دستاوردهای پژوهش‌ و فناوری جهاد دانشگاهی‌

امسال صنعت نفت ایران ۱۰۰ ساله می‌شود، اولین کارخانه قند ایران سال ۱۲۷۴ در کهریزک راه‌اندازی شد، اولین کارخانه سیمان سال ۱۳۱۲ در شهر ری افتتاح شد، اولین مجتمع پتروشیمی سال ۱۳۴۲ در شیراز برپا شد و... چرا با این قدمت در صنعت و فناوری، کشور ما از نظر ایجاد و توسعه فناوری در جهان جایگاه ویژه‌ای ندارد؟
دانشگاه تهران و دانشکده فنی که مهد مهندسی کشور است، بیش از ۷۰ سال قدمت دارد و مراکز تحقیقاتی که بتوانند پشتیبان توسعه کشور باشند بیش از ۳۰ سال سابقه دارند، اما همچنان برای احداث صنایع جدید و مدرن نیازمند خرید لیسانس (حق امتیاز) از خارج کشور هستیم. این فاصله چگونه و در چه مدتی قابل پرشدن است؟
برای این‌که یک ایده نو از مطالعه، آزمایش، نمونه‌سازی، پایلوت (نیمه‌صنعتی) تا واحد نمونه صنعتی با موفقیت پیش رفته و در نهایت به صورت یک اختراع کامل ثبت شده و بتوان حق امتیاز (لیسانس) استفاده از آن را به فروش رساند، نیازمند سازماندهی علمی، تامین بودجه، حمایت‌های سیاسی و معنوی، در اختیار داشتن امکانات آزمایشگاهی، کارگاهی و سالن‌های پایلوت، عزم و اراده مدیران ارشد برای خودکفایی منطقی، ترویج و توسعه فرهنگ خودباوری‌ ملی، اعتماد به محصولات فناوری داخلی، صبوری و تامل منطقی برای حل مشکلات علمی و فنی، فراهم کردن ارتباطات بین‌المللی برای کاهش هزینه و زمان، پذیرش هزینه‌های کسب فناوری ملی، عزم و اراده برای بومی کردن فناوری‌های خریداری شده و تلاش به منظور توسعه آن جهت داخل و صادرات با حمایت‌های دولتی و ایجاد خط اعتباری برای کشورهای هدف است، که خوشبختانه بخشی از این الزامات در جهاد دانشگاهی فراهم شده و با حمایت جدی و پایدار دولت‌ها می‌توان مسیر توسعه فناوری (نه فقط توسعه صنعتی) را مانند بسیاری از کشورهای توسعه یافته طی کرد.
با توجه به شرح وظایف جهاد دانشگاهی و با حمایت‌های دولت‌ها و بخصوص حمایت‌های معنوی رهبر معظم انقلاب و تشویق و تکریم محققان و دانشمندان این نهاد موفق شده است دستاوردهای علمی قابل تقدیری در اختیار مردم عزیز ایران قرار دهد که به تعدادی از آنها اشاره می‌شود.
ـ زمینه پزشکی: دستیابی به فناوری سلول‌های بنیادی و کاربرد آن در درمان ضایعات قلب، قرنیه چشم و پوست (لک و پیس) و ارائه خدمات درمان ناباروری در سطح ملی و منطقه‌ای با میزان موفقیت ۳۵ تا ۴۰ درصد، تهیه آنتی‌بادی‌های مونوکلونال، تهیه فاکتور رشد فیبروبلاستی BFGF، تشکیل بانک خون بندناف با ذخیره‌سازی حدود ۵۰۰۰ نمونه، تشکیل بانک اسپرم و حیوانات ترانس ژن.
ـ زمینه فنی و مهندسی: فرستنده‌های رادیویی موج AM و FM، سیستم‌های غبارگیر الکترواستاتیک برای صنایع سیمان، مس و پالایشگاه نفت، انواع UPS و شارژر صنعتی برای صنعت نفت، تولید فولادهای آلیاژی، هواپیمای سبک، سیستم لایه‌نشانی در خلا، کارخانجات تولید مواد شیمیایی و صنایع شوینده، سموم دفع آفات نباتی، ماشین‌آلات کشاورزی، ردیابی خطوط مونتاژ، سیستم کنترل برق دکل حفاری، ربات خودکار و کنترلی.
ـ زمینه کشاورزی: به‌زراعی و به‌نژادی گیاهان دارویی و معطر، اصلاح نژاد و تولید نهال درختان میوه، ریز ازدیادی گیاهان دارویی و درختان میوه، طراحی و ساخت ماشین برداشت گل و میوه، تهیه مدل فرسایش خاک در اراضی کشور، مطالعات تفصیلی حوزه‌های آبخیز سدها.
ـ زمینه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی: نگرش جوانان به دین، مقایسه امید و یاس در شعر کهن و معاصر فارسی، روش‌های رویارویی با عناصر فرهنگی بیگانه با بهره‌گیری از مفاهیم قرآن و سیره معصومین ع، مقایسه تطبیقی توزیع درآمد و نابرابری در بین طبقات شغلی، تحلیل جامعه‌شناختی روابط جنسیتی در سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی، بررسی علل خشونت‌گرایی میان تماشاگران فوتبال، هویت اجتماعی رویکردها و نظریه‌ها، مطالعات اجتماعی و اقتصادی و طبیعی حوزه بالادست سد کارون۳، بررسی الگوی بهینه بازار روز و شیوه استقرار آن در شهر مشهد.
ـ زمینه علوم پایه: سیستم‌های خلا بالا، انجام مطالعات زمین‌شناسی، هیدرولوژی، هیدروژئولوژی، هیدروژئوشیمی و خاک‌شناسی، استخراج بررسی و ارتقای کمی و کیفی متابولیسم‌های گیاهی، بانک ذخیره نمونه گیاهان عالی و ریزجلبک‌ها، کاربرد روش‌های نوین آنالیز‌های کروماتوگرافی، تهیه حامل مناسب برای باکتری‌های حل‌کننده فسفات، ساخت سموم کشاورزی.
جهاد دانشگاهی در طول حیات ۲۸ ساله خود ضمن ارائه خدمات علمی - پژوهشی و تخصصی موفق به اخذ ۲۰ جایزه جشنواره خوارزمی و ۱۰‌‌جایزه جشنواره رازی شده و تا به حال بیش از ۶۰‌‌مورد اختراع ثبت کرده است و مهم‌ترین هدف این نهاد انجام تحقیقات کاربردی و رساندن نتیجه تحقیقات به صورت فناوری به دست مردم عزیز ایران اسلامی و ایجاد ثروت و رفاه اجتماعی تحت لوای اسلام ناب محمدی‌ص و خط امام و رهبری معظم انقلاب است که امید است با حمایت مدیران فهیم نظام مقدس جمهوری اسلامی، زمینه خدمت‌رسانی این نهاد هر چه بیشتر گسترش یابد.

دکتر محمد صادق حاجی تاروردی‌
معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی‌

منبع : روزنامه جام‌جم