در جاده‌های خم اندر خم و پیچ در پیچ

بلندبلند با شاگردش حرف می‌زد. از دکترش می‌گفت که هفته دیگر قرار بود عملش کند. به قول خودش دیکس کمر گرفته بود. شاگردش هم سرش را به نشانه تاسف تکان می‌داد و می‌گفت: «بله اوستا، آخر و عاقب این کار همینه دیگه.» راننده بعد از کمی‌فکر گفت: «نه باباجون اینطورا هم نیست. تقصیر از خودمه. دکتر می‌گفت اگر ورزش می‌کردم و صندلی خوب واسه خودم تهیه می‌کردم، کار به اینجا نمی‌رسید. از ما که گذشت تو مواظب خودت باش.»
تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که رانندگی خودروهای سنگین چه عوارضی دارد و رانندگان این وسایط نقلیه سنگین با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
● عوامل فیزیکی
سر و صدا، ارتعاش، گرما و سرمای هوا، مواجهه طولانی‌مدت با نور خورشید از عوامل زیان آور فیزیکی است که ممکن است سلامت رانندگان را تحت تاثیر قرار دهد. برای کاهش صدا و ارتعاش بهتر است تعمیرات اساسی خودرو به موقع انجام شود. سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی درون خودرو می‌تواند تا حد زیادی مشکلات ناشی از سرما و گرما را برطرف کند. در مورد کاهش آثار زیان‌بخش نور خورشید هم استفاده از کرم‌های ضد آفتاب، عینک آفتابی و آفتاب گیر و همچنین کاهش زمان مواجهه از اقدامات موثر است. ارتعاشاتی که از بدنه کامیون به بدن راننده منتقل می‌شود در آسیب‌ها و صدمات اسکلتی عضلانی تاثیر زیادی دارند. به همین منظور توصیه می‌شود از صندلی‌های با فنربندی استاندارد استفاده شود.
● عوامل شیمیایی
گاهی اوقات رانندگان کامیون خودشان اقدام به تعمیرات خودرو می‌کنند و بدون دستکش با روغن‌ها و حلال‌ها کار می‌کنند که در این حالت پوست دست‌شان به‌طور مستقیم با این مواد شیمیایی تماس پیدا می‌کند. رانندگان باید تعمیرات را به عهده مکانیک‌ها بگذارند و در صورتی که می‌خواهند تعمیرات جزیی را خودشان انجام دهند هنگام کار از دستکش استفاده کنند. استفاده از دستکش مانع از تماس مستقیم پوست با روغن‌ها و حلال‌ها شده و از بیماری‌ها و عوارض و تحریکات پوستی پیشگیری می‌کند.
● عوامل بیولوژیکی
خوردن غذا در رستوران‌های بین راهی که اغلب دارای مشکلات بهداشتی هستند، نوشیدن آب و استفاده از یخ‌های غیر بهداشتی، سهل انگاری در شستن دست‌ها و به‌طورکلی رعایت نکردن بهداشت عمومی‌ سبب بیماری‌های گوناگونی می‌شود که عامل اصلی آنها، عوامل بیولوژیکی مانند میکروب‌ها، باکتری‌ها ، ویروس‌ها و قارچ‌ها است. رانندگان نباید از غذاهای مانده استفاده کنند و یا یخ‌های غیربهداشتی که در کنار خیابان‌ها به فروش می‌رسد را مستقیما داخل ظرف آب آشامیدنی بیندازند. بهتر است در هنگام صرف غذا از پیاز و لیموترش که خاصیت میکروب‌کشی و ضدعفونی‌کنندگی دارند، استفاده شود. شستن دست‌ها نیز مهم‌ترین راه پیشگیری از بیماری است.
● عوامل ارگونومیک
انجام کارهایی مانند تعویض تایر، بلند کردن و حمل اسباب و وسایل سنگین خودروی سنگین ممکن است موجب ایجاد آسیب به خصوص در ستون فقرات راننده شود. بنابراین رانندگان باید اصول صحیح حمل بار را یاد گرفته و با رعایت آن از این آسیب‌ها پیشگیری کنند.
گاهی نیز راننده‌ها روی صندلی خودرو شان تغییراتی انجام می‌دهند. این تغییرات اگر طبق اصول صحیح انجام نشود موجب ایجاد کمر درد و آسیب‌های ستون فقرات می‌شود. در ضمن راننده‌ها باید اصول درست نشستن پشت فرمان را رعایت کنند تا دچار دردهای گردنی و درد در ناحیه شانه‌ها نشوند. نکته دیگر اینکه رانندگان چون در حالت نشسته کار می‌کنند و امکان راه رفتن و تحرک کمی‌دارند این حالت در طولانی مدت ممکن است موجب ایجاد چاقی و اضافه وزن در آنها شود و احتمال ابتلا به مشکلات و بیماری‌های قلبی و عروقی را بیشتر کند. بنابراین رانندگان باید وقتی برای ورزش و تحرک و فعالیت فیزیکی در نظربگیرند و غذاهای چرب و پرکالری مصرف نکنند و مراقب تغذیه شان باشند. فراهم کردن امکان استفاده از غذای سالم و بهداشتی و همچنین امکانات فضا و وسایل ورزشی در توقفگاه‌ها و پایانه‌ها از دیگر اقداماتی است که باید انجام شود. رانندگی طولانی‌مدت با نشستن در یک وضعیت موجب ایجاد اختلال در سیستم گردش خون می‌شود، بنابراین توصیه می‌شود بعد از دو تا سه ساعت رانندگی به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه نرمش‌های کششی انجام گیرد تا گردش خون، حالت طبیعی پیدا کند.
● عوامل روانی
رانندگان کامیون اغلب به علت ساعت‌های کار طولانی، خستگی فشارکار زیاد و دوری از خانواده شرایط روانی مطلوبی ندارند. گاهی مجبور هستند به دلیل محدودیت‌های ترافیکی و قوانین جاده‌ای شب هنگام رانندگی کنند و همین کار در ساعات غیرمعمول می‌تواند به سلامت آنها آسیب برساند و موجب کاهش تمرکزشان شود.
این شرایط سخت، برخی رانندگان را به سمت استفاده از بعضی مواد برای افزایش هوشیاری، کاهش دردهای جسمانی و ناراحتی‌های روانی سوق می‌دهد. شاید اولین چیزی که رانندگان به آن تمایل پیدا می‌کنند سیگار باشد. سیگار شروعی برای تمایل به مصرف مواد مخدر است.

منبع : روزنامه سلامت