سهم دخالت غرب در پاکستان

دو سال پیش از ترور بی‌نظیر بوتو در حالی که وی رهبری حزب مردم را برای مبارزه با دولت پرویز مشرف بر عهده داشت، دولت بوش مبلغ ۲۲ میلیون دلار را برای تقویت احزاب سیاسی در پاکستان تخصیص داد.
مطابق با اسناد وزارت امور خارجه آمریکا، این کشور معادل ۲۲ میلیون دلار برای استقرار برنامه‌های دمکراسی در پاکستان در سال ۲۰۰۶ تخصیص داده است. بخش اعظم این مبلغ برای کمیته انتخاباتی که زیر نظر پرویز مشرف است درنظر گرفته شد.
این ۲۲ میلیون دلار تنها بخش کوچکی از ۶/۱ میلیارد دلار کمکی بود که آمریکا در سال ۲۰۰۶ به پاکستان ارائه داد. این مقدار معادل ارزش موتور جت و لوازم یدکی بالگردهایی است که پاکستان در سال ۲۰۰۶ به کمک بودجه آمریکا خریداری کرده بود.
در سال گذشته زمانی که قدرت سیاسی پرویز مشرف متزلزل شده بود، دولت بوش تلاش بسیار زیادی برای برقراری ارتباط با گروه‌های مخالف به عمل آورد که از جمله آن می‌توان به اعزام کارشناسان به گروه‌های مخالف اشاره کرد.
مبلغی که برای برنامه‌های دمکراسی در این کشور ۱۶۵ میلیون نفری در نظر گرفته شد در سال مالی ۲۰۰۸ به ۲ برابر افزایش یافت و به ۴۱ میلیون دلار رسید. اما این رقم هنوز کمتر از ۴۳ میلیون دلاری است که آمریکا برای کوزوو، با جمعت ۲ میلیون نفر، اختصاص داده بود.
برنامه‌های دمکراسی آمریکا در کشورهای افغانستان، عراق و مصر بسیار گسترده‌تر از تلاش‌هایی است که در پاکستان انجام می‌دهد.
مقامات سابق و فعلی آمریکا اظهار داشتند، از آنجایی که دولت درصدد رنجاندن پرویز مشرف نیست، اجرای کامل برنامه‌های دمکراسی در پاکستان را به صورت جدی دنبال نمی‌کند. گفتنی است که پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، مشرف هم پیمان اصلی آمریکا در مبارزه با القاعده در منطقه محسوب می‌شود.
پرویز مشرف در سال ۱۹۹۹ طی یک کودتای بدون خونریزی بر سر کار آمد و هم اکنون دولت آمریکا با هدف کمک به انتخابات قانونی قصد دارد که مشرف را جهت فراهم ساختن فضایی آزاد برای فعالان دمکراسی و وکلا و همچنین آزادی رسانه، ترغیب کند.
کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا در ماه گذشته از پرویز مشرف به‌عنوان یک هم پیمان خوب نام برد وگفت: « به موفقیت مشرف درتبدیل پاکستان به یک منطقه دمکراتیک امیدوار هستیم. برای دستیابی به این هدف، پاکستان نیازمند یک انتخابات آزاد و عادلانه است. »
مطالعات مرکز راهبردی و بین‌المللی درخصوص کمک به پاکستان نشان می‌دهد که به غیراز بودجه‌های حمایتی، آمریکا از سال ۲۰۰۱ تاکنون بیش از ۱۰ میلیارد دلار به این کشور کمک مالی کرده است. در مقابل حدودا نیمی از این مبلغ از محل هزینه‌های تحمیلی جنگ با القاعده و طالبان بازپرداخت شده است.
لورن دبلیو کرانر، معاون دمکراسی و حقوق بشر وزارت امور خارجه دوره اول ریاست‌جمهوری جورج بوش مکررا به شکست برنامه‌های آمریکا در کمک به پاکستان جهت برقراری دمکراسی اعتراف کرده بود.
کرانر که هم اکنون رئیس مؤسسه بین‌المللی جمهوریخواهان (گروه حامی دمکراسی) است، در این باره می‌گوید، برنامه‌های استقرار دمکراسی در پاکستان هیچ گونه موفقیتی به‌دنبال نداشت جز آنکه شاید آمریکا را متوجه این نکته مهم کرده باشد که برای موفقیت لازم است تغییرات اساسی در سیاست‌های خود ایجاد کند.
پیتر‌ام مانی کاس، رئیس برنامه‌های آسیایی مؤسسه دمکراتیک ملی گفت: متأسفانه باید اعتراف کنیم که تاکنون تمام بودجه صرف کمیته انتخاباتی شده که تحت کنترل رئیس‌جمهوری پرویز مشرف است. در حالی که در زمینه‌های دیگر هیچ گونه هزینه‌ای نشده است.
وی گفت: این سازمان در ماه ژوئن مبلغ ۱/۵ میلیون دلار برای آموزش ناظران انتخاباتی از وزارت امور خارجه واز سال ۲۰۰۲ مبلغ ۶/۲ میلیون دلار از سازمان کمک‌های آمریکا برای آموزش احزاب سیاسی دریافت کرده است.
مانی کاس افزود: مبلغ بسیار ناچیزی از این بودجه برای توسعه پاکستان هزینه شده است.
مؤسسه دمکراتیک ملی، بودجه برنامه‌های پاکستان را از سال ۲۰۰۳ حدود ۵/۱ میلیون دلار افزایش داد. این مبلغ از کشور‌های هلند، انگلیس، کانادا و سازمان کمک‌های ملی برای دمکراسی تأمین شده است.
این تلاش‌ها در حالی صورت گرفت که همه امیدها به رئیس‌جمهوری پاکستان بود و جامعه جهانی از پرویز مشرف حمایت می‌کرد.
● اشتباه بزرگ
رئیس کمیته فرعی کمک‌های خارجی از کمیته روابط خارجی سنا، گفت: نکته تامل بر انگیز در سیاست آمریکا این است که پاکستان با هوش‌تر و آگاه‌تر از آن چیزی است که تصور می‌کردیم و در تمام مدتی که اتکای ما صرفا به پرویز مشرف معطوف شده بود و کل بودجه را برای کمک به امنیت این کشور هزینه می‌کردیم، در واقع در حال تجربه کردن اشتباه بزرگی در پاکستان بودیم.
یک مقام سازمان کمک‌های آمریکا گزارشی تهیه کرده که نشان می‌دهد این سازمان از سال ۲۰۰۴ تاکنون حدود ۲۴ میلیون دلار برای برنامه‌های دمکراسی در پاکستان هزینه کرده است که از این مقدار ۸۰درصد آن یعنی حدود ۱۹ میلیون دلار صرف کمیته انتخابات شده است.

www.washingtonpost.com
ترجمه زهرا صدری

منبع : روزنامه همشهری