شرایط پذیرش دانشجویی در آلمان

● پذیرش
اصولاً راه تحصیل در مراکز آموزشی آلمان بر روی تمام خارجی‌ها گشوده‌است به شرط این‌که متقاضی شرایط لازم برای دریافت پذیرش تحصیلی را داشته باشد.
بخش روابط بین‌الملل (Akademisches Auslandsamt) درهر دانشگاهی مسئول ارزیابی مدارک و شرایط متقاضی برای صدور پذیرش تحصیلی است. متقاضیانی که آخرین مدرک تحصیلی‌شان در آلمان به رسمیّت شناخته نمی‌شود، این امکان را دارند که با گذراندن دوره‌ی کالج سطح علمی خود را به سطح متقاضیان ورود به دانشگاه برسانند. متقاضی تحصیل در آلمان می‌تواند برای جمع‌آوری اطّلاعات مورد نیاز پیرامون تحصیل در آلمان، رشته‌های تحصیلی ومیزان معلومات لازم در زبان آلمانی به موسّسه‌ی تبادلات دانشگاهی (آکادمیک) آلمان(DAAD) در کشور خود مراجعه نماید. دانشجویان می‌بایست مدرک زبان معتبری ارائه‌ دهند که برای صدور پذیرش دانشجویی ضروری است. برای ارزیابی سطح زبان آلمانی و دریافت مدرک مورد نظر آزمون‌های گوناکونی برگزار می‌شوند که داوطلب می‌تواند در یکی از آنها شرکت کند. تنها دانشجویان رشته‌های بین‌المللی نیازی به ارائه‌ی مدرکی که دال برسطح معلومات زبان آلمانی باشد، ندارند. زبان مورد نیاز برای این دسته از دانشجویان زبان انگلیسی است.
● درخواست پذیرش دانشجویی (Bewerbung)
در ابتدا دانشگاهی را که در آن قصد ادامه‌ی تحصیل دارید انتخاب کنید. دفترهای روابط بین الملل دانشگاه‌ها (Akademisches Auslandsamt) مسئول توزیع جواز دانشجویی به متقاضیان واجد شرایط اند. نامه یا یک Email به زبان آلمانی یا انگلیسی به این بخش ارسال کنید و از آنها بخواهید که فرم‌های درخواست پذیرش و کتابچه‌های راهنما را برای شما ارسال کنند. پس ازپر کردن فرم‌های مربوطه، آن‌ها را به‌همراه مدارک مورد نیاز، به بخش روابط بین الملل دانشگاه مربوطه ارسال کنید. برای آغاز تحصیل در نیم‌سال زمستانی ( آغاز: اوّل اکتبر) باید مدارک خود را حد ّاکثر تا ۱۵ ژانویه و برای شروع تحصیل در نیم‌سال تابستانی( آغاز: اوّل آوریل)، باید این مدارک را حداکثر تا ۱۵ژوئیه ارسال کرده باشید.
▪ برای این درخواست به مدارک زیر نیاز دارید:
- رونوشت تأییدشده ازمدارک دیپلم، پیش‌دانشگاهی و کارنامه‌ی کنکور( دانشجویان ایرانی جهت دریافت پذیرش تحصیلی در آلمان نیاز به ارائه مدرکی دارند که موفّقیّت آنها را در کنکور سراسری تأیید ‌کند یا مدرکی که بر پایان تحصیلات دانشگاه آزاد اسلامی متقاضی گواهی دهد.)
- تمام مدارک لازم (دبیرستان، دانشگاه) باید توسط مترجم رسمی به زبان آلمانی یا انگلیسی ترجمه شده و از طرف وزارت دادگستری، وزارت امور خارجه ایران و نیز سفارت آلمان تأیید شوند.
- یک عدد عکس رنگی گذرنامه‌ای
- شرح حال مختصر شامل اطّلاعات دقیقی درباره‌ی مقاطع تحصیلی، مدرسه‌هایی که در آنها درس خوانده اید، آزمون‌های مهمی که در این مسیر پشت سر گذاشته‌اید و اطّلاعاتی از این قبیل.
- تأییدیّه‌ای درباره‌ی پایان تحصیلات دانشگاهی ( اگر تحصیلات دانشگاهی خود را در ایران آغاز کرده و به پایان رسانده‌اید)
- مدرک زبان به منظور تأیید معلومات زبانی شما.
از ماه مه سال ۲۰۰۴ به دانشجویان خارجی این امکان داده شده ‌است که درخواست خود برای دریافت پذیرش تحصیلی در آلمان را همزمان برای چندین مرکز آموزش عالی در آلمان ارسال کنند. برای ارزیابی مشترک مدارک، ارگانی تشکیل شده که به آن "اَسیست" (Assist) می‌گویند. اگر دانشگاه مورد نظر شما عضو این ارگان باشد، می‌توانید مدارک خود را به این مؤسّسه بفرستید.
Assist مدارک متقاضیان را بررسی کرده و در صورت کامل بودن مدارک و برآورده بودن شرایط برای دریافت پذیرش ، این مدارک را به دانشگاههای منتخب متقاضی می‌فرستد.
مرکز اصلی توزیع سهمیه‌ی دانشجویی ZVS مسئول توزیع سهمیّه‌ی رشته‌های تحصیلی ویژه‌ای مانند رشته‌ی پزشکی است و متقاضیان واجد شرایط را بین دانشگاه‌های شهرهای گوناکون تقسیم می‌کند.
آن دسته از علاقمندان به تحصیل در آلمان، که از کشورهای عضو اتّحادیّه‌ی اروپا می‌آیند، مدارک خود را برای دریافت پذیرش مستقیماً به مرکز اصلی توزیع جواز دانشجویی ZVS می فرستند. ولی دانشجویان سایر کشورها باید مدارک خود را به بخش روابط بین‌الملل دانشگاه‌ها (Akademisches Auslandsamt) ارسال کنند.
از نیمسال زمستانی تحصیلی سال ۲۰۰۰/۲۰۰۱ به دانشگاه‌های آلمانی این اجازه داده شده‌است که در رشته‌های تحصیلی که در سراسر آلمان با محدودیّت‌هایی برای صدور پذیرش روبرو هستند، ۲۴ درصد دانشجویان خود را به طور مستقل، با گفت‌وگوی حضوری انتخاب کنند.
مصاحبه‌ی حضوری این امکان را برای متقاضی فراهم می‌کند که در مورد انگیزه‌های خود در انتخاب رشته‌ی مورد نظر سخن گوید. همچنین بررسی بسیاری از توانایی‌های متقاضی، که از طریق خواندن شرح‌حال او امکان پذیر نیست، ممکن است در جریان گفت‌وگویی حضوری صورت گیرد.
توجّه: صدور پذیرش دانشجویی به معنای صدور اجازه‌ی تحصیل در آلمان نیست. همه‌ی متقاضیان تحصیل در آلمان به روادید دانشجویی احتیاج دارند. برای دریافت روادید، باید پذیرش دانشجویی ضمیمه‌ی فرم درخواست روادید دانشجویی شود.
● شرایط پذیرش (Zulassung)
پذیرش تحصیلی تنها برای کسانی صادر می‌شود که دارای همه‌ی شرایط لازم برای ادامه‌ی تحصیل در آلمان باشند. متقاضیانی که سطح علمی‌شان برای تحصیل در آلمان کافی است، می‌توانند با داشتن دیگر شرایط لازم، برای دریافت پذیرش دانشجویی اقدام کنند. اگر سطح علمی داوطلب پایین‌تر از سطح علمی مورد نیاز برای تحصیل در مراکز آموزش عالی آلمان باشد، داوطلب می‌بایست در آزمونی نهایی شرکت کند که به (Feststellungsprüfung) معروف است. معیارهای تعیین سطح علمی داوطلب در ایالت‌های گوناگون، متفاوت است. چگونگی برگزاری این آزمون‌ها و پذیرش داوطلبان برای شرکت در این آزمون‌ها به عهده‌ی کالج‌هایی است که با دانشگاه‌ها همکاری تنگاتنگ دارند.
▪ نکته‌های مهم برای دریافت پذیرش:
تعداد متقاضی در رشته‌هایی ویژه، بیش از ظرفیت پذیرش است. متقاضیان آلمانی و کشورهای عضو اتّحادیّه‌ی اروپا با شیوه‌های گزینشی برای این رشته‌ها انتخاب می‌شوند. برای این منظور معدّل داوطلب مهم است. انتخاب داوطلبان از دیگر کشورها در این‌گونه رشته‌های دانشگاهی با روش‌های گزینشی صورت نمی‌گیرد. ولی در رشته‌هایی مانند پزشکی یا روانشناسی، سهمیّه مشخّصی برای داوطلبان این کشورها در هر نیمسال تحصیلی در نظر گرفته می‌شود. در این‌جا هم معدّل داوطلبان تعیین کننده‌است.
● نام نویسی (Einschreibung)
"آزادی دانشگاهی" یک قاعده‌ی کلّی در مراکز آموزش عالی آلمان است. یک جنبه‌ی آن این است که در آلمان هر دانشجو میتواند آزادانه مرکز آموزش عالی مورد نظر و استادان خود را انتخاب نماید. البتّه شرط لازم برای این انتخاب آزادانه، برآورده کردن شرایط لازم برای دریافت پذیرش است. در این میان دانشگاههای خصوصی (Privatuniversitäten) ، مراکز آموزش عالی هنر و موسیقی (Kunst- Musikschulen) و مراکز آموزش عالی تربیت بدنی (Sporthochschulen)،معمولاً دانشجویان خود را از طریق آزمون‌ها و گفت‌وگوهای حضوری انتخاب میکنند.
در بیشتر مراکز آموزش عالی، داوطلب می‌تواند بلافاصله پس از احراز شرایط مورد نیاز، نام‌نویسی کند. ثبت نام دانشجویان دریک زمان مشخّص پیش از شروع نیمسال تحصیلی، در دفترامور دانشجویی (Studentensekretariat) دانشگاه مربوطه صورت می‌گیرد.
▪ مدارک زیر به‌هنگام نام‌نویسی در مراکز آموزش عالی مورد نیاز است:
- فرم درخواست نام‌نویسی
- کارنامه‌ی پایان تحصیلات دبیرستانی (به همراه ترجمه‌ی تائید شده)
- جواب پذیرش ( Zulassungsbescheid) از دفتر روابط بین‌الملل دانشگاه مربوطه
- در صورت لزوم تأئیدیّه‌ی داشتن معلومات کافی در زبان آلمانی ( برای دانشجویان رشته‌های بین‌المللی تأییدیّه‌ای برای زبان انگلیسی)
- گواهی از مرکز آموزش عالی کشور محل سکونت (در صورتی که در کشور خود تحصیلات دانشگاهی را شروع کرده و به پایان رسانده‌اید.)
- تأییدیّه‌ی بیمه‌ی درمانی
با ارائه‌ی این مدارک نام‌نویسی با موفّقیّت به پایان می‌رسد. در پایان می‌باید مبلغی به عنوان عوارض دانشجویی ( Semesterbeitrag) پرداخت شود. پس از گذراندن این مرحله‌ها، داوطب به طور رسمی دانشجوی مرکز آموزشی مربوطه محسوب میشود.
● مدارک و کارنامه‌های مورد نیاز Dokumente und Zeugnisse
متقاضیان تحصیل در آلمان، باید مدارک گوناگونی را به اداره‌های مختلف ارائه دهند.
تمام مدارکی که به زبانی غیر از آلمانی صادر شده‌اند، معمولاً می‌باید ترجمه شوند. رونوشت تأئیدشده‌ی ترجمه،‌ برای ارائه به اداره‌های گوناگون کافی است.
ـ توجّه: به هیچ اداره‌ و سازمانی اصل مدارک خود را تحویل ندهید. ارائه‌ی رونوشت مدارک کافی است.