دوشنبه, ۱۵ بهمن, ۱۴۰۳ / 3 February, 2025
مجله ویستا
...و نترسیم از صرع
صرع بیماری شایعی است كه مبتلایان به آن باید یاد بگیرند میتوانند مثل همه افراد سالم زندگی كنند
انواع صرع
در یك تقسیمبندی ساده، میشود تمام انواع صرع را به دو نوع عمومی (ژنرالیزه) و موضعی (فوكال) تقسیم كرد و برای هر یك از این دو شاخه هم میشود، دو زیرشاخه در نظر گرفت:
۱ صرع عمومی: نوعی از صرع یاتشنج كه در آن، تمام مغز درگیر یك اختلال الكتریكی است، صرع عمومی نامیده میشود. فرد مبتلا در این حالت معمولا آگاهی و هوشیاریاش را از دست میدهد. صرع عمومی خودش به دو شاخه كوچكتر (صرع بزرگ و صرع كوچك) تقسیم میشود.
۱ الف) صرع بزرگ: در این حالت حمله تشنجی، عمدتا به صورت از بین رفتن ناگهانی آگاهی، حمله سقوط، به زمین افتادن و دست و پا زدن ظاهر میشود. معمولا چشمهای بیمار در طول حمله بالا میرود، دهانش كف میكند، چهرهاش تیره میشود و گاهی، بیمار در این حالت، اختیار ادرارش را هم از دست میدهد. این حمله از چند ثانیه تا چند دقیقه طول میكشد و به دنبال آن، معمولا فرد حالت خوابآلودگی پیدا میكند و به تدریج به هوش میآید.
)۱ ب) صرع كوچك: در این نوع از صرع، بیمار فقط برای مدت چند ثانیه به حالت ماتزدگی، عدم هوشیاری و حركات تكراری در لبها دچار میشود.
۲ صرع موضعی: در این نوع از صرع فقط قسمتی از مغز درگیر میشود و این شاخه از تشنجها را هم میشود به دو زیرشاخه كوچكتر (صرع ساده و صرع پیچیده) تقسیم كرد.
۲ الف) صرع موضعی ساده: در این حالت، هوشیاری بیمار معمولا هیچ تغییری نمیكند و فقط علایم عصبی موضعی در بیمار ظاهر میشود.
۲ ب) صرع موضعی پیچیده: در این حالت، معمولا به دنبال تشنجهای موضعی ساده، هوشیاری بیمار از دست میرود و متعاقب آن، یك حمله بزرگ صرع اتفاق میافتد و یا این كه، حالتهای روحی خاصی در بیمار پدیدار میشود. و اما: در مواردی كه حمله صرع طولانی میشود و یا چند حمله پشت سر هم تكرار میشود و بیمار در طول این حملات بیهوش میماند، میگوییم بیمار به صرع مداوم دچار شده است. صرع مداوم یك اورژانس پزشكی است و نیاز به كمكهای ویژه و درمان بهخصوص دارد.
صرع حساس به نور
گاهی اوقات، تشنجهای بیمار با نور چشمكزن یا نور تابشی آغاز میشود. به این نوع از صرع، صرع حساس به نور میگویند. به طور معمول، از هر ۲۰۰ نفر در جامعه، یك نفر به این نوع از صرع مبتلاست و درصد كمی از این مبتلایان نیز تحت تاثیر نور چشمكزن دچار تشنج میشوند. این قبیل حساسیتها معمولا در سنین پایینتر دیده می شود و شیوعش با افزایش سن، به مرور كمتر و كمتر میشود، به نحوی كه وقوع چنین صرعی پس از ۲۵ تا ۳۰ سالگی بسیار نادر است. در بیمارانی كه به صرع حساس به نور مبتلا هستند، معمولا یكی از موارد زیر منجر به شروع حمله تشنج میشود:
۱ خیره شدن به صفحه تلویزیون، خیره شدن به مونیتور كامپیوتر به ویژه به هنگام كار با برنامههای گرافیكی، و نشستن پای بازیهای رایانهای برای یك مدت طولانی.
۲ خیره شدن به صفحه تلویزیون خصوصا تلویزیونهای پُر برفك یا دیگر منابع نوری كه با فركانس كمی چشمك بزنند.
۳ نگاه كردن به مناظر طبیعی بیرون از ماشین یا قطار در حالی كه قطار یا ماشین دارد با سرعت بالایی حركت میكند.
۴ مشاهده درخشش دسته پرتوهای نورانی كه از لابهلای شاخههای درخت عبور میكند.
۵ خیره شدن به چراغهای چشمكزن.
۶ خیره شدن به نور منعكس شده از آب.
۷ نگاه كردن به پله برقی در حال حركت.
۸ خیره شدن به بعضی از الگوهای منظم هندسی مانند راه راه یا چهارخانه.
فركانسی از نور چراغ چشمكزن كه منجر به حملات تشنجی در این بیماران میشود، از یك بیمار تا بیمار دیگر معمولا متفاوت است. معمولا بین ۵ تا ۳۰ فلاش در هر ثانیه باعث تحریك این بیماران میشود. حساسیت در فركانسهای زیر ۵ بسیار نادر است. بازیهای رایانهای هم در افرادی كه هیچ سابقهای از حملات تشنجی نداشتهاند، خیلی به ندرت منجر به صرع میشود و معمولا آنهایی كه در هنگام بازی رایانهای، برای اولین بار به یك حمله تشنجی مبتلا میشوند، اغلبشان به همین نوع از صرع (حساس به نور) مبتلا هستند. نورهای رنگی هم به طور معمول و در شرایطی كه به سرعت خاموش و روشن نشوند، مشكلی ایجاد نمیكنند. با این وجود، تمام چراغهای چشمكزن میتوانند سرآغاز یك حمله تشنجی باشند، به ویژه اگر نور محیط كم باشد. احتمال این كه آغازگرهای محیطی دیگری هم منجر به بروز این نوع از صرع بشوند، كم نیست. فشار روحی روانی، هیجان و خستگی را باید شایع ترین آغازگرهای جانبی دانست. افراد مبتلا به صرع حساس به نور بهتر است كه دستورات لازم را به تفصیل از پزشكشان دریافت كنند اما فهرستی از توصیههای كلی و سودمند را نیز میتوانند در ۷ توصیه زیر پیدا كنند:
۱ اگر به طور ناگهانی و در شرایطی غیرقابل پیشبینی در معرض منبع نور قرار گرفتید، بهتر است با بستن یكی از دو چشم، تاثیر نور چشمك زن را بر روی چشمانتان كاهش دهید.
۲ هیچ وقت نزدیك به تلویزیون ننشینید و ترجیحا همیشه سعی كنید با دستگاه كنترل از راه دور، كانال تلویزیون را تغییر دهید یا صدا را كم و زیاد كنید.
۳ از خیره شدن به صفحه تلویزیون پُر برفك یا كانالهایی كه خوب تنظیم نشدهاند، خودداری كنید.
۴ ترجیحا از تلویزیونهایی استفاده كنید كه صفحه كوچكتری دارند. سعی كنید اتاقی كه در آن تلویزیون تماشا میكنید، همیشه روشن باشد. اگر چراغ سقفی در داخل آن اتاق و در پشت سرتان نصب شده باشد، بسیار مناسب است.
۵ برای جلوگیری از آثار تحریكی نور خورشید، همیشه از عینك آفتابی استفاده كنید.
۶ ترجیحا دور بازیهای رایانهای را خط بكشید و اگر مجبورید كه برای یك مدت طولانی پای كامپیوتر بنشینید، حتما كارتان را به فواصل معینی تقسیم كنید و در فواصل مشخصی به یك استراحت كوتاه بپردازید.
۷ دیدن فیلم بر روی پرده سینما معمولا هیچ خطری در پی ندارد.
صرع فقط تشنج نیست
بیماری صرع فقط حمله صرع نیست اما تا میگویی صرع، همه به یاد حمله صرع میافتند و تصویری هم كه بلافاصله در ذهنشان نقش میبندد، معمولا همین تصویر است كه: <فردی ناگهان كنترلش را از دست میدهد، روی زمین میافتد و دست و پایش را بیاختیار به این سو و آن سو پرتاب میكند.> اما حقیقت این است كه این نشانهها فقط به یك نوع از انواع بیماری صرع دلالت میكند و البته ناگفته نماند كه اساسا برخی از نورولوژیستها اعتقاد دارند صرع بیماری نیست، بلكه نشانهای از یك بیماری است كه به ما میگوید قسمتی از مغز كارش را به درستی انجام نمیدهد.
دوره درمان صرع طولانی است
درمان دارویی صرع از سال ۱۸۷۵ و با كشف اثر ضد تشنجی برمید پتاسیم شروع شد. برمید پتاسیم تا ۷۰ سال به عنوان موثرترین دارو در درمان این بیماری مورد استفاده قرار میگرفت تا این كه كمكم داروهای دیگری نیز برای مبارزه با صرع به میدان آمدند: فنوباربیتال، فنی توئین، تری متادیون، كاربامازپین، سدیم والپروات و . . . . و این روزها از نسل جدید داروهای ضد صرع نیز عمدتا برای درمان صرعهای مقاوم به درمان استفاده میشود. پس از درمان دارویی، حملات صرع در ۷۰ درصد موارد به طور كامل كنترل میشود، در ۱۰ درصد موارد نیز شدت و تناوب حملات با دارو درمانی كاهش مییابد و تنها در ۲۰ درصد موارد حملهها به كنترل درنمیآیند. مهمترین نكته در درمان دارویی صرع، طولانی بودن دوره درمان است و البته انتخاب دارو و پروتكل درمانی (تك دارویی یا چند دارویی) كاملا به نظر پزشك بستگی دارد.
۵ توصیه كلی و مهم به مبتلایان صرع
۱ مصرف داروهایتان باید همیشه مرتب و منظم باشد و حتی یك بار و یك روز هم نباید داروهایتان قطع شود.
۲ درمان بیماریتان را هر چه زودتر شروع كنید. بهتر است با یك دارو شروع به درمان كنید.
۳ مقدار و دفعات مصرف دارو باید كافی و حتما زیر نظر پزشك باشد.
۴ با معاینات مكرر و آزمایشهای دورهای از بروز عوارض دارویی، جلوگیری كنید.
۵ تغذیه مناسب، استراحت، ورزشهای مناسب، مراقبت از لثهها و مسواك را فراموش نكنید.
۵ توصیه به مبتلایان صرع برای رعایت ایمنی در حمام
۱ محیط داخلی حمام را از وسایل شیشهای و شكستنی، خالی كنید.
۲ سطح حمامتان حتیالمقدور نباید لیز و صیقلی باشد. برای این منظور، بهتر است سطح حمام را با یك پوشش پلاستیكی مناسب بپوشانید.
۳ درب حمام را قفل نكنید. بهتر است موقعی كه حمام میگیرید، لای درب حمام را باز بگذارید.
۴ وقتی در منزل تنها هستید، بهتر است كه از دوش گرفتن و حمام كردن خودداری كنید.
۵ هنگام شستشو در حمام، ترجیحا بنشینید و آب را داخل لگن یا وان نیمه پر كنید و در دسترس قرار دهید.
هر تشنجی صرع نیست
وقتی مغز دارد كارش را درست انجام میدهد، یك رشته از امواج الكتریكی مانند جریان الكتریسیته در مسیر اعصاب مغزی به جریان درمیآید. تشنج دقیقا وقتی اتفاق میافتد كه در مسیر این امواج الكتریكی، ناگهان یك جرقه به وجود بیاید و در واقع مكان بروز همین جرقه الكتریكی است كه تعیین میكند با چه نوع تشنجی روبهرو هستیم. البته این نكته را هم نباید از یاد برد كه هر تشنجی لزوما به معنای صرع نیست. پزشكان میگویند كه برای مطرح شدن تشخیص صرع، لازم است كه بیش از دو تشنج رخ دهد و یك تشنج در طول زندگی یك شخص هیچگاه به معنای صرع نیست.
۳ توصیه به مبتلایان صرع برای رعایت ایمنی در اتاق كار
۱ ترجیحا در اتاق كارتان از صندلیهای راحت وكوتاه استفاده كنید.
۲ لباسهای حفاظتی كار مورد نظرتان را فراموش نكنید.
۳ از وسایل الكتریكی سنگین، حتیالمقدور استفاده نكنید و وسایل كارتان را هم پس از اتمام كار، در جای خود قرار دهید.۷ توصیه ایمنی به مبتلایان صرع
۱ سیگار نكشید، و خصوصا در تنهایی از سیگار كشیدن پرهیز كنید.
۲ سطح خانه را با پوشش نرم و ضخیم بپوشانید و از لیز و صیقلی كردن اتاقها خودداری كنید.
۳ انجام كار با وسایل تیز مانند خرد كردن سبزیجات و اتو كشیدن را حتی المقدور در حالت نشسته انجام دهید.
۴ از اتو كردن لباسهایتان یا استفاده از لباسهای نیازمند اتو خودداری كنید. در صورت لزوم، لباسهایتان را برای اتو كشیدن به خشكشویی بدهید.
۵ درجه حرارت آبگرمكن، سماور، كتری و قوری خود را در حداقل قرار دهید تا هم از حوادث سوختگی جلوگیری شود، هم هزینه مواد سوختیتان كاهش یابد.
۶ هنگام تماشای تلویزیون، خیلی نزدیك به آن ننشینید و اگر مجبورید برای مدت طولانی از كامپیوتر استفاده كنید، دورههای متناوب استراحت توصیه میشود.
۷ در اتاق نشیمن، حتی المقدور از دكوراسیون های شكستنی استفاده نكنید و ضمنا، استفاده از چراغهای سقفی را بر چراغهای رومیزی و چراغهای در دسترس ترجیح بدهید. محل روبهروی مبلمان راحتی را هم خالی از وسایل، نگه دارید.
۷ توصیه برای وقتی كه بیمارتان دچار حمله صرع میشود.
۱ نترسید! داد و فریاد راه نیندازید و با خونسردی به بیمارتان نزدیك شوید.
۲ اشیای خطرناك را از دسترس بیمار دور كنید.
۳ یقه لباسش را باز كنید تا گردنش آزاد شود و بعد، سر یا شانه او را به یك طرف بچرخانید.
۴ از ریختن آب بر روی صورت بیمار و یا گرفتن دست و پای او در هنگام تشنج خودداری كنید.
۵ اگر حمله بیمار زودتر از ۵ دقیقه به پایان رسید، مدتی او را به حال خودش بگذارید و بعد به او بگویید كه احتمالا علت تشنجش، درست مصرف نكردن داروهاست و بهتر است كه با پزشكش تماس بگیرد.
۶ اما اگر حمله بیش از ۵ دقیقه طول كشید و یا دو مرتبه پشت سر هم تكرار شد، ممكن است صرع بیمار از نوع مداوم باشد كه بسیار خطرناك است و باید فورا او را به پزشك رساند.
۷ اگر تشنج بیمار همراه با تب بود ـ به احتمال قریب به یقین ـ بیمارتان صرع ندارد اما حتما باید تب او را با پاشویه پایین بیاورید و بلافاصله او را به پزشك برسانید.
ازدواج و زایمان برای زنان مصروع خطری ندارد
در گذشته، مبتلایان به صرع از برخی حقوق اجتماعی محروم بودند. محرومیت از ازدواج یكی از بارزترین نمونههای این موضوع بود. كمكم با گذشت زمان و افزایش شناخت جامعه نسبت به این بیماری، عامه مردم فهمیدند كه ازدواج و تشكیل خانواده در این افراد نیز امری كاملا عادی و بیخطر است.
پزشكان متخصص بیماریهای اعصاب میگویند كه بیش از ۹۰ درصد خانمهای مبتلا به صرع قادرند دورههای طبیعی بارداری و زایمان را به آسانی طی كنند. اما از آنجا كه عوارض دارویی، یكی از خطرات بالقوه دوران بارداری محسوب میشود، برخی از خانمهای باردار مبتلا به صرع نیز مصرف داروهایشان را خودسرانه قطع میكنند. ذكر این نكته ضرورت دارد كه چنین كاری بسیار خطرناك است و نه تنها از بروز خطرات احتمالی جلوگیری نمیكند، بلكه موجب افزایش خطر تشنج میشود. خانم دكتر كیهانیدوست -دبیر انجمن صرع ایران- در پاسخ به این پرسش كه آیا ازدواج به درمان بیماری صرع كمك میكند، میگوید: <البته موارد متعددی از بیماران داشتهایم كه تعداد تشنجهایشان پس از ازدواج كمتر شده ولی واقعا نمیشود ادعا كرد كه ازدواج به معنای شفای این بیماری است.> دبیر انجمن صرع ایران معتقد است كه همه باید به این سطح از آگاهی برسند كه <صرع یك بیماری قابل درمان است و هیچ تعارضی با ازدواج ندارد چراكه تشنج در طی حاملگی تشدید نمیشود مگر این كه بیماری خاصی به بیماری صرع اضافه شود. زایمان خانمهای مبتلا هم مثل خانمهای دیگر وابسته به نظر پزشك است. مادران مصروع حتی در شیر دادن به فرزندانشان هم با هیچ مشكلی مواجه نیستند. شانس به دنیا آمدن یك نوزاد مبتلا به صرع از یك مادر مصروع هم تنها پنج درصد از یك مادر غیر مصروع بیشتر است.
صرع درمانپذیرترین بیماری عصبی است
در جهان بیش از ۵۰ میلیون نفر صرع دارند كه نیمی از آنها درمان نشده و یا به صورت ناقصی درمان شدهاند. در كشور ما نیز ـ بر طبق آخرین آمار موجود ـ بیش از ۱ میلیون نفر دارند با این بیماری زندگی میكنند. خوشبختانه این بیماری یكی از درمانپذیرترین بیماریهای عصبی است كه داروهای بسیاری برای درمانش شناخته و معرفی شده است. اما اساسا صرع چرا و چگونه به وجود میآید؟ پزشكان در پاسخ به این سوال میگویند: <اگرچه وراثت در بروز صرع بیتاثیر نیست اما در علتشناسی این بیماری باید به تاثیر علل و عوامل دیگر نیز اشاره كرد. ضربههایی كه در دوران بارداری به جنین وارد میشود و فشار سر جنین به هنگام زایمان و حتی برخی از عفونتهای زایمانی میتوانند منجر به بروز صرع در بدو تولد شوند. پس از تولد نیز تصادفات و ضربههای مغزی و نیز برخی از عفونتها را باید شایعترین علل ابتلا به این بیماری دانست.
۳ توصیه به مبتلایان صرع برای رعایت ایمنی به هنگام خواب
۱ از خوابیدن در زیر كرسی خودداری كنید.
۲ مناسبترین تختخواب برای بیماران مبتلا به صرع، تختی است كه راحت، بزرگ، نرم و كوتاه باشد.
۳ از قرار دادن وسایل خطرناك و سوزاننده در كنار تختخوابتان خودداری كنید.
۴ توصیه به مبتلایان صرع برای رعایت ایمنی به هنگام تماشای تلویزیون و كار با كامپیوتر
۱ هنگام تماشای تلویزیون، نزدیك به آن ننشینید.
۲ تلویزیون مورد استفادهتان باید در شرایط مطلوب و درستی باشد. مثلا اگر برفك دارد، باید زودتر درستش كنید. تماشای تلویزیون برفكی خصوصا برای مبتلایان به صرع حساس به نور، بسیار خطرناك است.
۳ یك چراغ روشنایی برای كاهش تحریك نوریتان موردنیاز است و چراغ مذكور باید حتیالمقدور سقفی باشد و در پشت سرتان نصب شده باشد.
۴ از بازیهای رایانهای حتی المقدور پرهیز كنید و در مواقعی كه مجبورید برای یك مدت طولانی از كامپیوتر استفاده كنید، استراحتهای متعدد در بین كار را از یاد نبرید.
۴ توصیه به مبتلایان صرع برای رعایت ایمنی در حیاط خانه
۱ اگر در حیاط خانهتان استخر شنا دارید، حتما آن را حفاظدار كنید و هیچوقت هم به تنهایی اقدام به شنا نكنید.
۲ فرش كردن ایوانها، پاسیوها و پلكانها توصیه میشود.
۳ در صورتی كه حملات مكرر منجر به افتادن در محیطهای فرش شده حیاط، نشده است؛ توصیه میشود كه از كلاه ایمنی استفاده كنید.
۴ وقتی قصد انتخاب خانه دارید، حتما به همسطحبودن درب ورودی و حیاط خانه توجه داشته باشید.
۴ توصیه به مبتلایان صرع برای رعایت ایمنی به هنگام ورزش
۱ اگر سراغ ورزشهایی نظیر ژیمناستیك، اسبسواری، اسكی و دوچرخهسواری میروید، كلاه ایمنی را فراموش نكنید.
۲ بوكس، پرتاب دیسك، پرتاب چكش و پرواز با كایت را نباید به تنهایی انجام دهید. برای انجام چنین ورزشهایی، حداقل باید یك سال از آخرین حملهتان گذشته باشد.
۳ بیشترین احتیاط را باید موقع شنا كردن، انجام بدهید. ترجیحا از شنا در دریاچه و دریا بپرهیزید و در صورت لزوم هم با فردی كه در شنا و نجات غریق مهارت دارد، همراه شوید.
۳ توصیه به مبتلایان صرع برای رعایت بهداشت دهان و دندان
۱ داروی ضد صرع فنیتویین در ۵۰ درصد موارد باعث تورم و افزایش حجم لثه میشود. بهتر است پیش از شروع مصرف این دارو، به دندانپزشكتان نیز اطلاع بدهید و از او بخواهید شما را تحت عمل جرمگیری قرار دهد و آموزشهای بهداشتی لازم را نیز به شما ارائه دهد.
۲ اگر پس از مصرف دارو به ناراحتی لثه دچار شدید، به پزشكتان اطلاع بدهید تا در صورت امكان دارویتان را تعویض كند.
۳ به هر حال، تحت هیچ عنوان نباید از رعایت بهداشت دهان و دندانتان غفلت كنید چرا كه خودِ مسواك نزدن، عوارض بدتری به همراه دارد.
۸ توصیه برای وقتی كه همكارتان در محل كار، دچار حمله صرع میشود
۱ او را به محل امنی انتقال بدهید.
۲ لباسهای دور گردنش را به همراه یكی دو تكمه پیراهنش باز كنید تا راحتتر نفس بكشد.
۳ از كارهایی نظیر سیلی زدن، شوك دادن، پاشیدن آب به صورت و ماساژ دادن او پرهیز كنید. بیمار صرع به هیچ كدام از این موارد نیازی ندارد.
۴ هیچ چیزی به دهان بیمار وارد نكنید. با این كار، فقط خطر شكستگی دندانها و بستهشدن راههای تنفسی او را افزایش میدهید.
۵ اصلا سعی نكنید جلوی حركات غیرارادی بیمار را در طول مدت یك حمله صرع بگیرید.
۶ موقع حمله، نیازی به پزشك نیست مگر این كه بیمار به خودش صدمه برساند یا خودش را زخمی كند و یا این كه حمله اولیهاش توسط حملات دیگری پشت سر هم تكرار شود.
۷ بیمار صرع پس از یك حمله سخت، فقط به استراحت احتیاج دارد. پیش از آن كه به سر كارش برگردد، به او استراحت بدهید و مایعات بخورانید.
۸ در خصوص مصرف مرتب داروها و مراجعه به پزشك، او را راهنمایی كنید.
۵ توصیه به خانمهای مبتلا به صرع در دوران بارداری
۱ خانمهای مبتلا به صرع در دوران بارداری باید اطلاعات كافی در خصوص خطرات حمله صرع و قطع دارو داشته باشند. هر گونه كاهش یا قطع خودسرانه دارو در طول بارداری، خطر تشنج را به مراتب افزایش میدهد.
۲ با ایجاد هماهنگی بین پزشك متخصص اعصاب و پزشك متخصص زنان و زایمانتان میتوانید برنامه درمانی منظم و متعادلی برای خودتان تدارك ببینید.
۳ سطح خونی دارو باید تا ۸ هفته پس از زایمان كنترل شود چرا كه خطر افزایش سطح خونی دارو و مسمومیت وجود دارد.
۴ خانمهایی كه از داروهای فنیتویین، فنوباربیتال و پیریمیدون استفاده میكنند، باید برای جلوگیری از خطر خونریزی در ماه آخر بارداری، زیر نظر پزشك، ویتامین k تزریق كنند.
۵ خانمهای مبتلا به صرع، در صورت رعایت نكات پزشكی، می توانند مانند خانمهای دیگر به راحتی ازدواج كنند، باردار شوند و بچههای سالم به دنیا بیاورند.
۶ توصیه به مبتلایان صرع برای رعایت ایمنی در آشپزخانه
۱ حتیالمقدور از وسایل نشكن و غیر چینی استفاده كنید و تا آنجا كه برایتان ممكن است، به هنگام استفاده از ظروف شكستنی، استفاده از دستكشهای پلاستیكی را از یاد نبرید.
۲ ظروفی كه بیشتر مورد استفادهتان قرار میگیرد، در سطوح پایینتر كابینت قرار دهید تا همیشه در دسترستان باشد.
۳ چاقو، چنگال و سایر وسایل نوكتیز را در ظرفشویی همیشه رو به پایین قرار بدهید.
۴ حتیالمقدور از حمل كردن ظروف داغ پرهیز كنید و غذا را نزدیك اجاق، توی بشقاب بریزید.
۵ وسایل جدید برقی مانند مایكروویو از نظر ایمنی به اجاقهای قدیمی ترجیح دارند. فِرها و وسایل گرمكننده آشپزی باید رو به سوی انتهای دیواره اجاق قرار بگیرند و از شما دور باشند.
۶ وسایل برقی را حتیالمقدور دور از محفظه ظرفشویی نگه دارید.
منبع : روزنامه سلامت
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست