همیشه نمره ملاک نیست‌

از نظر بیشتر کارشناسان، امتحان به معنی دادن یا گرفتن نمره نیست، بلکه ارزیابی وضعیت تحصیلی دانش‌آموز است. با این که شمار دانش‌آموزانی که تا صحبت از ارزیابی و امتحان به میان نیاید درس نمی‌خوانند زیاد است، اما اگر همین افراد نیز بدانند که فعالیت و عملکرد هر روزه‌شان در مدرسه مورد بررسی قرار می‌گیرد حتما در شیوه خود تجدیدنظر خواهند کرد.
در یک نظرسنجی که از دانش‌آموزان به عمل آمده مشخص شده که ۴۳ درصد از دانش‌آموزان معتقدند به واسطه حذف امتحانات در تصحیح اوراق و دادن نمره امتحانی بخصوص در دروس مفهومی بی‌عدالتی یا گاهی بی‌انصافی نخواهد شد، زیرا مجموعه نمرات کلاسی موجود است و نمره نهایی را تشکیل می‌دهد.
اما همان طور که در هر کاری پس از انجام یک دوره آموزش، یک ارزیابی اولیه یا نهایی از وضعیت انجام می‌شود، در مدارس نیز امتحان یکی از ابزار لازم است. در مورد امتحانات، مباحثی از قبیل چگونه درس خواندن و مرور و حتی تغذیه دانش‌آموزان زیاد مطرح شده است، اما ما در این بخش قصد داریم نکاتی درباره وضعیت نگرشی و فکری دانش‌آموز به شما ارائه کنیم:
● خوب گوش دادن کلید تمرکز است‌
کارشناسان آموزشی معتقدند موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان بویژه در دوره دبستان در گرو خوب گوش دادن و تمرکز روی مطالب است.از آنجا که بسیاری از مطالب درسی به وسیله معلمان گرامی تدریس می‌شود و مهارت‌های شنیداری اهمیت زیادی دارد، تقویت مهارت‌های شنیداری در دانش‌آموزان کلید موفقیت‌های تحصیلی محسوب می‌شود. پیش از این که دانش‌آموزان بخواهند کاری انجام دهند باید اطلاعات داده شده را بخوبی دریافت کنند. پس باید بخوبی و با دقت به گفته‌های معلم گوش دهند و از آنجا که مهارت شنیدن پیش از حرف زدن در کودکان شکل می‌گیرد نباید تقویت آن را به دوران مدرسه موکول کرد.
یکی از شیوه‌های تقویت این مهارت جالب و شنیدنی‌تر، ساختن مطالب ارائه شده است. وقتی دانش‌آموز یا کودک از گوش کردن به صحبت‌ها لذت ببرد تمایل بیشتری برای ادامه و دنبال کردن مطالب خواهد داشت.
● سر و صدا موجب کاهش بهره هوش می‌شود
افراد در صورت شنیدن انواع صداها می‌توانند فعالیت‌های عادی و روزانه خود را انجام دهند، اما قادر به تمرکز و مطالعه موثر در سر و صدا نیستند.
محققان انگلیسی اعلام کرده‌اند مدارسی که در نقاط پرسر و صدای شهرها ساخته می‌شوند مانع تمرکز و فعالیت‌های بهینه دانش‌آموزان می‌شوند. حتی افرادی که معتقدند در سر و صدا نیز قادر به کار و مطالعه هستند براساس بررسی‌ها، به طور کوتاه‌مدت می‌توانند عملکرد ذهنی خوبی داشته باشند و در صورتی که به طور مداوم در محیط‌های پرسر و صدا قرار گیرند عملکرد مناسبی نخواهند داشت.
محققان معتقدند سر و صدا در بلندمدت حتی به بهره هوشی افراد نیز صدمه می‌زند و باعث بروز مشکلاتی در درک مطالب و حتی خواندن و نوشتن عادی تکالیف دانش‌آموزان می‌شود.
● احساس رضایت و یادگیری‌
امروزه می‌دانیم که وجود انسان چندبعدی است و جسم و روح و تفکر در ارتباط مستقیم با یکدیگر هستند. این مساله را در محیط‌های بسیاری نظیر محیط‌های خانوادگی و شغلی می‌بینیم. اما چرا گاهی اوقات دانش‌آموزانی را می‌بینیم که به نظر می‌رسد از اعتماد به نفس بالایی برخوردارند و احساس شادمانی هم دارند، اما بازده تحصیلی و نمرات پایینی دارند؟!
محققان برای ارزیابی این موضوع روی بیش از ۱۰۰۰ دانش‌آموز در مقاطع گوناگون تحصیلی بررسی کرده‌اند و نتایج آنها به این شرح است: بررسی‌ها نشان داده دانش‌آموزانی که در حقیقت احساس خوبی نسبت به خود و زندگی‌شان دارند و راضی‌اند، از بازده تحصیلی بهتری برخوردارند. دانش‌آموزانی که از نظر خانوادگی در گرسنگی عاطفی به سر نمی‌برند از عزت نفس بیشتری برخوردارند؛ بنابراین خود را باور دارند و با تکیه بر قابلیت‌ها و توانایی‌هایشان به مطالعه و تحصیل می‌پردازند.
● انتخاب زمان مطالعه‌
تحقیقات جدید حاکی از فعالیت‌های شبانه مغز است و بر همین اساس کارشناسان اعلام کرده‌اند که هنگام شب زمان خوبی برای یادگیری و مطالعه است.
این یافته نشان می‌دهد بر خلاف تصور عمومی مبنی بر مطالعه و آموزش مفید در روز؛ شب نیز زمان خوبی برای به کارگیری امواج مغز جهت یادگیری مطالب است. حتی برخی افراد معتقدند مغز انسان شب هنگام بهتر مسائل را فرا می‌گیرد. دانشمندان با استفاده از یک ذهن مغناطیسی شبیه‌سازی شده و نیز کورتکس مصنوعی مغز، موفق به اثبات این فرضیه علمی شدند. زمانی که فرد بیدار می‌شود، هورمونی ترشح می‌شود و فرآیند یادگیری شکل دیگری به خود می‌گیرد. به شکلی که ممکن است تا یکی دو ساعت بعد تمام مطالب فراگرفته شده از شکل منسجم خود خارج شوند.
اما در شب، مغز از هجوم انواع افکار مزاحم در امان است و روند یادگیری به سبب همین موضوع بیشتر می‌شود. به همین دلیل بسیاری افراد معترفند که در شب بهتر از روز یاد می‌گیرند، زیرا فکرشان پاک‌تر و آماده‌تر است و تمرکز بیشتری دارند.
گاهی اوقات، والدین دانش‌آموزان را صبح زود برای مطالعه بیدار می‌کنند یا ساعاتی از روز که دانش‌آموز خسته است و نیاز به استراحت فکری دارد برای مطالعه و انجام تکالیف او در نظر می‌گیرند و او را اجبار به مطالعه در این زمان می‌کنند که چنانچه این زمان تناسبی با وضعیت فکری و یادگیری دانش‌آموز نداشته باشد نه تنها موثر نیست، بلکه خستگی فکری و روحی او را نیز مضاعف خواهد کرد. پس بهتر است به دانش‌آموزان کمک کنیم که زمان موثر برای مطالعه و یادگیری شان را به بهترین شکل پیدا کنند و در آن زمان به این کار بپردازند.

مترجم: سحر کمالی‌نفر
منبع: Sciam.org

منبع : روزنامه جام‌جم