او نماد یک نسل است

وجود افرادی مثل خسرو سینایی در سینما را می‌توان به منزله پایگاه فرهنگی در کشور دانست. هنرمندی که موسیقی خوانده است، سینما را خوب می‌داند و در جوانی کتاب شعر هم داشته است. این سه پایگاه اساسی و بنیانی هنر در سینایی جمع شده است و این کلیت و نگاه را در او به وجود می‌آورد که از پایگاه فرهنگی خودش به سینما نگاه کند و باعث شود سینایی به سینماگری تبدیل شود که فیلم را بسازد و بفروشد بعد فیلم دیگری را بسازد و بفروشد و... سینایی در عین اینکه با فیلمسازی زندگی کرده است هیچگاه نگاهی اقتصادی به سینما نداشته. او همیشه فیلم ساخته تا سخنی بگوید. برای او سینما بیانگر دیدگاهش به مسائل متفاوت بوده. این یک مسئله اساسی است درباره افرادی مانند سینایی و به همین خاطر است که خسرو سینایی جزء شاخص‌های نسل خودش است. نسلی که نقاشان با خوشنویسان، خوشنویسان با شاعران و... ارتباط داشتند و بر اثر این ارتباط‌ها راه تازه‌ای در هنر ایران به وجود آمد. این نسل با نگاه جامع‌تر و کامل‌تری وارد سینما شدند. زندگی و آثار تباتبایی یا پرتره‌هایی درباره همسر خودش گیزلاوارگا یا ابراهیم جعفری می‌سازد که اینها هیچ کدام سفارشی نبودند.
سینایی تمام این کارها را با میل خودش ساخته است از جای دیگری پول درمی‌آورد و برای هنر سینما خرج می‌کند. چون این مشغولیت ذهنی و دغدغه اوست. دغدغه‌ای که برایش هیچ منفعت مالی ندارد ولی او با این پرتره‌ها سخن خودش را می‌گوید. او تنها علایق خودش را در این پرتره‌ها مطرح می‌کند. نگاهش را از کار هنرمندانی مثل ابراهیم جعفری یا ژازه تباتبایی به تصویر می‌کشد. او با این نقاشان سال‌ها هم نشست و دوست بوده و سینایی او را به سینمای متفاوتی تبدیل می‌کند که هر لحظه دغدغه‌ای دارد. برای بیان موضوع و ساختارهای متفاوت. او احساس می‌کند ضرورت دارد ساخت چنین فیلم‌هایی به همین دلیل است که سراغ این موضوعات می‌رود و این اعتبار دیگری در کارهای سینایی است که من بسیار به آن احترام می‌گذارم و به کارهایش توجه دارم. این احترام به مجموعه کارهای اوست که معدل درخشانی را برای او ثبت می‌کند. تمام تلاش او این است که سالم بماند و همیشه سعی کرده سینما را به جلو هدایت کند. سینایی بیش از اینکه مصرف‌کننده باشد، تولیدکننده است. او هیچگاه مصرف‌کننده فضا و امکانات سینمایی نبوده و همیشه به این امکانات اضافه کرده است و آنها را زیادتر کرده است. او ارزش افزوده فرهنگی به وجود آورده و هدف او ارزش افزوده اقتصادی نبوده. هر کدام از کارهای او صرف‌نظر از ساختار یک سند است. این بسیار مهم است که کار هنرمندی بتواند برای تاریخ مملکتش سند باشد.
مثلا فیلمی که «مرثیه گمشده» درباره لهستانی‌ها ساخته است. درست است که این بحث برای سینایی ریشه خانوادگی دارد اما نگاه ظریف او باعث ساخت چنین فیلم ارزشمندی شد. سینایی این دغدغه را دارد که دین خودش را به این مسئله ادا کند و زیر و بم این موضوع را ببیند. زندگی خسرو سینایی درسی است برای نسل‌های آینده و ارزشی بزرگ است. او هرچه داشته در طبق اخلاص گذاشته. سینایی یک انسان فرهنگی است و جنگاوری او همیشه از نوع سلامت و پافشاری بوده نه خشونت. متفکر است و تفکری از نوع خرد اهورامزدایی. اهورامزدا نشانه خرد است نه صرف قدرت و همین خرد است که بر تیرگی‌ها پیروز می‌شود او نماینده مهمی از نسل سه دهه گذشته است.

محمدرضا اصلانی

منبع : روزنامه کارگزاران