آن مرد رفت

● درحاشیه فیلم پشت پرده مه
▪ نویسنده و كارگردان: پرویز شیخ طادی
▪ بازیگران: جهانگیر الماسی، رزیتا غفاری، علیرضا شیخ الاسلامی، فاطمه طاهری و...
▪ خلاصه داستان: مرتضی پسربچه روستایی و ناشنوا با آموزگار تازه وارد دبستان بر سر عشق او به مادرش دچار توهم و بحران روحی می شود. دوستان او در ادامه كشمكش میان آنها نقش اساسی ایفا می كنند تا جایی كه آن دو را به سوی یك دوئل تلخ و غم انگیز سوق می دهند...
در خلق آثار هنری همیشه انتخاب زبان اثر و شیوه روایت ارتباطی مستقیم با بیان مفاهیم و انتقال درست و صحیح آن به مخاطب دارد. تصور كنید اگر در فیلمی قرار باشد مفاهیمی ساده كه به تجربه های مخاطب از زندگی نزدیكی زیادی دارد با روایتی مبهم و معماگونه همراه شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟
می توان پیش بینی كرد اولین اتفاق فاصله مخاطب با مفهومی باشد كه در روح اثر جریان دارد و پیچیدگی های تصویری اثر موجب می شود كه مخاطب خط اصلی قصه و اشارات نامحسوس آن را به خوبی دریافت نكند. در نقطه مقابل هم می توان به آثاری اشاره كرد كه قصه هایی با ماهیت پیچیده و لابیرنت گونه را با بیانی ساده تعریف می كنند كه به همان میزان به بیان الكن اثر ختم می شود. «پشت پرده مه» به این گزاره ها شدیداً وفادار است و پرویز شیخ طادی كه پیش از این او را به عنوان طراح صحنه و لباس می شناختیم، در اولین اثر مستقل سینمایی اش نشان می دهد كه با ابزار كار آشنایی كافی دارد.
داستان حسی و عاطفی فیلم كه باید آن را در ژانر فیلم های «درباره كودك» مورد بررسی قرار داد به موازات شیوه روایت ساده و بی پیرایه تلاش می كند قصه تعریف كند و البته در لابه لای این قصه مفاهیمی را هم بگنجاند كه بیشتر باكاركردهای تصویری خودشان را نشان می دهند. هرچند موتیف اصلی فیلم چندان بدیع به نظر نمی رسد و در سالیان گذشته فیلم ها و حتی سریال های زیادی را شاهد بوده ایم كه به مسئله ازدواج مجدد و برخورد فرزندان با این موضوع اشاره كرده اند، اما شیخ طادی برای اینكه از این كلیشه قدیمی فاصله بگیرد دو تغییر عمده در این خط داستانی ایجاد می كند.
اول اینكه در این فیلم با پسربچه ای كه ناتوانی ذهنی دارد مواجه هستیم كه حتی زبان دفاع از خودش و دلایل مخالفت با ازدواج ما در را هم در اختیار ندارد. او با اشارات دست و صورت و گاهی اوقات با شیطنت هایی كه عموماً با تحریك همكلاسی هایش صورت می گیرد با این جریان مخالفت می كند. دومین كاری كه شیخ طادی برای فاصله جستن از خط روایی تكراری اثر كرده این است كه تلاش می كند مفاهیمی خارج از موضوع ازدواج مجدد مادر و دلایل علاقه معلم به او را به تصویر بكشد. در حقیقت موضوع از این فراتر می رود و به جدالی دونفره و البته نابرابر میان او و معلمش ختم می شود. سكانس پایانی و تاثیر گذار فیلم هم در امتداد همین رو یكرد كارگردان شكل می گیرد و پایان تلخ اثر دقیقاً پافشاری بر تلخی های زندگی است كه ما در فیلم این تلخی ها را بیش از موقعیت های سرخوشانه مشاهده می كنیم.
فیلم سوای خط داستانی جذابش موفقیت خود را مدیون عوامل دیگری هم هست كه می توان به بازی علیرضا شیخ الاسلامی اشاره كرد كه به حس همذات پنداری بیشتر مخاطب ختم شده است. از كنار دیگر بازی های خوب فیلم هم نمی توان به سادگی عبور كرد، البته اگر دقت زیادی روی گویش های بازیگران نكنیم چرا كه لهجه ها در بیشتر این آدم ها شباهتی به طرز صحبت كردن آدم های شمال كشور ندارد. دیدن پشت پرده مه را به دلیل موقعیت های حسی و باورپذیری كه ایجاد می كند و نیز شاعرانگی اثر كه چندان هم توی چشم نمی زند برای یك آخر هفته آرام پیشنهاد می كنیم.

منبع : روزنامه شرق