رابطه تغییر آب و هوا با افزایش مالاریا

در دهه ۱۹۷۰ مناطق كوهستانی آفریقای شرقی شاهد شیوع وسیع بیماری مالاریا بود، از آنجایی كه معمولاً پشه های ناقل این بیماری نمی توانند در مناطق سرد رشد و نمو كنند، دانشمندان حدس زده بودند می تواند رابطه ای بین شیوع وسیع مالاریا و تغییر آب و هوا وجود داشته باشد. خانم مرسدس پاسكوال از دانشگاه میشیگان مسئول این تحقیق است. او قبلاً در زمینه یافتن ارتباط بین شیوع وبا و پدیده ال نینو تحقیق می كرده است. او و همكارانش با بررسی اطلاعات مورد مطالعه در سال ۲۰۰۲ و افزودن یك دوره پنج ساله دیگر به اطلاعات، توانستند به جمع بندی جدیدی دست یابند. این اطلاعات دمایی از واحد تحقیقات آب و هوا در انگلستان اخذ شده است. چهار نقطه كوهستانی كه افزایش مالاریا در این نقاط بیشتر بود مورد توجه قرار گرفت: مناطقی در كشور رواندا، اوگاندا، كنیا و بروندی. این گروه دریافتند كه به طور متوسط دمای این نقاط نسبت به دهه ۱۹۷۰ حدود نیم درجه افزایش یافته است.
این گروه اطلاعات مربوط به دما و نیز میزان بارندگی را وارد مدلی كردند كه برای شبیه سازی تعداد پشه ها در هاوایی طراحی شده بود. هر چند تغییر دما نسبتاً كم بوده است، ولی تاثیر آن بر روی فراوانی پشه ها خیلی زیاد بوده است یعنی افزایش دما در این مناطق حدود ۳ درصد بوده است ولی تغییر فراوانی پشه ها حدود ۴۰ درصد در كنیا و ۱۰۰ درصد در اوگاندا برآورد شده است.
افزایش زیادتر در اوگاندا می تواند ناشی از ارتفاع بیشتر و در نتیجه سردتر بودن منطقه موردنظر در این كشور در بین این چهار منطقه باشد. علی الاصول به دلیل سرد بودن این مناطق، تعداد پشه ها كم است ولی هر چه منطقه سردتر باشد با كمترین افزایش دما، موازنه به نفع پشه ها تغییر كرده و پشه های بیشتر به معنی مالاریای بیشتر خواهد بود. البته از سوی دیگر خانم پاسكوال و همكارانش اشاره می كنند كه گرم شدن هوا یا تغییر الگوی بارندگی باعث خشك شدن بركه های محل تجمع و تخم گذاری پشه ها نیز خواهد شد.
هر چند این تحقیق اثبات نمی كند كه تغییر آب و هوا باعث افزایش معضل مالاریا در مناطق مرتفع آفریقا می شود ولی محققان اصرار دارند كه این موضوع نیز در شمار دیگر علل شیوع این بلای خانمانسوز مثل مقاوم شدن پشه ها در برابر روش های دفع و تغییر كاربری زمین قرار گیرد.

Scientific American, Mar.۲۰۰۶
ترجمه: عبدالله مصطفایی

منبع : روزنامه شرق