Ram

سال‌ها قبل بیشترین RAM موجود روی یك PC تنها MB۴ بود و در حقیقت PCهای اولیه با مقدار كمی RAM، یعنی چند كیلوبایت اجرا می‌شدند.
افزایش روزافزون نرم‌افزارهای پیچیده، حداقل مقدار RAM لازم برای PC را افزایش داد و از طرفی با كاهش قیمت RAM نسبت به قبل دیگر داشتن مقادیر زیادی RAM امر عادی و پیش‌پا افتاده شد.
یك رابطه‌ی دو جانبه بین برنامه‌های كاربردی كه نیاز به RAM زیاد دارند و كاهش قیمت RAM وجود دارد. در طی چند سال اخیر قیمت RAM بسیار كاهش یافته است و همین امر به طراحان نرم‌افزار این فرصت را داده تا برنامه‌هایی را طرح‌ریزی كنند كه به حافظه‌های بیشتری نیاز دارند چون آنها می‌دانند كه كاربران احتمالاً مقدار زیادی RAM در اختیار دارند.
ارتقاء RAM از MB۶۴ به MB۱۹۲ (یعنی افزودن MB RAM۱۲۸) چیزی حدود ۴۲۰۰۰ تومان هزینه‌ دارد و برای ارتقاء RAM از MB۶۴ به MB۲۵۶ (یعنی افزودن یك MB RAM۶۴ و یك MB RAM۱۲۸) حدود ۶۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰۰ تومان باید بپردازید. این مبالغ بیشتر به ویژگی‌ها، نوع و تأخیر RAM بستگی دارند. همچنین هزینه‌ی ارتقاء RAMاز MB۶۴ به MB۳۸۴ (یعنی تهیه‌ی دو MB RAM۱۲۸ و یك MB RAM۶۴) بین ۱۳۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰۰ تومان است.
اگر افزایش RAM با استفاده از قطعات كوچكتر RAM باشد، ارزانتر از افزودن یك قطعه‌ی بزرگ RAM تمام می‌شود. برای مثال قیمت دو قطعه MB RAM۱۲۸ از نوع DIMM كمتر از یك قطعه MB RAM۲۵۶ از همان نوع است.
كامپیوترهایی كه در سال ۱۹۳۳ فروخته شدند بطور متوسط دارای MB RAM۶/۴ بودند و مقدار متوسط RAM در كامپیوترهایی كه تا انتهای سال ۲۰۰۰ به فروش رسیدند MB۱۱۰ بوده است كه این مقدار یك افزایش ۲۲۹۱ درصدی را در طول هفت سال نشان می‌دهد.
البته هفت سال برای یك كامپیوتر هم عمری است! اما اگر رشد RAM را در دو سال اخیر و یا حتی در نیمه‌ی اول سال ۲۰۰۰ با انتهای آن مقایسه كنید باز هم درصد رشد بالایی را خواهید دید. برای مثال از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۰ به طور متوسط مقدارRAM ، یك افزایش ۲۳۷ درصدی داشته و یا حتی افزایش مقدار RAM در نیمه دوم سال ۲۰۰۰ نسبت به نیمه‌ی اول یك رشد ۴۶ درصدی را نشان می‌دهد.
در هر صورت هر چه RAM و حافظه‌ی بیشتری داشته باشیم، هنگام ذخیره‌ی عكس‌ها و یا اجرای بازی‌ها عملكرد بهتری خواهیم داشت (خصوصاً در مورد بازی‌های جدید كه به حافظه‌ی بیشتری نیاز است.) افزودن RAM باعث می‌شود حافظه‌ی كامپیوتر شما سریع‌تر از درایو دیسك‌سخت عمل كند و هر چه حافظه سریع‌تر و بهتر اجرا شود داده‌ها با تنگنای كمتری منتقل می‌شوند.
● گرافیك و چندرسانه‌ای‌ها
برنامه‌های كاربردی گرافیكی و چند رسانه‌ای همواره به حافظه‌ی بیشتری نیاز دارند و شاید بیشترین فایده‌ی RAM، زیاد، متوجه اینگونه برنامه‌ها باشد. تحقیقاتی كه توسط سازمان‌های Crucial Technology و eTesting Labs انجام شد نشان می‌دهد اگر در یك سیستم Win ۲۰۰۰ كه برنامه‌های چندرسانه‌ای را اجرا می‌كند، مقدار RAM را از MB۶۴ به MB۲۵۶ افزایش دهیم در آن صورت عملكرد سیستم ۵/۱۰۲ درصد افزایش خواهد یافت. اگر مقدار RAM در چنین سیستمی به MB۳۸۴ برسد در آن صورت عملكرد سیستم یك افزایش ۱۱۵ درصدی را نشان می‌دهد.
▪ با چنین مقدار RAM شما می‌توانید چندین برنامه‌ی چندرسانه‌ای و گرافیكی مانند:
ـ Adobe Premiere ۵) ,
ـ Adobe Photoshop ۵.۰
ـ Macromedia Director ۷.۰ ,
ـ Macromedia DreamWeaVer ۲.۰,
ـ Netscape Navigator ۴.۶
و Sonic Foundry Sound Forge ۴.۵ را به طور همزمان داشته باشید و بطور مكرر از یك برنامه‌ وارد برنامه دیگری شوید. البته در چنین سیستم‌هایی لازم است كه پردازشگر‌های سرعت بالایی مانند Athlon ۸۰۰MHz و یا Pentium III با سرعت Mhz۵۰۰ نیز نصب شود.
اما نكته‌ی مهمی كه باید به آن توجه كنید این است كه گرچه با افزایش RAM عملكرد سیستم بهتر می‌شود اما هر چه این افزایش بیشتر شود، روند بهبود عملكرد نسبت به قبل سرعت كمتری دارد. تا جایی كه دیگر با افزایش RAM عملكرد سیستم تغییر نخواهد كرد.
گرچه ارتقاء RAM در سیستم‌های Pentium بهبود آشكاری در عملكرد سیستم نشان می‌دهد اما این عمل در سیستم‌های Athlon ۸۰۰ از نتایج بهتری برخوردار است. برای مثال ارتقاء RAM از MB۶۴ به MB۲۵۶ در سیستم‌های Pentium عملكرد سیستم را ۱/۴۴ درصد زیاد می‌كند، درحالی كه با همین مقدار افزایش RAM ، عملكرد سیستم‌های Athlon، ۵/۱۰۲ درصد افزایش می‌یابد.
طی مطالعات دیگری كه در رابطه با تأثیر ارتقاء RAM بر روی عملكرد سیستم‌های Win۲۰۰۰ در ادارات صورت گرفت معلوم شد كه با ارتقاء RAM از MB۶۴ به MB۱۲۸عملكرد سیستم‌ها ۱۷ درصد بهتر شده است اما وقتی افزایش RAM از MB۱۲۸بیشتر شد، بهبود چندانی بدست نیامد. برای مثال وقتی مقدار RAM از MB۱۲۸ به MB۲۵۶ رسید، عملكرد سیستم تنها یك درصد افزایش یافت. مطالعات اخیر نشان می‌دهد علاوه بر افزایشRAM ، بهبود عملكرد سیستم رابطه‌ی مستقیمی با سرعت پردازشگر دارد و به همین دلیل افزایش RAM در سیستم‌هایی كه پردازشگرهایشان دارای سرعت بالا هستند از بازدهی قابل ملاحظه‌ای برخوردار است.
● حركت در اینترنت
ارتقاء RAM بر بسیاری از كاربردهای اینترنت مانند صفحات Shock Wave , Flash , Java Script , XML و Read Audio، برش‌های صوتی تصویریQuick Time , Windows Media و VRML تأثیر گذاشته و باعث بهبود آنها می‌شود خصوصاً وقتی كه این ارتقاء از MB۳۲ به MB۶۴ و یا MB۹۶ باشد. اما وقتی افزایش RAM از مرز MB۹۶ می‌گذرد دیگر افزایش محسوسی در زمان و سرعت بارگذاری صفحات دیده نمی‌شود.
با افزایش RAM از MB۶۴ به MB۱۲۸، عملكرد برنامه‌ی Java بهتر و آسانتر خواهد شد و وقتی این افزایش به MB ۲۵۶ رسید باز هم می‌توانیم بهبود عملكرد را ببینیم در حالی كه افزایش RAM از MB ۶۴به مقادیر بالاتر در مورد سایر كاربردهای اینترنتی تنها موجب پدید آمدن بهبود كمی در عملكرد آنها می‌شود.
● بازی
بازی‌های كامپیوتری، برنامه‌های پیچیده‌ای هستند و به حافظه‌ی زیادی نیاز دارند تا بتوانند گرافیك واقعی خود را به معرض نمایش بگذارند. چیزی كه مانیتور نمایش می‌دهد سیگنال‌های ویدیویی(تصویری) است كه كارت تصویر (كارت گرافیكی) از طریق یك كابل به آن می‌فرستد. كارت تصویر از RAM موجود بر روی بْرد خودش استفاده می‌كند. این RAM با حافظه‌ای است كه بر روی برد اصلی قرار دارد فرق می‌كند. اگر حافظه‌ی مورد نیاز یك بازی بیش از مقدار RAM موجود بر روی كارت تصویر باشد، كارت تصویر برای تأمین فضای كافی از RAM موجود بر روی بْرد اصلی كمك می‌گیرد. یعنی داده‌های باقی مانده را در آنجا قرار می‌دهد و برای اجرای بازی، این داده‌ها را از آن قسمت گرفته و یا دوباره به آن قسمت می‌فرستد. این كار را یك درگاه پیشرفته‌ی گرافیكی انجام می‌دهد و از طریق همین درگاه است كه داده‌هایی بر روی RAM كارت تصویر كه جا نشده‌اند به RAM بْرد اصلی منتقل می‌شوند.
ارتقاء RAM همیشه برای بازی‌ها و برنامه‌های كاربردیِ شبیه به آن كه دارای ساختار تصویری حجیمی هستند بسیار مفید است.
● بیشترین ظرفیت
برای فهمیدن این كه واقعاً سیستم‌تان از چقدر RAM می‌تواند پشتیبانی كند، راهنمای برد اصلی را بخوانید. اگر عمر سیستم شما بیش از دو سال باشد، احتمالاً نمی‌توانید مقدار زیادی RAM به آن اضافه كنید اما بردهای اصلی كامپیوترهای جدید می‌توانند ۱GB از RAM را پشتیبانی كنند. محدودیت‌های فیزیكی برای زیاد كردن RAM با توجه به تعداد و نوع شیارها فرق می‌كند. برای مثال سیستمی كه دو شیار DIMM دارد می‌تواند مقدار GB۱ از RAM را پشتیبانی كند. در هر یك از این شیارها می‌توان یك قطعه DIMM با ظرفیت MB۵۱۲ قرار داد.
البته برای بیشتر مردم بجای محدودیت فیزیكی، محدودیت مالی وجود دارد. چرا كه هر چه مقدار RAM را افزایش دهید نسبت به مقدارهای قبلی باید پول بیشتری بپردازید. اما از آنجایی كه سیستم‌های ویندوز ۹۵،۹۸ ،NT و ۲۰۰۰ از نظر نرم‌افزاری محدودیت RAM دارند و از مقادیر بسیار بالای RAM پشتیبانی نمی‌كنند لذا لزومی به افزایش گیگابایتی RAM نیست و از این نظر مسأله‌ی محدودیت‌ مالی نیز منتفی می‌شود!
هنگام ارتقای RAM ابتدا مطمئن شوید كه آیا مقدار RAM افزوده شده با سرعت ساعت پردازشگرتان سازگاری دارد یا نه؟ برای مثال اگر سرعت ساعت سیستم‌شما MHz۱۰۰ است RAM PC۱۰۰ و اگر سرعت ساعت پردازشگرتان MHz۱۳۳ است برای داشتن عملكردی بهتر RAM PC۱۳۳ را خریداری كنید. اكثر بردهای اصلی وقتی كه مقدار RAM زیاد شده با سرعت ساعت سیستم سازگاری نداشته باشد به طور پیش‌فرض از حداكثر RAM سازگار با سرعت ساعت سیستم استفاده می‌كنند كه به طبع از مقداری كه زیاد كرده‌اید، كمتر است.بدیهی است كه در چنین حالتی تنها این پول شماست كه هدر می‌رود چون عملاً از RAM اضافه شده هیچ استفاده‌ای نمی‌كنید. همچنین RAMهایی كه برای سرعت بالا هستند از نظر مگابایت گرانتر از RAMهایی هستند كه برای سرعت ساعت پایین‌تر می‌باشند و حتی حالت بدتری نیز امكان دارد و آن این است كه برخی از بردهای اصلی به طور اتوماتیك سرعت حافظه را تنظیم نمی‌كنند و درنتیجه باعث بوجود آمدن پیغام‌ خطا و یا ظاهر شدن علائمی شبیه به آنچه كه هنگام خرابی ویندوز پدید می‌آید می‌شوند.
سه نوع اصلی RAM عبارتند از , PC ۱۰۰ PC۶۶ و PC ۱۳۳. نوع دیگری از RAM بنام PC ۲۶۶ یا DDR۱۳۳ RAM می‌باشد كه برای سیستم‌هایی با سرعت ساعت MHz۲۶۶ ساخته شده‌ است. این RAM جدیداً به بازار آمده است.
با رشد فن‌آوری پردازشگرها و افزایش سرعت آنها، وجود حافظه‌هایی كه با این پردازشگرها مناسب باشند نیز احساس می‌شود. یعنی هرچه پردازش سریع‌تر شود حافظه نیز باید به همان نسبت بیشتر شود.
بعضی از سیستم‌ها تنها می‌توانند مقدار معینی از حافظه را نگه دارند و اگر حافظه‌ی نصب شده از این مقدار بگذرد سیستم نمی‌تواند این حافظه‌ی افزوده را پوشش دهد و در نتیجه عملكرد آن كم می‌شود. البته این كاهش عملكرد به نحوه‌ی استفاده از سیستم نیز بستگی دارد و منظور این نیست كه عملكرد سیستم نسبت به قبل كمتر می‌شود بلكه منظور این است كه عملكرد سیستم پس از افزایش RAM چیزی نیست كه كاربر از آن انتظار دارد و در مقایسه با زمانی كه حافظه از ۳۲ مگابایت به ۹۶ مگابایت افزایش می‌یابد به نظر تغییر چندانی نمی‌كند.
● نصب
خوشبختانه عمل نصب حافظه، زمانی كه مقدار آن زیاد می‌شود كار مشكلی نیست. البته در مورد سیستم‌هایی كه قبل از پردازشگرهای Pentium II ساخته شده‌اند باید بگوییم برای افزایش RAM ، نمی‌توان آن را به صورت یكپارچه در داخل سیستم قرار داد بلكه مجبوریم قطعات RAM را به صورت جفت قرار دهیم. برای مثال اگر بخواهیم یك RAM MB۱۲۸ داشته باشیم مجبوریم از دو MB RAM۶۴ استفاده كنیم.
اما سیستم‌های فعلی از این نظر انعطاف‌پذیری بیشتری دارند.
هر حافظه‌ی RAM به صورت یك قطعه است كه بر روی آن چیزهای دندانه‌ای مانندی وجود دارد كه به آنها Pin (پایه) گفته می‌شود و از طریق این Pinها است كه قطعه‌ی RAM در داخل شیار موجود بر روی برد اصلی قرار می‌گیرد. ابتدا پایه‌های برجسته‌ی RAM را با شكاف‌های موجود بر روی برداصلی تنظیم كرده و سپس آن را به طور مستقیم به سوی برد اصلی فشار دهید تا زایده‌هایی كه در دو طرف هستند به طرف بالا حركت كرده و در مكان مناسب قرار گیرند و قفل شوند. اگر شما بر روی قطعه‌ی RAM فشار وارد كنید، این زایده‌ها به طور خودكار به بالا حركت می‌كنند. به این ترتیب می‌بینید كه سخت‌ترین كار در نصب یك RAM باز كردنِ درِ Case است. نصب تمام RAM ها به همین روش است ربطی به اندازه‌ی آنها ندارد.
برای نصب ابتدا مطمئن شوید كه به زمین اتصال دارید. منظور از اتصال به زمین، اتصال بخش‌هایی از یك مدار الكتریكی به یك رسانا به نام زمین است كه به عنوان مرجع سایر ولتاژهای درون مدار عمل می‌كند. رسانای زمین در تخته‌ مدارهای نصب شده معمولاً به شاسی یا چهارچوب فلزی كه قطعات الكترونیكی را نگه می‌دارد متصل است. شاسی نیز به سیستم زمین پریز برق وصل است. این كار برای جلوگیری از شوك الكتریكی، بسیار مهم است.
ولتاژهای پایین بكار رفته در تراشه‌های حافظه، آنها را نسبت به الكتریسته‌ی ساكن بسیار حساس می‌كند و به همین دلیل اگر هنگام نصب از جانب دستان شما بارالكتریكی وارد قطعه‌ی حافظه‌ی جدید شود آن را خراب می‌كند. ساده‌ترین كار برای انتقال الكتریسته‌ی ساكن به زمین، لمس كردن منبع تغذیه است. همچنین قبل از باز كردن در Case مطمئن شوید كه باعث بی‌اعتبار شدن گارانتی سیستم‌تان نمی‌شوید. بعضی از تولیدكنندگان، Case را پلمپ
می‌كنند و از خریداران می‌خواهند كه تنها به تكنسین‌های مجاز اجازه دهند كه به ارتقاء RAM اقدام نمایند.
● كنترل و اداره‌ی RAM
بعضی از كاربران به اشتباه فكر می‌كنند كه مقادیر زیاد RAM نسبت به مقادیر كوچك نگه‌داری و توجه بیشتری نیاز دارند اما حقیقت این است كه بعد از ارتقاء RAM مثلاً از MB۱۹۲ به MB۲۵۶ و یا بیشتر دیگر كارچندانی برای كاربر باقی نمی‌ماند تا برای بهبود عملكرد سیستم انجام دهد. اگر شما تنظیمات مربوط به حافظه را به گونه‌ای تغییر داده باشید كه به طور دستی مقدار RAM استفاده شده را پیكربندی كند در آن صورت مجبور به انجام یكسری تنظیمات مناسب با آن خواهید بود و یا این كه می‌توانید به ویندوز اجازه دهید تا این كار به عهده بگیرد. زیبایی سیستم‌عامل ویندوز توانایی و قابلیت آن در مدیریت و اداره‌ی منابع سیستم مانند RAM است بی‌آن‌كه مداخله‌ای از جانب كاربر صورت بگیرد.
● اشتباهات متداول
بزرگترین اشتباهی كه كاربران هنگام ارتقاء RAM انجام می‌دهند خرید قطعات حافظه‌ای نامناسب است. به این ترتیب كامپیوتر قادر به شناسایی چنین RAM ناسازگاری نیست. یك RAM نامناسب می‌تواند موجب خرابی كامپیوتر شود.
حافظه‌ی SIMM می‌تواند بر روی بردهایی استفاده شود كه شیار حافظه‌ی آنها ۳۰ پایه و ۷۲ پایه است.حافظه‌ی DIMM،۱۶۸ پایه داشته و نیازی به این كه به صورت جفت استفاده شود ندارد. این نوع حافظه دارای یك مسیر ۶۴ بیتی است و به همین دلیل برای استفاده با اكثر پردازشگرهای جدید مناسب به نظر می‌رسد.
نوع دیگری RAM كه حدود یكسال است تولید می‌شود Direct Rambus Dynamic نام دارد. این RAM ها در قطعاتی كه RIMMنامیده می‌شوند به بازار ارایه می‌گردند و برای استفاده به یك برد اصلی سازگار با آنها نیاز دارید:
كتابچه‌ی راهنمایی كه همراه كامپیوترتان وجود دارد و یا پایگاه‌ وب كارخانه‌ی تولید كننده‌ی آن را به خوبی بررسی كنید‌ تا از نوع و سرعت RAM توصیه شده برای كامپیوترتان آگاه شوید. قطعات حافظه‌یی بكار رفته در سیستم‌های جدید كه دارای معماری RAMBUS هستند شبیه به حافظه‌های DIMM می‌باشند اما از این حافظه‌ها نمی‌توان در این سیستم‌ها استفاده كرد چرا كه سیستم‌های مذكور با حافظه‌های DIMM سازگاری ندارند.
● گارانتی
خرید مقدار زیادی RAM در حقیقت نوعی سرمایه‌گذاری قابل توجه است كه البته بسیاری از مشتریان ترجیح می‌دهند با یك گارانتی، پشتیبانی برای این كار داشته باشند. شاید RAM هایی كه مارك‌های شناخته شده‌ای دارند كمی گرانتر از بقیه باشند ولی در عوض گارانتی طولانی‌تری دارند. این نوع RAMها از RAMهای معمولی سریع‌تر هستند اما قیمت آنها در هر قطعه‌ی ۱۶۸ پایه‌ای، ۱۶۰۰۰ تومان گرانتر از سایر RAMها است.
بعضی از تولید كنندگان معمولی حافظه، جنس خریداری شده را برای همیشه (مادام‌العمر) گارانتی می‌كنند. این نوع RAMها قابل اعتمادترند اما بعضی از تولیدكنندگان نیز RAMهای ارزانتری مانند OEM تولید می‌كنند. این RAMها به خاطر ارزان بودنشان معروفند اما مدت گارانتی آنها خیلی كوتاه است و نهایتاً به یك ماه می‌رسد و گاهی نیز گارانتی ندارند به نظر می‌رسد. تهیه‌ی چنین RAMهایی نوعی خطر كردن است. همچنین كاربرانی كه این RAMها را تهیه كرده‌اند اظهار می‌كنند سرعت آنها از سایر RAMها كمتر است.
● سخن آخر
بیشتر برنامه‌های كاربردی وابسته به ویندوز به نحوی طراحی شده‌اند كه مقدار زیادی RAM نیاز دارند. بعد از پردازشگر، RAM مهمترین عامل برای تعیین عملكرد كامپیوتر است. اگر گاهی از درایو دیسك سخت‌تان صدای جیرجیر می‌شنوید و یا سیستم هنگام تغییر وضعیت بین برنامه‌ها شما را منتظر می‌گذارد، لازم است كه RAMتان را ارتقاء دهید چون این علایم نشان می‌دهند كه شما به RAM بیشتری نیاز دارید.
تعیین این كه چه مقدار از RAM واقعاً می‌تواند برای یك كاربر مفید باشد كار دشواری است. زیرا این به نوع كاری كه او انجام می‌دهد بستگی دارد. اما به طور متوسط در حال حاضر مقدارMB RAM۱۲۸ می‌تواند خوب و رضایت‌بخش باشد.