فرز و فرزکاری

تیغهٔ فرز عموماً به ابزار برنده دوار، استوانه‌ای و دنده‌داری گفته می‌شود که برای نصب بر روی میل مرغک دستگاه فرز طراحی شده باشد. سازندگان ابزار اندازه‌های اصلی گونه‌های پرکاربردتر تیغه فرزها را همچون استاندارد از صنعت اقتباس کرده‌اند و بیشتر تیغه‌ها پرکاربرد در عملیات فرزکاری از فولاد تندبر، و کربور سمانته یا آلیاژ‌های ریختگی ساخته می‌شود.
سال‌های تیغه فرزهای فرازبر به‌کار می‌رفت که برای دوران آن با جهت باردهی مخالف بود. در سال‌های اخیر تیغه فرزهائی طراحی شده است که برای دوران آنها با جهت بار دهی یکسان است. در طرح جدید دیگر نیازی به تیز کردن مداوم تیغه فرز و نیز تعمیرات کلی فراوان نیست. نوع برشی که این تیغه فرزها انجام می‌دهند فرزکاری فرود بر گفته می‌شود.
تیغه فرز انگشتی تیغه‌ای است که تنها در انتهای خود دارای دندانه‌های برنده باشد. این نوع تیغه‌ها می‌توانند راست بر یا چپ بر باشند. زاویهٔ مارپیچ دندانه‌های آنها نیز می‌تواند هم‌جهت یا بر خلاف جهت دورانشان باشد.
شکل سر برنده تیغه فرزهای انگشتی در انواع گوناگون ساخته می‌شود. انواع موجود تیغه فرزهای انگشتی عبارتند از: دو شیاره، چند شیاره، یکسر، دو سر، تو خالی ثابت و قابل تنظیم و پیشانی تراش.
تیغه فرزهای نقش بر دندانه تیز در شکل‌ها و اندازه‌های گوناگون ساخته می‌شوند مانند تیغه فرزهای زاویه‌ای که معمولاً راست گرد هستند. تیغه‌های فرزهای زاویه‌ای یک طرفه عموماً با زاویه‌ای ۴۵، ۶۰ یا ۹۰ درجه به بازار عرضه می‌شود. گونه‌های دیگر تیغه فرزها عبارتست از زاویه‌ای دو طرفه، تخت، پهلوبر، مقعر، محدب و گردگوشه بر.
● فرز و دستگاه‌های آن
سه ابزار عمده که در همه دستگاه‌های فرز بکار می‌روند عبارتند از میل مرغک، غلاف و رابط. میل مرغک عبارتست از محوری استوانه‌ای با سر مخروطی که برای نگاه داشتن تیغه فرزها طراحی شده باشد. ناحیه‌ای از میل مرغک که تیغه فرز بر روی آن سوار می‌شود استوانه‌ای است و تیغه فرز با مهره‌ای که بر روی میل مرغک بسته می‌شود در جایگاه خود محکم می‌شود. دقت و درستی میل مرغک بر دقت فرزکاری تأثیر می‌گذارد.
غلاف نوعی بوش است که برای کاهش قطر سوراخ محور دستگاه فرز بکار می‌رود به‌گونه‌ای که به یاری آن می‌توان میل مرغکی با دنبالهٔ کوچکتر را نیز در آن جازد. نگهدارنده‌های غلافی را می‌توان به‌جای میل مرغک نیز برای نگه داشتن تیغه فرز بکار برد.
رابط گونه‌ای غلاف با دم استاندارد و هم‌خوان با سوراخ سر محور دستگاه فرز است و در فرزکاری بکار می‌رود. تنوع رابط‌ها آنها را برای نگاهداری انواع میل مرغک‌ها و تیغه فرزها مناسب می‌سازد. برای تیغه فرزهای انگشتی یک طرفه می‌توان از رابط دنباله مخروطی استفاده کرد.
● فرزها
سال‌های تیغه فرزهای فرازبر به‌کار می‌رفت که جهت دوران آنها با جهت باردهی مخالف بود. در سال‌های اخیر تیغه‌هائی طراحی شده است که جهت دوران آن‌ها با جهت یکسان است. در طرح جدید دیگر نیازی بهتیز کردن مداوم تیغه فرز و نیز تعمیرات کلی فراوان نیست. نوع برشی که این تیغه فرزها انجام می‌دهند فرز کاری فرود بر خوانده می‌شود.
تیغه فرز انگشتی تیغه‌ای است که تنها در انتهای خود دارای دندانده‌های برنده باشد. این نوع تیغه‌ها می‌تواند راست بر یا چپ‌بر باشند. زاویهٔ مارپیچ دندانه‌های آنها نیز می‌تواند هم‌جهت یا برخلاف جهت دورانشان باشد. معمولاً فرزهای انگشتی راست‌بر با مارپیچ راست‌گرد برتر شمرده می‌شوند.
شکل سر برندهٔ تیغه فرزهای انگشتی در انواع گوناگون ساخته می‌شود. انواع موجود تیغه فرزهای انگشتی عبارتند از: دو شیاره، چند شیاره، یک سر، دو سر، تو خالی (ثابت و قابل تنظیم) و پیشانی تراش.
تیغه فرزهای نقش بر دندانه تیز در شکل‌ها و اندازه‌های گوناگون ساخته می‌شوند. مانند تیغه فرزهای زاویه‌ای که معمولاً راست‌گرد هستند. تیغه فرزهای زاویه‌ای یک طرفه عموماً با زاویه‌های ۴۵، ۶۰ یا ۹۰ درجه به بازار عرضه می‌شوند. دیگر گونه‌های این دسته از تیغه فرزها عبارتند از: زاویه‌ای دو طرفه، تخت، پهلوبر، مقعر، محدب و گرد گوشه‌بر. [ترجمه: مهندس آرش وکیلی ـ ۱۴].

منبع : مطالب ارسال شده