پیوندتان مبارک، اعضای محترم!

پیوند عضو یعنی اینكه تمام یك عضو یا بخشی از یك عضو را از بدن فردی خارج كنند و در بدن فرد دیگری بگذارند. البته ممكن است بخشی از بدن شخص را به بخش دیگری از بدن همان فرد پیوند بزنند. هدف از پیوند، جایگزین كردن یا ترمیم عضو صدمه‌دیده یا از كارافتاده در شخص گیرنده است. به شخصی كه پیوند را دریافت می‌كند، <گیرنده> و به كسی كه عضو را اهدا می‌كند، <اهداكننده> یا <دهنده> می‌گویند. اهداكننده عضو می‌تواند یك شخص زنده یا شخصی متوفی و مرده باشد. سابقا به اهداكننده متوفی می‌گفتند <جسد.>
● اهدا كنندگان و انگیزه‌هایشان
معمولا افراد زنده برای اعضای خانواده خود حاضر به اهدای عضو می‌شوند. ممكن است شما برای عضوی از خانواده خود راضی به اهدای عضو باشید ولی به دلیل نا‌سازگاری، این اقدام عملی نباشد. در این حالت شما می‌توانید عضو خود را به فرد غریبه اما سازگار اهدا كنید و یكی از وابستگان او كه با هم‌خانواده شما سازگار است در عوض، عضوش را به جای شما به او اهدا می‌كند.
در این حالت باید هر دو جراحی به طور همزمان برگزار شود تا مبادا یكی از طرفین منصرف شود. در این حالت هویت طرفین تا بعد از عمل پیوند معمولا پنهان نگه داشته می‌شود. نوع دیگری از اهدا، اهدای خیرخواهانه است. در این نوع اهدا، شخص اهدا‌كننده هیچ وابستگی خانوادگی یا درخواست مالی ندارد و صرفا از روی خیرخواهی این كار را انجام می‌دهد. بسیاری از همین دسته خیرین، قراردادهای رسمی و قانونی را تكمیل و امضا می‌كنند كه به مقامات پزشكی اجازه می‌دهد در صورتی كه روزی دچار مرگ مغزی شدند، از یك یا چند عضو بدنشان برای نجات جان بیماران استفاده كنند.
نوع دیگری از اهدا، اهدای مالی یا جبرانی است؛ به این معنی كه شخص اهدا‌كننده در ازای اهدای عضو، توقعاتی معمولا از نوع مالی دارد. این نوع پیوند در بسیاری از كشورهای جهان غیرقانونی است و به طور پنهانی و با ظاهرسازی انجام می‌شود. نوعی از اهدا هم هست كه به اهدای اجباری شهرت دارد.
در این نوع، شخص اهدا‌كننده خلاف میلش مجبور به این كار می‌شود. از جمله این موارد، مواردی است كه طی آن از اعضای بدن زندانیان خطرناك و محكوم به مرگ یا محكوم به حبس‌‌های بلند مدت، به اجبار و برخلاف میلشان استفاده می‌كنند. دزدیدن جنازه‌ها و استفاده از اعضای آنها نیز از همین نوع پیوند محسوب می‌شود. آدم‌دزدی، به خصوص دزدیدن كودكان و استفاده از اعضای بدن آنها و یا برداشتن مخفیانه عضوی از بدن بیماران طی عمل جراحی بدون اطلاع و رضایت آنان، از جمله مصادیق شرم‌آور اهدای اجباری است كه متاسفانه هر سال مواردی از آن در سطح دنیا گزارش می‌شود.
● توزیع عادلانه عضو پیوندی
در بیشتر كشورها، نوعی فهرست انتظار از سوی مقامات مربوطه تهیه می‌شود. به نسبت نوع پیوند، عضو مربوطه، وخامت حال بیمار و مدت زمانی كه بیمار در فهرست انتظار قرار داشته، اولویت‌های واگذاری مورد بررسی قرار می‌گیرد. گاهی اوقات، شخص قبل از فوت در وصیت‌نامه‌اش نام شخص خاصی را ذكر می‌كند و می‌خواهد عضوش را به او اهدا كنند.
گاهی نیز شخص اهدا‌كننده یا اطرافیان شخص متوفی به طور مستقل تصمیم می‌گیرند كه عضو به چه كسی اهدا شود. از جمله این موارد، موردی بود كه در سال ۱۹۹۴ اتفاق افتاد و <پتی> دختر خانواده<اسزوبر> در اثر تصادف كشته شد و این در حالی بود كه پدرش، در فهرست انتظار پیوند قلب قرار داشت.
بعد از شك و تردیدهای بسیار، بالاخره اعضای خانواده تصمیم گرفتند تا قلب دختر به پدر اهدا شود. این عمل با موفقیت انجام شد و همان طور كه می‌شود حدس زد، بسیار هم مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. در ایران موسسات خیریه‌، دولتی و غیر‌دولتی فعالی وجود دارند كه هماهنگی‌های لازم برای توزیع عادلانه اعضای پیوندی را انجام می‌دهند.
در سال‌های اخیر، شیوه اهدای كلیه در كشورمان به شكل متفاوت و منحصر به فردی انجام شده كه از آن در دنیا با نام <مدل ایرانی> نام برده می‌شود. در این شیوه كه با پرداخت هدیه ایثار از سوی دولت نیز همراه است، تاثیر عوامل سودجو كم و تا حد زیادی بحث تجارت منتفی می‌شود. در مدل ایرانی، فهرست انتظار در مورد پیوند كلیه از بین رفته است. در گزارشی كه در مجله معتبر اكونومیست به چاپ رسید، مدل ایرانی مورد تحسین قرار گرفت و پیشنهاد شد تا در تمام دنیا اهدای عضو داوطلبانه از نوع جبرانی، شكل قانونمند و رسمی به خود بگیرد. البته مدل ایرانی در دنیا منتقدانی نیز دارد.
● راه طولانی پیوند از دیروز تا امروز
مورخ‌ها می‌گویند پیوند عضو از انسان به انسان تاریخچه‌ای طولانی دارد. گویا مهارت‌های جراحی چنین پیوندهایی حتی پیش از ساخت و اختراع وسایل جراحی مناسب، وجود داشته است. اسناد تاریخی نشان می‌دهد كه پس‌زدن پیوند و دیگر عوارض جانبی، از جمله عفونت‌ها و مشكلات كلیوی، از همان زمان‌های قدیم مشكلات اساسی عمل پیوند بوده‌اند.
در تاریخ نوشته شده، یك طبیب چینی به نام <پی‌ین‌چیا‌او>، قلب ضعیف یك مرد قوی‌النفس را با قلب قوی یك مرد ضعیف‌النفس عوض كرده تا بین این دو تعادل برقرار شود. یا اینكه روایت می‌كنند در قرن سوم میلادی، دو نفر به نام دامیان و كاسماس پای یك بیمار را كه دچار قانقاریا شده بود با پای یك برده حبشی تازه در‌گذشته عوض كرده‌اند كه البته این دو مورد بیشتر به داستان و افسانه شباهت دارد.
اما شاید قدیمی‌ترین روایت‌های پیوند اعضا مربوط به پوست باشد كه به یك جراح هندی به نام <ساشروتا> مربوط می‌شود. گویا او در قرن دوم پیش از میلاد، سعی كرده تا پوست بینی یك بیمار را به صورت اتوگرافت ترمیم كند. اما تاریخ ثبت نكرده كه آیا این عمل، موفقیت‌آمیز بوده یا اینكه شكست خورده است.
قرن‌ها بعد، جراح ایتالیایی (گاسپار تاگلیاكوزی) یك پیوند اتوگرافت پوست را به شكل موفقیت‌آمیز به انجام رساند. او در پیوندهای بعدی سعی كرد این كار را به صورت آلوگرافت انجام دهد كه در تمام موارد با شكست مواجه شد و اولین موارد از رد‌پیوند را در تاریخ به ثبت رساند. البته دلیل اینكه چرا عضو پیوندی پس‌زده می‌شود، سال‌های سال بعد از اقدامات تاگلیاكوزی پیدا شد.
ادوارد زیرم در سال ۱۹۰۵ در كشور اتریش اولین عمل موفقیت‌آمیز پیوند قرنیه را روی انسان به انجام رساند.
جنگ جهانی اول با همه گرفتاری‌هایی كه برای بشریت داشت، كمك زیادی به پیشرفت و موفقیت پیوند اعضا كرد. برجسته‌ترین چهره این حوزه در آن زمان، <هارولد گیلیس> بود كه دستیارش، <آرچیبالد مكیندو> همین راه را در جنگ جهانی دوم و با عنوان جراحی ترمیمی ادامه داد. در دهه ۳۰ میلادی، جراح اوكراینی یویو وورونوی اولین پیوند را از مرده به انسان انجام داد كه موفقیت‌آمیز نبود. در سال ۱۹۵۴، اولین پیوند كلیه بین دو دوقلوی همسان با موفقیت انجام شد.
اگر چه در دهه ۴۰ میلادی، روی مفهوم پس‌زدن پیوند مطالعات ارزشمندی انجام شده بود اما در سال ۱۹۵۱ بود كه برای اولین بار استفاده از داروهای سركوب‌كننده سیستم ایمنی برای جلوگیری از رد‌پیوند توصیه شد. در سال ۱۹۶۳، جیمز هاردی عمل پیوند ریه را از یك مرده به یك بیمار مبتلا به سرطان به خوبی انجام داد. بیمار ۱۸ روز زنده ماند اما در اثر نارسایی كلیه از دنیا رفت. در همان سال یك پیوند كبد هم انجام گرفت كه موفق از آب درنیامد.
در آن سال‌ها، انجام پیوند قلب برای جراحان تبدیل به یك آرزوی بزرگ شده بود. این عمل، گذشته از دیگر مشكلات عمل پیوند، نیاز به سرعت‌عمل فوق‌العاده داشت. در سوم دسامبر ۱۹۶۷، دكتر بارنارد در شهر كیپ‌تاون در افریقای جنوبی، اولین عمل موفق پیوند قلب را انجام داد. این بیمار با قلب پیوندی‌اش ۱۸ روز زنده ماند. پوشش خبری فوق‌العاده‌ای كه رسانه‌ها در سراسر جهان نسبت به این عمل انجام دادند، پیوند قلب را در مركز توجهات قرار داد و این نوع پیوند رونق پیدا كرد، به طوری كه در حد فاصل سال‌های ۱۹۶۸ تا ۱۹۶۹ بیش از صد عمل پیوند قلب انجام شد كه البته اكثر بیماران ظرف حداكثر ۶۰ روز از دنیا می‌رفتند اما بیمار دومی كه به وسیله دكتر بارنارد عمل شده بود، توانست ۱۹ ماه زنده بماند.
در سال ۱۹۷۰ داروی سیكلوسپورین به عنوان یك داروی كلیدی در این رابطه به دنیای پزشكی معرفی شد.
ظهور داروی سیكلوسپورین در آن سال‌ها حكم یك معجزه را داشت و به این ترتیب، عمل پیوند به یك عمل واقعا نجات‌بخش تبدیل شد. در سال ۱۹۸۱ اولین پیوند قلب و ریه در بیمارستان دانشگاه استانفورد به خوبی انجام شد و سرپرست گروه، موفقیت این عمل را مدیون سیكلوسپورین دانست.
● دست رد بر سینه پیوند
رد‌پیوند یا پس‌زدن عضو پیوندی وقتی واقع می‌شود كه سیستم ایمنی فرد گیرنده به عضو یا بافت پیوندی حمله می‌كند‌. دلیل این كار هم واضح است: سیستم ایمنی بدن اگر سالم باشد، بافت خارجی و غیرخودی را شناسایی می‌كند و به آن حمله می‌كند تا آن را از بین ببرد. این همان اتفاقی است كه سیستم ایمنی بدن ما در واكنش به عوامل عفونی نظیر باكتری و ویروس از خود نشان می‌دهد. بسته به اینكه ردپیوند در چه فاصله زمانی از انجام پیوند اتفاق بیفتد، سه نوع ردپیوند خواهیم داشت:
۱) ردپیوند به شكل فوق‌حاد:
این حالت وقتی اتفاق می‌افتد كه در بدن گیرنده پادتن‌هایی علیه شخص دهنده از قبل وجود داشته باشد، مثلا پادتن‌های گروه‌های خونی. این نوع ردپیوند ظرف چند دقیقه بعد از كاشت عضو پیوندی رخ می‌دهد و تیم جراحی باید عضو را سریعا از بدن خارج كند تا مبادا سیستم ایمنی واكنش شدیدتری از خود نشان دهد. این حالت از خطرات بالقوه در پیوند كلیه است و به همین خاطر، پیش از شروع عمل جراحی، آزمایش‌های خاصی در رابطه با سازگاری خونی انجام می‌شود تا مبادا در بدن شخص گیرنده پادتن‌هایی علیه عضو پیوندی وجود داشته باشد. در دیگر پیوندها، از بافت و عضوی استفاده می‌شود كه از نظر خونی با شخص گیرنده سازگار باشد تا رد پیوند فوق‌حاد اتفاق نیفتد.
۲) ردپیوند به شكل حاد:
این حالت چند روز بعد از عمل اتفاق می‌افتد و عامل آن گروهی از گلبو‌ل‌های سفید خون به نام سلول‌های T است. وقتی این اتفاق می‌افتد كه شخص گیرنده، داروهای سركوب‌كننده سیستم ایمنی را مصرف نكرده باشد. با توجه به حضور داروهای قوی مانند سیكلوسپورین، تاكرولیموس و راپامایسین، رد پیوند حاد كمتر از سابق رخ می‌دهد. اگر این نوع ردپیوند به درستی و به موقع تشخیص داده نشود، عضو پیوندی از بین می‌رود. این حالت در ۶۰ تا ۷۵ درصد از كسانی كه برای اولین بار كلیه پیوندی دریافت می‌كنند و در ۵۰ تا ۶۰ درصد از كسانی كه پیوند كبد می‌شوند، اتفاق می‌افتد. اگر این حالت تنها یك‌بار واقع شود و به موقع شناسایی و درمان شود، چندان خطرناك نیست و به ندرت موجب نارسایی عضو پیوندی می‌شود اما در صورت تكرار، بیمار به ردپیوند مزمن دچار می‌شود.
۳) ردپیوند به شكل مزمن:
سابقا وقتی می‌گفتند ردپیوند مزمن، منظورشان این بود كه رگ‌های خونی داخل عضو پیوندی به مرور زمان از بین رفته و آن عضو كارآیی خود را از دست داده است. این فرآیند امروز با نام و عنوان دیگری شناخته می‌شود و در عوض وقتی صحبت از ردپیوند مزمن می‌شود، یعنی اینكه یك واكنش ایمنی بلند مدت رخ داده است. معمولا این حالت در عرض ۱۰ سال یا بیشتر بعد از پیوند اتفاق می‌افتد و در این حالت باید به فكر یك عضو جدید بود.● اهداكننده: زنده یا مرده؟
وقتی اهداكننده، یك انسان زنده است، بعد از پیوند هم زنده می‌ماند. چون او یك بافت، سلول یا یك مایع حیاتی قابل بازسازی و تجدید‌شدنی را اهدا كرده، یا عضو یا بخشی از عضوی را اهدا كرده كه بخش باقی‌مانده آن یا بازسازی می‌شود یا كار عضو پیوندی را تماما انجام می‌دهد مثل اهدای یكی از دو كلیه، بخشی از كبد، روده كوچك یا لوزالمعده.
در مقابل، اهداكننده مرده یا متوفی (كه سابقا به آن، جسد یا كادآور می‌گفتند)، اهدا‌كننده‌ای است كه دچار مغز مرگی شده و اعضای بدنش با استفاده از دستگاه‌های تنفس مصنوعی و دیگر تجهیزات مربوطه زنده و كارآ نگه داشته شده است.
جدای از اهدا‌كنندگان دچار مرگ مغزی كه طی ۲۰ سال گذشته بیشترین درصد اهداكنندگان را تشكیل داده‌اند، اخیرا از اهداكنندگان دچار مرگ قلبی نیز زیاد استفاده می‌شود.
● آشفته‌بازار پیوند و سوء استفاده‌كنندگان
بحث پیوند و شیوه توزیع اعضای پیوندی در كشورهای گوناگون، بحث‌های اخلاقی زیادی را در پی‌داشته است. اینكه منبع عضو پیوندی چه باید باشد و توزیع عادلانه عضو چگونه ممكن می‌شود، همیشه مورد اختلاف بوده است. سازمان بهداشت جهانی معتقد است عمل پیوند موجب ارتقای سلامت است اما نگران است كه حواشی و عوارض این اقدام درمانی باعث نقض حقوق بشر شود، افراد ضعیف را استثمار كند، تبعات ناخواسته‌ای در حوزه سلامت به بار بیاورد و به طور كلی آسیب‌رسان باشد.
یكی از انگیزه‌های اصلی در قاچاق اعضای بدن و پدیده <توریسم پیوند> اختلاف قیمت عضو پیوندی و عمل جراحی آن در نقاط مختلف است. طبق گزارشی كه مجله پزشكی نیوانگلند به چاپ رسانده، كلیه انسان در مانیل فیلیپین بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار قیمت دارد، در حالی‌كه درمناطق شهری آمریكای لاتین تا سقف ۱۰۰۰۰ دلار معامله می‌شود. در آفریقای جنوبی، كلیه تا قیمت ۲۰۰۰۰ دلار هم فروش رفته است. در كشور چین، عمل پیوند كلیه ۷۰۰۰۰ دلار، كبد ۱۶۰۰۰۰ دلار و قلب ۱۲۰۰۰۰ دلار هزینه برمی‌دارد. در حالی كه این ارقام در ایالات متحده آمریكا به ترتیب به ۱۰۰۰۰۰، ۲۵۰۰۰۰ و ۸۶۰۰۰۰ دلار بالغ می‌شود. هزینه‌های نسبتا پایین در چین، این كشور را تبدیل به یكی از اصلی‌ترین مراكز تهیه عضو و انجام عمل پیوند جهان كرده است.
دركشور ما، طبق بخشنامه معاون سلامت وزارت بهداشت، پیوند كلیه در اتباع خارجی فقط از اهداكننده كلیه با تابعیت مشابه مجاز است مگر با اخذ مجوز از مركز مدیریت پیوند و بیماریهای خاص. به علاوه، هرگونه آگهی در خصوص اهدای كلیه در زمان حیات كاملا ممنوع است و موجب پیگرد قانونی متخلفان (متقاضی اهدا و مرجع صدور آگهی) می‌شود. طبق همین بخشنامه، هرگونه واسطه‌گری یا تجارت در فرآیند اهدای كلیه نیز از طرف اهدا‌كنندگان زنده، ممنوع و موجب پیگیرد قانونی می‌شود و اهدا‌كننده زنده غیرفامیل باید بین ۲۰ تا ۴۰ سال سن داشته باشد و اخذ دو رضایت كتبی مجزا از زوج/ زوجه اهدا‌كننده و در اهداكنندگان مجرد، كسب رضایت والدین الزامی است.
● پیوند و انواع مختلف آن
پیوند به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شود. این طبقه‌بندی بر این اساس است كه چه كسی عضو را اهدا می‌كند و چه كسی عضو را می‌پذیرد:
۱) پیوند از نوع اتوگرافت:
یعنی پیوند از شخص به خودش. این نوع پیوند بیشتر مربوط به بافت‌های اضافی بدن یا بافت‌هایی است كه قدرت بازسازی خودشان را دارند. مثل پیوند‌های پوستی یا مثلا برداشتن سیاهرگ از پای بیمار برای بازسازی عروق مغذی قلب.
۲) پیوند آلوگرافت:
یعنی پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از یك گونه واحد (مثلا انسان به انسان) كه از نظر ژنتیكی با هم یكسان نیستند. بیشتر پیوندها از همین نوع است.
۳) پیوند ایزوگرافت:
یك جور پیوند آلوگرافت است با این فرق كه دهنده و گیرنده از نظر ژنتیكی همسان هستند مثلا پیوند بین دوقلوهای همسان. این نوع پیوند از نظر پاسخ ایمنی، مانند نوع پیوند اتوگرافت رفتار می‌كند.
۴) پیوند زینوگرافت:
یعنی پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از دو گونه متفاوت، مثلا پیوند دریچه‌های قلب خوك به انسان.
۵) پیوند دوپاره:
گاهی یك عضو (به خصوص كبد) را از یك متوفی می‌گیرند و آن را بین دو گیرنده، اغلب بین یك بزرگسال و یك كودك، تقسیم می‌كنند. این نوع پیوند چندان رایج نیست و نتایج درخشانی هم نداشته و ندارد.
۶) پیوند دومینو:
این نوع پیوند مشخصا در بیماری فیبروز سیستیك انجام می‌شود. در این حالت، بیمار به ریه‌های اهدایی نیاز دارد ولی قلب خودش سالم است اما چون پیوند همزمان قلب و ریه راحت‌تر است، ریه‌ها و قلب همراه آن را از دهنده به گیرنده پیوند می‌كنند و قلب سالم گیرنده را به گیرنده دیگری می‌دهند. این نوع پیوند در نوع خاصی از بیماری كبد و روی كبد هم ممكن است انجام شود.
● فهرست پیوندهایی كه تاكنون در دنیا انجام شده است
▪ قلب (از اهداكننده مرده)
▪ ریه (از اهداكننده مرده و زنده)
▪ قلب و ریه یكجا (از اهداكننده مرده)
▪ كبد (از اهداكننده مرده و زنده)
▪ كلیه (از اهداكننده مرده و زنده)
▪ لوزالمعده (از اهداكننده مرده و ندرتا از زنده)
▪ روده كوچك (از اهداكننده مرده و زنده)
▪ دست (از اهداكننده مرده)
▪ قرنیه (از اهداكننده مرده)
▪ پوست، از جمله صورت (تقریبا همیشه به صورت اتوگرافت)
▪ آلت تناسلی مردانه (از اهداكننده مرده)
▪ سلول‌های لانگرهانس (از اهداكننده مرده و زنده)
▪ مغز استخوان/ سلول‌های بنیادی بزرگسال (اتوگرافت و از اهداكننده زنده)
▪ انتقال خون و فرآورده‌های خونی (اتوگرافت و از اهداكننده زنده)
▪ رگ‌های خونی (اتوگرافت و از اهداكننده مرده)
▪ دریچه قلب (از اهداكننده مرده، زنده و زنوگرافت)
▪ استخوان (از اهداكننده مرده، زنده و اتوگرافت)
▪ پوست (از اهداكننده مرده، زنده و اتوگرافت)
● آمارهای ایرانی در ارتباط با پیوند اعضا
۱) سالانه پنج میلیون ایرانی به نارسایی قلب مبتلا می‌شوند اما هرسال تنها ۲۰ پیوند قلب در كشور صورت می‌گیرد. عمل پیوند قلب از سال ۱۳۷۱ در ایران شروع شده و تا به حال بیش از ۱۲۰ پیوند قلب در دو مركز بخش جراحی قلب بیمارستان امام خمینی (ره) و شریعتی انجام شده اما به دلیل برخوردار نبودن از تجهیزات لازم، تا به حال نتایج مطلوبی از این جراحی‌ها به دست نیامده است.
۲) سالانه ۳ هزار و ۱۷۵ ایرانی به پیوند كلیه یا دیالیز نیاز دارند اما طی ۱۲ سال گذشته فقط ۸۴ مورد یعنی ۸/۰ درصد همه پیوندهای كلیه در ایران از جسد بوده است. هرسال حدود ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ مورد پیوند كلیه در كشور انجام می‌شود كه تنها حدود ۲۰۰ مورد آن از بیماران مرگ مغزی است.
۳) كمترین آمار پیوند عضو در كشور مربوط به پیوند ریه است. تا كنون در كل كشور تنها ۹ پیوند ریه انجام شده است: ۸ مورد در تهران و یك مورد در اصفهان. به طور میانگین هر ماه یك بیمار نیازمند به ریه در كشور فوت می‌كند. هم اكنون ۱۱۷ بیمار در بیمارستان مسیح دانشوری و تقریبا همین تعداد در برخی بیمارستان‌های دولتی و خصوصی دیگر، در فهرست انتظار پیوند ریه قرار دارند.
۴) با توجه به میزان بالای حوادث جاده‌ای و مرگ مغزی ناشی از آن، كشور از پتانسیل بالایی برای دریافت عضو از جسد برخوردار است. انتقال مصدومان ترافیكی در سال ۸۳ فقط ۹ درصد بوده ولی این آمار در سال ۸۴ به ۳۰ درصد افزایش داشته است.
۵) ایران تنها كشوری است كه در جهان فهرست انتظار پیوند كلیه ندارد. این در حالی است كه آمریكا در سال اخیر نزدیك به ۴۳ هزار بیمار در انتظار كلیه دارد.
۶) در سال ۸۳ تعداد كل پیوند اعضا حدود ۱۷۰۰ مورد گزارش شد كه این میزان در سال ۸۴ به ۱۹۲۰ مورد رسید. همچنین در سال گذشته، تعداد كل اهداكنندگان بالفعل مرگ مغزی ۱۱۸ مورد، موارد پیوند كلیه از جسد ۲۰۹ مورد، پیوند كبد ۶۱ مورد، پیوند قلب ۱۶ و پیوند ریه چهار مورد اعلام شده است.
۷) میزان اهداكنندگان بالفعل مرگ مغزی در سه ماهه اول سال ۸۵، ۳۷ مورد بوده كه این تعداد در همین مقطع زمانی در سال گذشته ۳۲ مورد گزارش شده بود. در سه ماهه اول امسال ۷۲ مورد پیوند كلیه از جسد انجام شده و همچنین ۳۶ مورد پیوند كبد، چهار مورد پیوند قلب، یك مورد پیوند ریه و پنج مورد پیوند لوزالمعده انجام شده است.
۸) هر پنج پیوند لوزالمعده در دانشگاه علوم پزشكی شیراز انجام شده و این دانشگاه، افتخار نخستین پیوند قرنیه، كلیه، كبد و قلب را نیز به نام خود ثبت كرده است‌.‌
۹) داروی جدید پیوندی <تاكرولیموس> به فارماكوپه دارویی كشور وارد شده و امكان تحت پوشش بیمه قرار گرفتن این دارو فراهم شده است.
۱۰) در سال گذشته از اعضای اهدایی ۲۰۹ مرگ مغزی در كشور استفاده شده است. از این تعداد ۱۱۸ مورد پیوند كلیه و تعدادی پیوند سایر اعضا بوده است. این در حالی است كه برآوردهای كشوری نشان می‌دهد كه سالانه ۱۰ تا ۱۲ هزار نفر به مرگ مغزی دچار می‌شوند.

دكتر رضا كیاسالار

منبع : روزنامه سلامت