هندوانه ابوجهل

ـ نام علمی: Cirisum arvense
ـ دیگر نام های فارسی: حنظل، هنچل، فنک، شری، خربزه روباه
ـ نام انگلیسی: Colocynth – colocynth gourd – bitter cucumber – bitter apple
هندوانه ابوجهل گیاهی علفی، چند ساله و دارای ساقه های خوابیده یا پیچکدار و بالا رونده و پوشیده از تار است. برگهای آن متناوب، منقسم به لوبهای متعدد دندانه دار، پوشیده از تار و دارای ظاهری به رنگ مایل به سفید در سطح تحتانی پهنک آن است و از کناره آنها پیچک هایی خارج می شود که موجب اتصال گیاه به تکیه گاه می شود.
گلهای آن نر و ماده جداگانه روی یک پایه و به رنگ زرد نارنجی است. میوه کروی بر رنگ زرد به بزرگی یک پرتغال با پوست نازک ولی سخت با مغز سفید و دانه های سفید و بیضی شکل است.
این گیاه در لرستان، خوزستان، فارس، کرمان، بندرعباس، بلوچستان، خراسان، تهران و یزد می روید.
میوه هندوانه ی ابوجهل حاوی گلیکوزیدی با طعم بسیار تلخ به نام کولوسینتین (Colocynthin) است.
خوردن میوه این گیاه برای انسان موجب کولین حاد (Acute colitis) و اسهال خونی می شود. تجویز میوه ی گیاه به مقدار ۲۵۰ میلی گرم برای هر کیلو وزن بدن در گوسفند، حتی برای طولانی مدت هم ایجاد مسمومیت در این دام نمی کند اما مصرف توام برگ و میوه آن با دوز های بیشتر از ۲۵۰ میلی گرم در کیلو وزن بدن موجب پیدایش نشانه های اسهال، بی اشتهایی، دیس پنه، کاهش وزن و مرگ در عرض ۴ ساعت تا ۲۵ روز شده است. در این مورد افزایش اوره، کراتینین و پتاسیم سرم و کاهش کلسیم و پروتئین آن دیده شده است.

سجاد جلال بدیعی

منبع : مطالب ارسال شده