سریال تکراری قطع گاز، سوء مدیریت یا کمبود

همه ساله همزمان با آغاز فصل سرما و یخبندان به ویژه مناطق سردسیر و کوهستانی، یکی از مهمترین مشکلات مردم قطع پشت هم جریان گاز و مشکلات مربوطه به آن است. این مناطق که در این فصل به خاطر سرمای هوا به شدت به سوخت و انرژی نیازمند می‌شوند، در اوج نیاز با قطع گاز روبه‌رو شده که مشکلات فراوانی را بر‌ای مردم به پدید می‌آورد و همواره مسئولان محترم نیز با وعده برطرف کردن موقت مشکلات با ژست مدیریتی خاصی، قول برطرف کردن آن را تا سال آینده داده و می‌گویند با برنامه‌ریزی‌های دقیق و اصولی، هم‌وطنان عزیز سال آینده شاهد چنیین مشکلات نخواهند شد، چرا که تدابیر لازم را تا سال آینده خواهند اندیشید!
اما امسال، می‌بینیم که قطع گاز در برخی مناطق شمالی و غرب کشور در روزهای اخیر، مشکلاتی را در برخی شهرها پدید آورده و مدارس برخی شهرها نیز به خاطر سردی هوا و قطع گاز، تعطیل شده است.
بنا بر گزارش‌ها، گاز چند شهر در استان‌های گلستان، مازندران، سمنان و کردستان قطع شد و برخی استان‌ها همچون اردبیل، گیلان و گلستان نیز افت فشار گاز داشتند؛ برای همین شرکت ملی گاز ایران از مردم خواسته است بر‌ای جلوگیری از افت فشار و قطع گاز در مصرف آن صرفه‌جویی کنند.
اما به نظر می‌رسد چنین مشکلاتی در ایران، کشوری که از لحاظ دارا بودن ذخایر گازی در رتبه دوم است و میزان ذخایر گازی اثبات شده آن تا سال ۲۰۰۵، ۵/۲۷ تریلیون متر مکعب بوده، یعنی معادل ۱۶ درصد کل ذخایر جهان، امری غیر قابل پذیرش و توجیه است، چرا که با همین حجم ذخیره که یکی از نعمت‌های خدادی ماست، در صورت برنامه‌ریزی درست و اصولی، قاعدتا نه تنها نباید در کشور، کوچکترین مشکلی داشته باشیم، بلکه باید نیاز‌های کشورهای دیگر را برطرف کرده و از این راه عایدات فراوانی نصیب کشور نمایم.
اما به نظر می‌رسد عوامل گوناگونی باعث تکرار چنین مشکلاتی می‌شود که توجه به آنها می‌تو‌اند در رفع آن مؤثر باشد:
۱) یکی از مهمترین علل پدید آمدن چنین مشکلی، ضعف مدیریت و نبود برنامه‌ریزی درست و اصولی است. امروزه کشورهایی در جهان هستند که وضعیت اقلیمی‌ آنها، بسیار سردتر از ایران بوده و گاه حتی بیش از هشت ماه سال را در سرمای چندین درجه زیر صفر به سر می‌کنند و قاعدتا نیاز آنها به منابع سوختی، چندین برابر نیاز ماست، اما هیچ‌کدام از مشکلات ما را ندارند.
این در حالی است که در ایران با ورود کوچکترین جبهه هو‌ای سردی به کشور، مشکلاتی از این دست به اوج خود می‌رسد و اگر مسئولان می‌توانستند با برنامه‌ریزی درست بر‌ای چنیین روزهایی، تدابیر لازم را بیندیشند، هم‌میهنان عزیزمان چنین مشکلاتی نداشتند.
در همین زمینه گفته می‌شود کارشناسان فنی در دستگاه‌های مسئول از آغاز تابستان جاری، با فرستادن نامه‌هایی به مقامات مربوطه، و با پیش‌بینی چنین وضعی بر‌ای افزایش مصرف گاز در کشور، هشدار داده بودند: چنانچه فازهای ۸ و ۹ پارس جنوبی تا پایان پاییز به بهره‌برداری نرسد و وارد شبکه اصلی گاز کشور نشود، زمستان امسال با کمبود گاز روبه‌رو خواهیم شد، ولی گویا به این نظریات کارشناسی، توجهی نشده و کوتاهی در راه‌اندازی نشدن فازهای ۸ و ۹ پارس جنوبی، باعث دردسر مردم در فصل سرما شده است.
حال این پرسش پیش می‌آید، چگونه است در کشوری که این حجم عظیم گاز را دارد و مدعی صدور آن به کشورهای جهان است و حتی به خاطر رقابت با رقبای خود و ملاحظات سیاسی، قیمت آن را با نرخ کمتر به دیگر کشورها می‌دهد، خود توان تأمین نیازهای داخلی کشورش را ندارد و دست به دامن دیگر کشورها می‌شود؟
۲) سوءاستفاده ترکمنستان از وضعیت کنونی سرما و قطع صدور گاز آن کشور به ایران، از دیگر علل پدید آمدن چنین مشکلی بر‌ای هم‌وطنان عزیز است. در همین زمینه، یک مقام آگاه در وزارت نفت گفت: در پی سرد شدن شدید هو‌ای کشور، ترکمنستان از این فرصت استفاده کرده و با قطع صادرات گاز به ایران، خواستار افزایش قیمت گاز شده است.
این مقام آگاه با اشاره به علت قطع واردات گاز از کشور ترکمنستان اظهار داشت: این کشور از روز شنبه به بهانه انجام برخی تعمیرات فنی و عملیاتی، اقدام به قطع گاز خود کرده است.
وی می‌گوید: این بهانه در حالی است که این موقع از سال با توجه به سرما‌ی هوا و شرایط خاص اقلیمی و آب و هوایی حاکم، زمان مناسبی بر‌ای انجام تعمیرات نیست و تعمیرات، تنها بهانه‌‌ای بر‌ای قطع گاز است.
به گفته وی، ترکمنستان خواستار دو برابر شدن بهای گاز صادراتی خود به ایران است و سرد شدن شدید هو‌ای کشور در این روزها و نیاز به گاز، سبب شده ترکمنستان از این فرصت استفاده کرده، خواستار افزایش بهای گاز صادراتی خود به ایران شود.
این حربه که ویژه کشورهای به ارث مانده شوروی سابق است، بارها و بارها بر‌ای کشورهای گوناگون تکرار شده که آخرین مورد سوء استفاده روسیه از کشور اوکراین در سال گذشته بود که در اوج سرما و یخبندان به بهانه افزایش قیمت گاز، گاز این کشور را قطع کرده و درخواست مبالغ اضافی شده تا از این حربه، بیشترین استفاده لازم را برده باشد و هم‌اکنون نیز ترکمنستان از همان حربه بر‌ای به کرسی نشاندن حرف خود استفاده می‌کند و اگر مسئولان محترم در این زمینه چاره می‌اندیشیدند، مسلما هم‌اکنون هم‌وطنان عزیزمان دچار چنین سختی‌ها نمی‌شده و شرکت ملی گاز ایران نیز مجبور به قطع گاز صادراتی ایران به ترکیه نمی‌شده تا به اعتبار ایران خدشه‌‌ای وارد نمی‌شد.
به هر حال، امروزه تاوان ضعف مدیریتی پاره‌‌ای از مدیران را مردم محروم و زحمت‌کش برخی استان‌های سردسیر می‌دهند؛ همان مردمان ایثارگری که با همه توان خود بر‌ای حراست از کیان میهن عزیز و انقلاب اسلامی جانفشانی کردند. حال وظیفه مسئولان، تنها خدمت‌رسانی به آنهاست که ولی‌نعمت‌هایشان هستند و امید است با تمام توان در رفع مشکلات پدید آمده تلاش کنند.

رشید غریبی اندبیلی