تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی: نظام دیوانی یا سازمان مالی و ...

نویسنده : محمدی - محمد
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۲/۰۶/۲۲
رده دیویی : ۹۵۵.۰۱
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۴۶۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DSR۱۴۲/م۳ت۲
نوبت چاپ : ۱
شماره مجلد : ۵
تیراژ : ۳۳۰۰
شابک : ۹۶۴-۳۱۵-۵۴۱-۲

کتاب حاضر پنجمین و آخرین جلد از مجموعه 'تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی 'است .مولف در این کتاب, کوشیده وجوه مختلف تمدن و فرهنگ ایران را که از عصر ساسانی به دوره اسلامی منتقل شده است, بررسی کند .وی در این کتاب, جنبه‌هایی از تمدن و فرهنگ ایرانی را بررسی می‌کند که دولت‌های اسلامی صدر اسلام, به ویژه خلفای راشدین و خلفای اموی و عباسی از آن استفاده کرده‌اند .وی معتقد است که اگر چه این عناصر فرهنگی و تمدنی به دوره اسلامی منتقل شد لیکن در واقع 'انتقال تمدن و فرهنگ ملت ایران است از عصری با ویژگی‌های خاص خود به عصر دیگری که در آن در اثر برخورد با عوامل دیگر, و در مسیر تحول تدریجی و تاریخی خود, ویژگی‌های دیگری هم یافته و به مقتضای اوضاع و احوالی که بر آن گذشته به شکلی دیگر یا به زبانی دیگر هم در آمده و به همین سبب بسیاری از بخش‌های مهم و اساسی آن را پرده‌ای از ابهام ناشی از تعریب پوشانده و بخش‌های دیگری از آن هم در تاریکی‌های تاریخ باقی مانده است .'وی در این مجلد بر آن است تا نشان دهد که نظام دیوانی یا سازمان مالی و اداری ساسانی, بخصوص دیوان خراج و دیوان رسائل و دبیران دیوان, چگونه به عصر اسلامی انتقال یافت و چگونه دولت خلفا با اندک تغییراتی, از آن استفاده نمودند .مباحث کتاب در هفده گفتار با این عناوین شکل گرفته است1 :ـ مشاغل دیوان فارسی در دیوان‌های عربی, 2ـ دبیران دیوان و روش گزینش و آموزش ایشان, 3ـ اصطلاحات پارسی دیوان عربی, 4ـ گاهشماری ایرانی در دیوان عربی, 5ـ دیوان خراج در دولت ساسانی, 6ـ صالح پسر عبدالرحمن سیستانی, 7ـ دبیرخانه شاهی در دولت ساسانی, 8ـ دیوان رسائل در دستگاه خلافت, 9ـ عبدالحمید, 10ـ نامه عبدالحمید در نصیحت ولیعهد, 11ـ نظر محققان و مولفان معاصر عرب درباره عبدالحمید و نثر فنی عربی, 12ـ بازگشتی به عبدالحمید و نظر ابو هلال عسکری درباره او, 3ـ مجموعه‌های رسائل, 14ـ الگوهای نویسندگی 'امثله الکتابه', 15ـ مکاتبات و رسائل, 16ـ عهود (عهدها), 17ـ نخستین کتاب‌ها در فرهنگ دبیران .کتاب با نمایه به پایان می‌رسد .