شیوع HBcAb در میان اهداکنندگان بار اول HBsAg منفی مراجعه کننده به پایگاه‌های انتقال خون خرم‌آباد و بروجرد

● سابقه و هدف
علیرغم منفی بودن شاخص HBsAg در میان اهداکنندگان با استفاده از کیت‌های رایج الایزا، مواردی از وجود HBcAb در غیاب HBsAg وجود دارند که به عنوان موارد پرخطر از لحاظ انتقال عفونت هپاتیت B مطرح شده‌اند. این مطالعه به منظور تعیین شیوع HBcAb در میان اهداکنندگان بار اولی که جهت اهدای خون به پایگاه‌های خرم‌آباد و بروجرود مراجعه نموده و HBsAg منفی بوده‌اند انجام شده است.
● مواد وروش‌ها
نوع مطالعه توصیفی مقطعی بود. به روش سرشماری ۱۰۰۰ نفر اهداکننده بار اول که در طی سال ۸۲ به پایگاه‌های خرم‌آباد و بروجرد مراجعه نموده و از لحاظ شاخص HBsAg ، منفی بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از ورود اطلاعات مربوط به سن،‌ جنس، شغل، سابقه رفتارهای پرخطر و سابقه تزریق خون در پرسشنامه‌ها بر روی تمامی آن‌ها آزمایش‌های HBcAb (total) ، HBcAbIgM و HBsAb انجام شد. پس از جمع‌آوری نتایج این آزمایش‌ها، میزان شیوع HBcAb در میان این افراد تعیین گردید.
● یافته‌ها
این مطالعه نشان داد که از میان ۱۰۰۰ نفر اهداکننده HBsAg منفی، ۴۸ نفر(۸/۴ درصد با فاصله اطمینان ۱۷/۶-۴۳/۳) شاخص HBcAb مثبت داشتند که ۲۷ نفر( ۷/۲% با فاصله اطمینان ۶۸/۳-۷۱/۱) دارای آزمایش مثبت HBcAb (total) بودند، ۳ نفر HBcAb(IgM) مثبت بودند. در ۱۸ نفر HBsAb و HBcAb هم زمان و در ۵۳ نفر HBsAb به تنهایی مثبت شد.
● نتیجه گیری
با انجام این مطالعه مشخص شد اهداکنندگان بار اولی که از لحاظ شاخص سرولوژیک HBsAg منفی هستند در صورتی که صرفاًَ علیه HBcAb واکنش سرولوژیک مثبت نشان دهند، از آن جایی که می‌توانند به عنوان عوامل خطرساز انتقال HBV از راه انتقال خون تلقی شوند، با انجام این آزمایش شناسایی خواهند شد. ضمن این که یکی از احتمالاتی که در مورد این دسته از اهداکنندگان مطرح می‌شود فاز پنجره آنتی‌ژن مرکزی ویروس (viral core antigen window period) است، اما در صورتی که واکنش فوق را به همراه HBsAb نشان دهند علیه ویروس مصونیت داشته تهدیدی در انتقال خون محسوب نمی‌شوند. بر همین اساس انجام بررسی‌های اپیدمیولوژیک وسیع‌تر در هر جامعه و اطلاع از این احتمال نهفته می‌تواند در سیاست‌گذاری‌های سلامت خون مؤثر باشند.

جهانگیر عبدی
دکتر حمیدرضا معظمی گودرزی

منبع : فصلنامه پژوهشی خون