجاد عفونت از سایر عوامل بیزاری استفاده کنندگان از آن پس از گذشت زمان می باشند.
نکته مهم دیگر اینکه کلاه گیس بر روی موهای موجود باقیمانده در سر اثر بسیار منفی داشته و سبب نازکی و ریزش آنها می گردد. ( Traumatic alopecia )
هیچ یک از درمانها و روشهای ذکر شده سبب بازگشت موهای طبیعی از دست رفته نمی گردد.
امروزه با بهره گیری از تکنولوژی جدید پیوند موی طبیعی می توان نقاط کم مو یا عاری از موی سر را به گونه ای درمان نمود که ظرف مدت کوتاهی پوشیده از مو شوند.

تهیه و تنظیم : دکتر آزاده سجادیه - دکتر حمید رضا کهنموئی

منبع : وب سایت آزاده سجادیه