تحول ناسیونالیسم در ایران (1320 ـ 32)

نویسنده : قمری - داریوش
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۳/۳۰
رده دیویی : ۹۵۵.۰۸۲۰۴۵
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۳۶
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۷۳۵۷-۱۰-۹

نویسنده در این کتاب سعی کرده گرایش‌های ناسیونالیستی در ایران را مشخص و محورهای فکری و مبانی نظری هر یک از این گرایش‌ها را بررسی نماید .وی ابتدا در 'مدخل 'کتاب, به پیشینه تاریخی جریان فکری ـ سیاسی ناسیونالیسم اشاره کرده, عناصر اصلی و مفاهیم اساسی تشکیل دهنده ناسیونالیسم را نام می‌برد و تعریفی از این اصطلاح به دست می‌دهد ;سپس عوامل موثر در تحولات ناسیونالیسم و تحقیقات و آثار منتشر شده درباره آن را معرفی می‌کند .مباحث اصلی کتاب در سه فصل سامان یافته‌اند .فصل اول به چگونگی سرآغاز پیدایش ناسیونالیسم در ایران و گونه‌شناسی آن تا 1320مربوط می‌شود .در این فصل ابتدا زمینه‌های سیاسی ـ اجتماعی پیدایش ناسیونالیسم در ایران تحلیل می‌گردد که طی آن تلاش شده نوعی پیوند میان واقعیات جامعه ایران و پیدایش ناسیونالیسم در این کشور برقرار گردد .در این فصل همچنین از 'آخوندزاده', 'میرزا آقا خان کرمانی 'و 'ملکم خان 'به مثابه حاملان مفهوم و مکتب ناسیونالیسم از غرب به ایران سخن به میان می‌آید .مطالب پایانی فصل اول, شرح مختصری از گرایش‌های ناسیونالیستی در ایران از آغاز تا شهریور 1320است که عبارت‌اند از' :ناسیونالیسم لیبرال', 'ناسیونالیسم مذهبی 'و 'ناسیونالیسم باستان گرا .'فصل دوم به پیدایش گرایش‌های جدید ناسیونالیستی در ایران اختصاص دارد .قسمت عمده مباحث کتاب مربوط به همین فصل است .در این فصل, ناسیونالیسم چپ توده‌ای, ناسیونالیسم بیگانه ستیز و ناسیونالیسم نژادگرا به دلیل اشتراک در مخالفت با امپریالیسم و پذیرش چارچوب مرزهای سیاسی ایران, بررسی شده‌اند . 'ناسیونالیسم قومی 'نیز که در شمار گرایش‌های ناسیونالیستی جدید است, به دلیل تفاوت ماهیت این گرایش با سه گرایش قبلی, در فصل سوم تحت عنوان 'شکل‌گیری گرایش‌های ناسیونالیستی قومیت‌گرا 'ـ به طور جداگانه ـ بررسی شده است .در این فصل ناسیونالیسم قومی ترک (آذری) و ناسیونالیسم قومی کرد تشریح و تبیین شده است .در پایان نیز نتیجه‌گیری کلی پژوهش آورده شده است . فهرست منابع و ماخذ پایان بخش کتاب است .