کیوی

همان‌طور که می‌دانید، مصرف کافی میوه می‌تواند انسان را از ابتلاء به بسیاری از بیماری‌ها مصون بدارد. متأسفانه در کشور ما طبق بررسی‌های انجام شده میزان مصرف میوه چندان بالا نیست و عواملی از قبیل گرانی، تمایل کم به مصرف، شیوه‌های نامناسب انبارداری و ضایعات بالای محصولات باغی، میزان سرانه مصرف میوه را تحت‌شعاع قرار می‌دهد. بر کسی پوشیده نیست که مصرف میوه‌ها تا چه حد می‌تواند باعث ارتقاء سطح سلامت مردم شده و با پیشگیری از بروز بیماری‌ها، هزینه‌های درمانی را به میزان چشمگیری کاهش دهد. طبق توصیه‌های تغذیه‌ای، مصرف ۵-۳ سهم میوه در روز می‌تواند نیازهای عمومی بدن به ویتامین‌ها و املاح معدنی را تأمین کند. از این گذشته بسیاری از مواد در میوه‌ها وجود دارند که در طبقه‌بندی ویتامین‌ها و املاح معدنی قرار نمی‌گیرند. اسیدهای میوه‌ای، فلاوونوئیدها، ترکیبات پلی‌فتولی، فیتو نوترینت‌ها و بسیاری دیگر از ترکیبات که روزبه‌روز مزایا و منافع آنها برای سلامتی بیشتر روشن می‌شوند، از دیگر ترکیباتی هستند که در میوه‌ها یافت می‌شوند. این ترکیبات در کنار ویتامین‌ها و املاح معدنی به نحو بسیار مؤثری از بروز بیماری‌های مزمن جلوگیری می‌کنند. کیوی نیز که چند دهه‌ای است وارد ایران شده است و سطح زیر کشت مناسبی از باغ‌های استان مازندران را به خود اختصاص داده است، از جمله میوه‌هائی است که از لحاظ تغذیه‌ای و خواص درمانی دارای ارزش بالائی است، نام علمی این میوه Actinidia deliciosa است که بومی مناطق شرقی و شمال شرقی کشور چین است و نام محلی آن ینگ‌تااو (Yang Tao) است. این میوه در اوایل قرن بیستم به نیوزلند وارد شد و به‌تدریج در این منطقه از جهان مورد کشت قرار گرفت. در سال ۱۹۶۰ نام این میوه در نیوزلند به گوس بری چینی (Chinese Gooseberry) تغییر یافت. در سال ۱۹۶۱ این میوه به ایالت متحده آمریکا وارد شد و نام کیوی، برگرفته از نام یک برنده بومی نیوزلند به این اتلاق شد. در حال حاضر این میوه در کشورهائی چون ایتالیا، نیوزلند، شیلی، فرانسه، ژاپن و ایالت متحده آمریکا در سطح وسیع کشت می‌شود. کیوی یکی از منابع خوب ویتامین، مواد معدنی و همچنین فیتونوترینتی است و مصرف آن می‌تواند ارتقاء سلامت را از جوانب مختلف در پی داشته باشد. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که ترکیبات موجود در کیوی یک عامل حفاظت‌کنندهٔ بسیار قوی از مولکول DNA در برابر تخریب اکسیژنی هستند. در حقیقت وجود ویتامین C زیاد، ویتامین E و همچنین ویتامین A این ویژگی را به کیوی می‌دهد که تأمین‌کنندهٔ آنتی اکسیدان‌هائی باشد که هم در فاز چربی و هم در فاز آبی، قادر به فعالیت هستند. اما آنچه مسلم است، تأثیر حفاظتی مولکول DNA دارند. این ویژگی‌ باعث می‌شود که نسخه‌برداری از مولکول DNA و همچنین ترجمه آن با کفایت بیشتری انجام پذیرد و به این ترتیب خطر ابتلاء به سرطان تا حد زیادی کاهش یابد.
همان‌طور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، این میوه به لحاظ داشتن ریز مغذی‌های مختلف از ارزش‌ غذائی بسیار بالائی برخوردار است. به‌طوری که هر سهم از این میوه قادر است ۹۵ درصد نیاز روزانه به ویتامین C را تأمین کند.
علاوه بر این، تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد کودکانی که به‌طور مداوم و به‌طور متوسط ۷-۵ سهم در هفته از این میوه استفاده می‌کنند، کمتر به مشکلات تنفسی چون آسم، سرفه، خس خس ریه و غیر مبتلا می‌شوند. در این کودکان خس خس ریه تا ۴۴ درصد، تنگی نفس تا ۳۲ درصد، سرفه‌های شبانه تا ۲۷ درصد، سرفه‌های مزمن تا ۲۵ درصد و آب ریزش بینی تا ۲۸ درصد کاهش می‌یابد. از این گذشته ویتامین C بالای موجود در این میوه به همراه دیگر ترکیبات می‌تواند علاوه بر خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و پیشگیری از بروز التهابات و سرطان، از شدت بیماری‌هائی چون استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و بیماری‌های قلبی بکاهد. علاوه بر این، اثر پیشگیری‌کننده این ترکیبات از بروز سرطان کولون و تصلب شرابین نیز مشخص شده است. کاهش قدرت ماهیچه‌ای و قدرت بینائی نیز در سالمندانی که از این میوه به‌طور مداوم استفاده می‌کنند کمتر دیده می‌شود. همچنین مشاهده شده است که ترکیبات موجود در این میوه قادرند از ایجاد لخته‌های خونی نیز جلوگیری کرده و از آنجا که این ترکیبات قادرند از میزان تری گلیسرید نیز بکاهند، می‌توان این میوه را به‌عنوان جایگزین مناسبی برای داروهائی مانند آسپرین دانست. مصرف طولانی مدت آسپرین و دیگر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا Non - Steroidal Anti-Inflammatory Drugs) NSAIDs) مانند ایبوپروفن باعث بروز اولسر و التهاب در دستگاه گوارش می‌شوند و سالانه چیزی در حدود ۱۰۰۰۰۰ نفر در جهان به علت بروز عوارض جانبی مصرف این داروها بستری می‌شوند که از این تعداد در حدود ۱۰ تا ۲۰ هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند. در حالی‌که مصرف مداوم این میوه با توجه به وجود ترکیبات پلی‌فنولی، ویتامین E، منیزیم، پتاسیم و مس در آن می‌تواند بدون ایجاد چنین اثرات نامناسبی، در طولانی مدت نیاز به مصرف این داروها را از بین ببرد. علاوه بر این با توجه به اینکه مصرف مداوم این میوه می‌تواند تا ۱۵ درصد از چربی‌های خون بکاهد، سلامتی سیستم قلبی و عروقی نیز از دیگر مزایای مصرف این میوه است.

منبع : مجله بهکام