نکات ایمنی بخاری‌های بدون دودکش

این روزها زندگی در خانه‌های کوچک با متراژ کم سبب شده تا استقبال از وسایل کوچک و کم‌حجم بیشتر شود. بخاری‌های بدون دودکش هم نمونه‌ای از این وسایل است که در فصل سرد به دلیل حجم کم و گرمادهی بیشتر مورد استقبال قرار گرفته و می‌گیرد. علاوه بر حجم کم، نصب و حمل و نقل آسان، راندمان بالا و صرفه‌جویی در مصرف سوخت هم از نکات مثبت این بخاری‌ها است. اما کارشناسان ایمنی و استاندارد می‌گویند نباید از این بخاری‌ها در اتاق خواب، حمام و انباری و فضاهای بسته و بدون تهویه استفاده کرد. بخاری‌های گازی بدون دودکش یکی از وسایل گرمازایی است که استفاده نادرست از آنها خطرناک است. به همین علت اطلاعات و نکات ایمنی مربوط به این بخاری‌ها را با هم مرور می‌کنیم و پرسش‌های رایج درباره این محصول را پاسخ می‌دهیم.
۱) هنگام استفاده از بخاری‌های بدون دودکش چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟
▪ اول اینکه به حجم و فضای اتاق و محلی که بخاری نصب می‌شود، توجه کرد. اتاقی که بخاری در آن نصب می‌شود باید به اندازه کافی بزرگ باشد، به عنوان مثال یک بخاری با ظرفیت ۴ هزار و ۲۰۰ کیلوکالری یا ۵ کیلووات به اتاقی با حجم حداقل ۱۰۰ مترمکعب یعنی چیزی حدود ۳۰ مترمربع فضا نیاز دارد. این نکته هم باید مورد توجه قرار گیرد که در هیچ شرایطی استفاده از بخاری‌های بدون دودکش در فضایی کمتر از ۱۵ مترمکعب توصیه نمی‌شود.
▪ دوم اینکه علاوه بر این فضا باید به حجم هوای تازه هم توجه کرد و به ازای هر کیلووات، دریچه‌ای به اندازه ۵×۵ سانتی‌متر در ‌نظر گرفت. یعنی برای یک بخاری با ظرفیت ۴ هزار و ۲۰۰ کیلوکالری یا ۵ کیلووات باید دریچه‌ای به مساحت ۲۵×۵ سانتی‌متر که به هوای تازه راه داشته باشد در نظر گرفت. این دریچه باید هم‌زمان با روشن بودن بخاری، باز باشد. هیچ گازی بدون اکسیژن نمی‌سوزد و اگر هوای تازه تامین نشود، در اثر سوخت گاز، اکسیژن فضا به شدت پایین آمده و مونوکسید و دی‌اکسید کربن بالا می‌رود و مسمومیت و گازگرفتگی اتفاق می‌افتد.
۲) در چه محل‌هایی نباید از این بخاری‌ها استفاده کرد؟
نصب و استفاده این نوع بخاری در اتاق خواب، حمام، اتاق‌های زیر شیروانی، فضای زیر پله، انباری، شیرخوارگاه‌ها، مهدهای کودک و مراکز نگهداری کودکان، اتاق بازی بچه و فضاهای محدود، کوچک و بدون تهویه غیرمجاز است.
۳) این بخا‌ری‌ها واقعا گرمای بیشتری تولید می‌کنند؟
معمولا ظرفیت حرارتی این بخاری‌ها کمتر از بخاری‌های دودکش‌دار است و طبق استاندارد ظرفیت حرارتی آنها نباید از ۷ هزار و ۲۰۰ کیلوکالری در ساعت بیشتر باشد. در بخاری‌های دودکش‌دار هوای گرم ناشی از محصولات احتراق که گرمای بسیار زیادی هم دارند، از طریق دودکش به بیرون هدایت می‌شود اما در این بخاری‌ها این مواد که حاوی گازهای گرم محصولات احتراق، اکسیژن کم و مونوکسید و دی‌اکسیدکربن بسیار زیاد است، در داخل اتاق می‌ماند و دمای اتاق را بالا می‌برد.
۴) درباره بخاری‌های مجهز به سیستم ODS باز هم جای نگرانی وجود دارد؟
ODS تنها یک وسیله ایمنی است و طبق استاندارد تمام بخاری‌های بدون دودکش باید به این سیستم مجهز باشند. این سیستم میزان اکسیژن هوای اتاق را می‌سنجد و اگر غلظت اکسیژن به کمتر از ۱۸ درصد برسد، جریان گاز را قطع کرده و بخاری را خاموش می‌کند. نکته مهم این است که مجهز بودن دستگاه به وسیله ایمنی خطر را نفی نمی‌کند. سیستم ODS مانند ترمز ماشین است. همان‌طور که وجود ترمز در خودرو خطر راندن با سرعت بالا را از بین نمی‌برد، وجود این سیستم هم خطر را رفع نمی‌کند.
۵) بخاری‌های غیراستاندارد در بازار وجود دارد؟
معاونت نظارت بر اجرای استاندارد موسسه استاندراد و تحقیقات صنعتی با اجرای طرح جامع نظارت بر بازار، تمام محصولات مشمول مقررات اجباری استاندارد از جمله بخاری‌های گازسوز موجود در بازار را بررسی می‌کند و محصولات فاقد علامت استاندارد و بدون کیفیت را توقیف کرده و با تولیدکنندگان و فروشندگان این محصولات برخورد می‌کند. بخاری‌های بدون دودکش هم شامل قانون استاندارد اجباری‌ هستند و کافی است مردم هنگام خرید به نشان استاندارد روی کالا توجه کنند.

منبع : روزنامه سلامت