دوشنبه, ۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 27 January, 2025
مجله ویستا


رشد خودرو از رشد جمعیت‌ سبقت‌ گرفته‌ است‌


رشد خودرو از رشد جمعیت‌ سبقت‌ گرفته‌ است‌
معضل‌ آلودگی‌هوا در كلانشهر تهران‌ با رشد جمعیت‌، حاشیه‌نشینی‌ و عدم‌ تدبیر مسوولان‌ در دهه‌های‌ اخیر به‌ وجود آمد. در چند سال‌ اخیر وجود خودروهای‌ فرسوده‌ در سطح‌ شهر تهران‌ بر این‌ مشكل‌ افزود. طرح‌ جمع‌آوری‌ خودروهای‌ فرسوده‌ هم‌ تاكنون‌ نتوانسته‌ این‌ مشكل‌ را حل‌ كند.
بسیاری‌ از این‌ خودروها فاقد برگه‌ معاینه‌ فنی‌ هستند. با وجود تاكید نیروی‌ انتظامی‌ مبنی‌ بر برخورد با خودروهایی‌ كه‌ برگه‌ معاینه‌ فنی‌ ندارند، هنوز شاهد تردد بسیاری‌ از این‌ خودروها در سطح‌ شهر هستیم‌. جالب‌ اینجاست‌ كه‌ خودروهایی‌ كه‌ نهایتا ۵ یا ۶ سال‌ در حال‌ تردد هستند، دارای‌ برگه‌ فنی‌اند اما خودروهایی‌ كه‌ فضای‌ شهر را بیش‌ از پیش‌ آلوده‌ كرده‌ و تاثیر بسزایی‌ بر آلودگی‌ محیط‌ زیست‌ دارند فاقد این‌ برگه‌ها هستند.
پالایشگاه‌ اطراف‌ تهران‌ متولی‌ ندارد؟
مشكل‌ تهران‌ فقط‌ آلایندگی‌ خودروهای‌ فرسوده‌ نیست‌. هنوز مناطق‌ اطراف‌ پالایشگاه‌ تهران‌ آلوده‌ است‌. مردم‌ ساكن‌ در این‌ منطقه‌ تهران‌ دیگر مزه‌ آب‌ طبیعی‌ را فراموش‌ كرده‌اند: مواد نفتی‌ از راه‌ لوله‌های‌ آب‌ شرب‌ آشامیدنی‌ وارد منزل‌ می‌شود. از سالهای‌ گذشته‌ قرار بوده‌ عملیات‌ پاكسازی‌ منطقه‌ اجرا شود اما اینكه‌ چه‌ كسی‌ متولی‌ این‌ مساله‌ است‌،ظاهرا هنوز بر كسی‌ معلوم‌ نیست‌! هرچند مسوولان‌ پالایشگاه‌ تهران‌ موظف‌ به‌ جمع‌آوری‌ آلاینده‌های‌ آب‌ منطقه‌ شدند و تصفیه‌ آب‌های‌ منطقه‌ را در فهرست‌زمان‌ محدود انجام‌ دهند اما مدیركل‌ حفاظت‌ محیط‌ زیست‌ استان‌ تهران‌ می‌گوید: هنوز آب‌های‌ اطراف‌ پالایشگاه‌ تهران‌ آلوده‌ است‌ و مراحل‌ اجرایی‌ تصفیه‌ آن‌ ادامه‌ دارد. این‌ مهم‌ تا جایی‌ تشدید شده‌ كه‌ حتی‌ مدیركل‌ دفتر امور آزمایشگاه‌های‌ سازمان‌ حفاظت‌ محیط‌ زیست‌ نیز وضعیت‌ آب‌های‌ منطقه‌ را بحرانی‌ و در شرایط‌ نامطلوب‌ عنوان‌ می‌كند.
هر دقیقه‌ یك‌ خودرو
هرچه‌ بخواهید مشكل‌ آلودگی‌ تهران‌ را بررسی‌ كنید بالاخره‌ به‌ نحوی‌ به‌ بحث‌ خودرو می‌رسید. براساس‌ اعلام‌ كارشناسان‌ ترافیك‌، در هر دقیقه‌ از شبانه‌روز یك‌ دستگاه‌ خودرو به‌ خیابانهای‌ تهران‌ اضافه‌ می‌شود و به‌ نظر می‌رسد برای‌ نخستین‌بار رشد خودرو از رشد جمعیت‌ در تهران‌ سبقت‌ گرفته‌ است‌. همچنین‌ برآوردها نشان‌ می‌دهد كه‌ بطور متوسط‌ روزانه‌ ۱۳۸۲ دستگاه‌ خودرو به‌ شبكه‌ معابر تهران‌ وارد می‌شود در حالی‌ كه‌ تقریبا هیچ‌ خودروی‌ فرسوده‌یی‌ از رده‌ خارج‌ نمی‌شود. در واقع‌ رشد ۲۱ درصدی‌ تولید خودروهای‌ سواری‌ در كشور طی‌ سه‌ ماهه‌ نخست‌ سال‌ جاری‌ در مقایسه‌ با مدت‌ مشابه‌ سال‌ گذشته‌ باعث‌ شده‌ در هر ۶۲ ؤانیه‌ از شبانه‌ روز یك‌ دستگاه‌ خودرو وارد خیابان‌های‌ تهران‌ شود. بطوری‌ كه‌ از ۶۰۰ هزار تصادف‌ در كشور ۸۰ درصد در تهران‌ رخ‌ می‌دهد، با این‌ جود كه‌ خسارت‌ ۲۰ درصد بقیه‌ بیشتر است‌، اما اتلاف‌ وقت‌ و ناراحتی‌های‌ روحی‌ و روانی‌ و زیان‌های‌ ناشی‌ از ترافیك‌ بسیار زیاد است‌.
میزان‌ افزایش‌ روز افزون‌ جمعیت‌ كلانشهر تهران‌ در كنار ورود فزاینده‌ خودروها، ترافیك‌ این‌ شهر را هر روز پیچیده‌تر از قبل‌ و بالطبع‌ كنترل‌ آن‌ را دشوارتر و مشكل‌تر كرده‌ است‌. آمار ورود خودرو به‌ تهران‌ با در نظر گرفتن‌ محدودیت‌ ظرفیت‌ شبكه‌ معابر شهری‌ و اینكه‌ تقریباص هیچ‌ خودروی‌ فرسوده‌یی‌ در تهران‌ از رده‌ خارج‌ نمی‌شود، در دنیا بی‌نظیر است‌.
تخریب‌ فضای‌ سبز حاشیه‌ تهران‌
در سال‌های‌ اخیر، رودخانه‌های‌ اطراف‌ تهران‌ در حال‌ تخریب‌ و از بین‌ رفتن‌ است‌. این‌ مهم‌ باعث‌ از بین‌ رفتگی‌ محیط‌ زیست‌ و فزونی‌ آلودگی‌ در تهران‌ و اطراف‌ آن‌ می‌شود. از سوی‌ دیگر ساخت‌ و سازهای‌ غیرمجاز در حریم‌ فضای‌ سبز و پارك‌های‌ جنگلی‌ معضلی‌ است‌ كه‌ هنوز تداوم‌ دارد.
همچنین‌ آلودگی‌ رودخانه‌های‌ جاجرود و لتیان‌ به‌ مثابه‌ آلودگی‌ آب‌ آشامیدنی‌ شهر تهران‌ است‌. باید اقرار كنیم‌، فقط‌ مسوولان‌ متولی‌ و مقصر تخریب‌ محیط‌ زیست‌ نیستند. بی‌توجهی‌ عده‌ كثیری‌ از مردم‌ بردامنه‌ تخریب‌ و افزایش‌ میزان‌ آلودگی‌ تهران‌ افزوده‌ است‌. مردم‌ باید بدانند در شهری‌ كه‌ زیست‌ می‌كنند. تهدیدهای‌ فراوان‌ زیست‌ محیطی‌ آن‌ را احاطه‌ كرده‌ است‌. بی‌توجهی‌ و سهل‌انگاری‌ به‌ این‌ موضوع‌ بطور حتم‌ فاجعه‌یی‌ جبران‌ ناپذیر در آینده‌ برای‌ تهران‌ رقم‌ خواهد زد. مسوولان‌ محیط‌ زیست‌ استان‌ تهران‌ تاكید دارند مردم‌ خود عهده‌دار محیط‌ زیست‌ شوند و هرآنچه‌ از پلشتی‌ها و آلودگی‌ها مشاهده‌ می‌كنند به‌ سازمان‌ محیط‌ زیست‌ انتقال‌ دهند تا كارشناسان‌ و ماموران‌ این‌ سازمان‌ درصدد رفع‌ مشكلات‌ سازمان‌ برآیند. آنان‌ معتقدند: آلودگی‌ در شهر تهران‌ حادث‌ نمی‌شود، مگر براؤر بی‌رغبتی‌ خود مردم‌ و آحاد جامعه‌. در واقع‌ اكنون‌ باید از بكارگیری‌ وسایل‌ نقلیه‌ شهری‌ و بین‌ شهری‌ عمومی‌ آلوده‌ پرهیز شود بطوری‌ كه‌ تنظیم‌ موتور خودروها می‌تواند در پاك‌ نگه‌ داشتن‌ تهران‌ تاؤیرگذار باشد. از سوی‌ دیگر اجرای‌ ضوابط‌ زیست‌ محیطی‌ از سوی‌ مسوولان‌ ذیربط‌ همچون‌ رسیدگی‌ به‌ آیین‌نامه‌ قانون‌ پسماندها و بازیافت‌ زباله‌ها یا خروج‌ خودروهای‌
فرسوده‌ و نیز جلوگیری‌ از ساخت‌ و ساز در حریم‌ فضاهای‌ سبز می‌تواند در كمك‌ به‌ آینده‌ زیست‌ محیطی‌ تهران‌ موثر باشد. گرچه‌ در اجرای‌ این‌ ضوابط‌ معضل‌ بوروكراسی‌ اداری‌ نباید گریبانگیر طرح‌های‌ مذكور باشد. با درگیر شدن‌ طرحهای‌ مذكور در دالان‌های‌ بوروكراسی‌ سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها هیچ‌گاه‌ طرح‌های‌ كلان‌ شهرسازی‌ ؤمره‌ خوبی‌ نخواهد داشت‌ و اوضاع‌ هر روز بدتر می‌شود. بهتر است‌ مسوولان‌ با ایجاد ضوابط‌ درست‌ و قانونمند و اعطای‌ تسهیلات‌ ویژه‌ در جهت‌ حفظ‌ محیط‌ زیست‌ شهر تهران‌ به‌ همراه‌ آحاد جامعه‌ و مردم‌ برای‌ حفظ‌ سلامت‌ شهروندان‌ و تضمین‌ هوای‌ پاك‌ برای‌ آیندگان‌ كوشا باشند.

وحید شریفی‌
منبع : روزنامه اعتماد